افزایش تنش میان ایران و آمریکا

پخش اعترافات هاله اسفندیاری، مدیر برنامهء مركز مطالعات ویلسون در واشنگتن و كیان تاج‌بخش از مشاوران موسسه سورس، كه به اتهام جاسوسی در ایران بازداشت هستند باعث افزایش تنش میان ایران و آمریكا در آستانهء دومین دور از مذاكرات دو كشور شد.
فیلم «به اسم دموكراسی» طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبهء هفتهء گذشته در دو قسمت از شبكهء یك سیما پخش شد.‌هاله اسفندیاری و كیان تاجبخش كه همچنان در بازداشت به سر می‌برند; سخن گفتند، همچنین در این فیلم بخشی از اظهارات رامین جهانبگلو، نویسنده و نظریه‌پرداز ایرانی نیز كه پیش از این بازداشت و اكنون آزاد است پخش شد.
این اعترافات كه در فیلمی با عنوان «به اسم دموكراسی» از شبكهء یك سیما پخش شد با واكنش سریع مقام‌های آمریكایی روبه‌رو و بازتاب‌های زیادی را در محافل رسانه‌ای و سیاسی به همراه داشت.
به طوری كه سخنگوی كاخ سفید، تونی اسنو در واكنش به پخش فیلم با اشاره به دو تبعهء ایرانی-آمریكایی بازداشتی در ایران اظهار كرد:«آن‌ها ارتباطی به مناقشه‌‌های دولتی بین دولت ایران و دولت آمریكا ندارند و این كه در ایده‌هایی آن‌ها مطرح می‌كنند به عنوان تهدیدی برای حكومت تلقی شود، مضحك است.» تونی‌اسنو خاطرنشان كرد:«این‌ها افرادی هستند كه با پیام صلح به ایران آمدند. این مساله كنایه‌آمیز است كه بسیاری از این افراد میزان قابل توجهی از عمر و انرژی خود را برای ترغیب آمریكایی‌ها به تفكر مهربانانه‌تر نسبت به دولت ایران صرف كرده‌اند.»
این اظهارات مقام آمریكایی در حالی صورت گرفت كه دیگر مقام‌ها و نهادهای آمریكایی از زمان بازداشت اسفندیاری و تاج‌بخش نسبت به این مساله واكنش نشان داده و حضور این دو تبعهء ایرانی- آمریكایی را در ایران صرفا به مسایل تحقیقاتی و بشردوستانه مربوط دانستند. به طوری كه جورج‌بوش، رییس‌جمهوری آمریكا در حالی كه تنها چهار روز از اعلام رسمی خبر بازداشت اسفندیاری و تاج‌بخش توسط سخنگوی قوهء قضاییه می‌گذشت، در بیانیه‌ای بازداشت این افراد را محكوم كرده و گفت: «این افراد خود را وقف ایجاد پل‌های ارتباطی میان مردم ایران و مردم آمریكا كرده‌اند.»
به گفتهء بوش و به نقل از آفتاب، «حضور این افراد در ایران یا برای دیدار از بستگانشان صورت گرفته یا برای انجام فعالیت‌های بشر دوستانه بوده است، بنابراین هیچ خطری محسوب نمی‌شود.»
در همین حال كنگرهء آمریكا نیز در قطعنامه‌ای كه به اتفاق آرا و بدون هیچ رای مخالفی به تصویب رسید، از بازداشت هاله اسفندیاری انتقاد كرد و از تهران خواست به سرعت وی را آزاد كند.
واكنش مقام‌های آمریكایی البته به این‌جا ختم نشد و وزارت خارجهء آمریكا حتی در بیانیه‌ای به شهروندان این كشور هشدار داد كه به ایران سفر نكنند. این بیانیه كه پس از دستگیری اسفندیاری و تاج‌بخش صادر شد با اشاره به این‌كه «برخی عناصر رژیم ایران و مردم این كشور دشمن ایالات متحده هستند» تاكید كرده بود: «شهروندان آمریكا ممكن است هنگام سفر یا اقامت در ایران مورد اذیت و آزار یا دستگیری قرار گیرند.» این در حالی بود كه به گزارش هرالدتریبیون، دنیس سیمون سخنگوی وزارت امور خارجهء فرانسه; یك روز پس از اعلام خبر بازداشت اسفندیاری و تاجبخش ۹۹ خرداد) مراتب نگرانی شدید كشورش را از آن‌چه اعمال سخت‌گیری در ایران نسبت به محققان، روزنامه‌نگاران و نمایندگان سازمان‌های غیردولتی خارجی می‌نامید، ابراز كرد.
این واكنش‌های بین‌المللی در حالی صورت گرفت كه وزارت امور خارجهء ایران نیز در پاسخ به اظهارات بوش، دولت واشنگتن را به جوسازی متهم كرد و نسبت به استفادهء ابزاری آمریكا از مسایل داخلی كشورمان هشدار داد.
این واكنش‌ها اما در این مرحله خاتمه نیافت و پس از آن‌كه وزارت اطلاعات از طریق رسانه‌ها از پخش فیلم اعترافات این دو تبعهء ایرانی مقیم آمریكا خبر داد، سخنگوی وزارت امور خارجهء آمریكا، شان مك‌كورمك در واكنش به انتشار خبر پخش اعترافات اسفندیاری و تاجبخش مدعی شد كه «این اعترافات فاقد اعتبار حقوقی است و دولت ایران آنان را مجبور كرده سخنانی را كه به آنان دیكته شده است، تكرار كنند.»اما پس از آن كه فیلم «به اسم دموكراسی» چهارشنبهء هفتهء گذشته از شبكهء یك سیما پخش شد، تلویزیون سراسری ژاپن (ان.اچ.كی) در گزارشی مدعی شد: «اختلاف میان آمریكا و ایران به دنبال بازداشت اسفندیاری و تاجبخش و به همراه دو فرد دیگر آمریكایی - ایرانی در سال‌جاری افزایش یافته است.»
این در حالی بود كه خبرگزاری نووستی در گزارشی كه مربوط به پخش فیلم اعترافات تاجبخش و اسفندیاری بود; در رویكردی متفاوت چنین نوشت: «آمریكایی‌های بازداشت شده در ایران عملیات خرابكارانهء آمریكا علیه ایران را بازگو كردند.»
این خبرگزاری روسی همچنین به میان برنامه‌های فیلم «به اسم دموكراسی» كه بیش‌تر مربوط به انقلاب‌های رنگی كشورهای گرجستان، اكراین و قرقیزستان بود و به نقش آمریكا در هدایت این انقلاب‌ها می‌پرداخت، اشاره كرده و نوشت: «فیلم مستند «به اسم دموكراسی» كه در آن اشخاص مذكور به اتهام جاسوسی توسط ایران بازداشت شده‌اند، شركت دارند، بازگو كنندهء نقش سازمان‌های غیردولتی غربی مخصوصا آمریكایی در وقوع انقلاب‌های رنگی در گرجستان، قرقیزستان و اكراین بود.»
در ادامهء این گزارش اظهارات تاج‌بخش و اسفندیاری مورد توجه قرار گرفته و آمده است: «تاجبخش و اسفندیاری به شرح آن پرداختند كه چگونه آن‌ها تحت كنترل مجامع سیاسی آمریكایی تلاش داشتند كه در ایران به اصطلاح ستون پنجمی برای سازمان‌دهی آتی «انقلابی مخملی» ایجاد كنند. برای این اهداف آن‌ها اشخاصی را هم در خود ایران و هم از میان افرادی كه برای شركت در كنفرانس‌ها و سمینارهای بین‌المللی به خارج اعزام می‌شدند، انتخاب می‌كردند.»
این گزارش ارسالی می‌افزاید: «این مصاحبه با پخش تصاویری مستند از انقلاب‌های رنگی در فضای شوروی سابق و مصاحبه با فعالان جنبش‌های جوانان توام شد كه توسط آمریكایی‌ها و با حضور مستقیم آن‌ها در این انقلاب‌ها شكل گرفته بود.»نووستی همچنین می‌نویسد: «كارگردانان این فیلم همچنین از سخنرانی جورج بوش، رییس‌جمهوری آمریكا كه خواستار برقراری دموكراسی به شیوهء آمریكایی در كشورهای خودكامه شده نیز استفاده كردند; این اشخاص كه به طور جداگانه برای این فیلم با آن‌ها مصاحبه شده بود لباس عادی به تن داشته و بسیار مطمئن صحبت می‌كردند.»
در پایان این گزارش آمده است: «به نظر می‌رسد كه این مصاحبه در دفتر و یا منزل مسكونی انجام شده است.»
● وظیفهء كودتای نرم شكاف بین ملت و حاكمیت است
به دنبال پخش فیلم «به اسم دموكراسی»، از شبكهء یك سیما، این مساله از دید خطیب موقت نمازجمعهء تهران نیز مغفول نماند. به طوری‌كه سید احمد خاتمی در بخشی از خطبه‌های نماز جمعه با قدردانی از صدا و سیما به دلیل پخش این برنامه گفت:اعترافاتی كه مجریان سیاست‌های آمریكا در این برنامه داشتند، اثبات كرد آمریكا نه تنها در ایران بلكه در كشورهای دیگر مستقل دنیا به دنبال پروژهء كودتای نرم یا انقلاب مخملی بوده است كه البته در برخی از كشورها مثل صربستان و اكراین به نتیجه هم رسیدند اما در ایران آنچنان كه توطئه‌های دیگرشان ناكام ماند، در این عرصه هم ناكام ماندند.
این عضو هیات‌رییسهء مجلس خبرگان رهبری، اضافه كرد: «كسانی كه برنامه «به اسم دموكراسی» را دیده باشند به سه نكته می‌رسند، اول آن‌كه مبنای كودتای نرم یا انقلاب مخملی بر اشاعهء فرهنگ حكومتی غرب در قالب جامعهء به اصطلاح مدنی بوده است.»وی افزود: «دومین نكته این است كه وظیفهء اصلی كودتاچیان در كودتای نرم ایجاد شكاف میان ملت و حاكمیت از طریق جذب و سازماندهی افراد خاص و راه‌اندازی جنگ تبلیغاتی در جامعه است و سوم این‌كه پایگاه عملیاتی این كودتا مجموعه‌ای از مطبوعات، محافل روشنفكری و نفوذ در داخل گروه‌ها و تشكیلات دانشجویی و به راه انداختن جریان‌های فمینیستی و مشابه آن‌ها بوده است.»خاتمی با اشاره به این كه «آمریكا میلیون‌ها دلار در این مسیر خرج كرده است» افزود: «واكنش شدید و غیرمتعارف دولتمردان و رسانه‌های آمریكا حتی قبل از پخش این برنامه گویای نگرانی شیطان بزرگ از لو رفتن نقشه‌هایش است و نشان‌دهندهء آن است كه این برنامه دقیقا به هدف زده و در مقابل كودتای نرم آن‌ها با این پروژهء نرم تبلیغاتی آن‌ها را رسوا كرده است.»
خطیب نماز جمعهء این هفتهء تهران، اضافه كرد: «این توطئهء كودتای نرم متعلق به سه دههء اخیر است، قبل از این آمریكا توطئهء كودتای خشن را داشت بنابراین سوال اینجاست كه این آمریكایی كه یك روز كودتای نظامی را در كشورهای مستقل راه می‌اندازد و یك روز كودتای نرم، خنده‌دار نیست كه دم از حقوق بشر، دموكراسی و مبارزه با تروریسم بزند.»
● در ایران زمینهء انقلاب مخملی وجود ندارد
از طرفی علی گرانمایه‌پور، استاد دانشگاه نیز در مصاحبه‌ای با اشاره به پخش فیلم «به اسم دموكراسی» خاطرنشان كرد: «در ایران زمینهء برپایی انقلاب مخملین وجود ندارد.»
به گزارش مهر، علی گرانمایه‌پور، در مورد مفهوم «انقلاب مخملین» گفت: «اصولا انقلابات مخملین در كشورهایی صورت می‌گیرد كه دارای ضعف دموكراسی هستند و ریشهء نهادهای مردم‌سالار در آنجا ضعیف باشد و فاقد انسجام فرهنگی بالا و احساس وحدت ملی باشند.»وی افزود:«كمبود حس بیگانه ستیزی و غریبه ستیزی یكی از فاكتورهای مهم در برپایی و شكل‌گیری انقلاب مخملین و رنگین است. مردم كشورهایی كه دچار این انقلاب‌ها می‌شوند، معمولا مردمی هستند كه روی بیگانگان حساسیت خاصی ندارند و برای آن‌ها قابل پذیرش است كه عده‌ای از خارج بیایند و زمینهء شورش و ناآرامی را ایجاد كنند.»
وی با بیان این‌كه «در ایران، زمینهء برپایی انقلاب مخملین وجود ندارد»، گفت: «آمریكایی‌ها در پریایی انقلاب مخملین، معمولا به سراغ عوام و تودهء مردم می‌روند و كم‌تر به نخبگان توجه می‌كنند، این شیوهء خاص آمریكایی‌ها برای برهم زدن ثبات جوامع مورد نظر است.»

منبع : روزنامه سرمایه