شناسایی عوامل مؤثر بر سهم اشتغال در بخش خدمات و زیربخش‌های آن (مورد مطالعه : ایران)

براساس مبانی نظری، افزایش درآمد سرانه و رشد بالاتر بهره وری نیروی کار در بخش کالایی (صنعت و کشاورزی) نسبت به بخش خدمات دو عامل اصلی مؤثر بر افزایش سهم اشتغال بخش خدمات هستند. وعوامل فرعی دیگری نیز که بر افزایش سهم اشتغال بخش خدمات مؤثر هستند عبارتند از : رشد شهرنشینی ، افزایش میزان مشارکت زنان در بازار کار، نسبت جمعیت زیر چهارده سال به کل جمعیت ،نسبت جمعیت بالای ۶۵سال به کل جمعیت و... . در این مقاله با استفاده از آمارهای سری زمانی متغیرهای مذکور در طی سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۳ به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش سهم اشتغال بخش خدمات در ایران هستیم . برای این منظور با استفاده از مدل های اقتصاد سنجی ، عوامل مؤثر برسهم اشتغال در کل بخش خدمات ایران و چهار زیر بخش خدمات، شامل زیر بخش: تجاری ،کسب وکار، حمل ونقل ـ انبارداری و ارتباطات وخدمات عمومی و اجتماعی شناسایی شدند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مهم ترین عامل افزایش سهم اشتغال در بخش خدمات ایران رشد شهرنشینی بوده است و دو عامل مهم دیگر یعنی «درآمد سرانه» و «شکاف بهره وری نیروی کار در بخش کالایی وخدمات» در اولویت بعدی قرار می گیرند.

صالح قویدل
خسرو عزیزی

منبع : پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی