امسال در آشپزخانه چه کم داریم؟

روز مادر كه می آید، هم خوش به حال فروشنده های لوازم خانگی می شود، هم خوش به حال اهل خانه. از كوچك تا بزرگ، از فرزند تا شوهر، معمولاً اولین چیزی كه به عنوان هدیه روز مادر به ذهن افراد می رسد وسایل خانه و آشپزخانه است.
این ماجرا قدمت طولانی هم دارد. اولین روز مادر دوران مدرسه و هدیه های دوستانم را به خاطر دارم. یكی شان قصد داشت هسته گیر آلبالو به مادرش هدیه كند و دیگری وسیله ای برای مادرش خریده بود كه با آن سر تخم مرغ را سوراخ كند تا وقتی آب پزش می كند تخم مرغ نتركد. آن روزها به فلسفه خرید لوازم منزل به عنوان هدیه برای مادر فكر نمی كردیم. این روزها هم كمتر پیش می آید كه فكر كنیم. این مسئله آنقدر عرف شده كه خود مادرها هم به آن عادت كرده اند. شاید در ناخودآگاه مردسالارمان با خودمان فكر می كنیم هفته بزرگداشت مقام زن است. مقام یعنی جایگاه. جایگاه زن هم در آشپزخانه است.
پس این یعنی هفته بزرگداشت حضور زن در آشپزخانه. و بهترین هدیه برایش می تواند وسایل آشپزخانه باشد. بعد هم به آشپزخانه می رویم و با ظرافت تمام چك می كنیم چه چیزهایی كم داریم و از روی لطف پیش بینی می كنیم چه چیزهایی كار مادر را راحت تر می كند. بعد بودجه مان را در نظر می گیریم و بنا بر وسع هسته گیر آلبالویی، ظرف كریستالی، یك دست استكانی، مایكروفری، یخچال سایدبای سایدی چیزی برایش هدیه می خریم. و بعد تا سال دیگر همگی از مزایای هدیه مادر بهره مند می شویم. همین عقیده پنهان است كه باعث می شود اگر در روز مادر پایمان به كتابفروشی هم برسد كتاب آشپزی بخریم.
به شهادت فروشندگان لوازم خانگی، روز مادر شلوغ ترین روز سال در این فروشگاه ها است. تعطیلی چندساعته بین روز در روز مادر معنی ندارد و فروشگاه ها تا آخرین ساعات شب بازند. از صبح تا عصر فرزندان برای خرید می آیند و آخر شب شوهرها. «محسن غفاری» فروشنده لوازم خانگی درباره یكی از پرفروش ترین روزهای سال كاری خود می گوید:«روز مادر فروشگاه ما از صبح زود تا نیمه شب باز است. طی روز بچه ها برای خرید هدیه برای مادرهایشان می آیند و معمولاً خریدهای كوچك انجام می دهند. آخر شب نوبت آقایان است كه تازه از كار برگشته اند. فروش عمده ما آخر شب است كه آقایان به تنهایی یا همراه با فرزندانشان می آیند و هدیه های بزرگ مثل جاروبرقی، سرخ كن و مایكروویو می خرند.» او خودش چنین راهی پیش نمی گیرد:«چون مغازه لوازم خانگی دارم هر وسیله ای هم برای همسرم ببرم ناراحت می شود و فكر می كند برایش اهمیت قائل نبوده ام و از مغازه ام برایش برده ام.
اساساً به نظر من بهتر است هدیه روز زن و روز مادر شخصی باشد و نه عمومی. مثلاً من خودم برای همسرم بیگودی برقی خریده ام. اما زن های ایرانی به خاطر فداكار بودنشان آسایش دیگران را آسایش خود می دانند و موقع دریافت چنین هدیه هایی خودشان را خوشحال نشان می دهند.» آقای غفاری یاد و خاطره دزدان روز مادر را هم زنده می كند: «چون در این روز ازدحام و شلوغی بیش از حد است معمولاً فروشنده ها برای خود كمك می آورند تا از وسایل مراقبت كنند.» و بعد می خندد و می گوید: «بعضی ها برای مادرهایشان هدیه می دزدند.» این جمله شوخی است اما كارشناسان نیروی انتظامی واقعاً به فروشنده ها هشدار داده اند. آمار سرقت در این ایام به خاطر ازدحام در فروشگاه ها بالاست.
●بنجل ترین هدیه برای مادرزن
شلوغی روز مادر مختص فروشگاه های لوازم خانگی نیست. ازدحام در این روز همه بازار را می گیرد. نه در گلفروشی شاخه گلی پژمرده می ماند، نه در قنادی شیرینی مانده ای. روز مادر سال نو دوم است. با آمدنش همه به فكر خرید می افتند. اصلاً انگار كه شب عید باشد همه به خیابان می ریزند و مشغول خرید می شوند. این خرید مختص مادرها نیست. از آنجا كه نزدیك روز مادر تعداد حراجی ها زیاد می شود همه اعضای خانواده برای خود خرید می كنند و حتی مادرها - بی توجه به اینكه روز آنهاست - در خیابان راه می افتند و برای نزدیكانشان هدیه می خرند. از این رو است كه روز مادر برای همه روز فرخنده ای است. هم برای مادرها كه هدیه می گیرند، هم برای پدرها و فرزندان كه احتمالاً از هدیه اشتراكی كه گرفته اند فیض می برند، هم برای فروشنده ها كه یكی از پرفروش ترین روزهای سال را پشت سر می گذارند.
بساط دست فروش ها در خیابان های شلوغ در این روز جور است. آدم های خوش ذوق برای فروختن جنس خود شعرها و جمله های جذب كننده می گویند. مثلاً اگر بخواهند جنس بنجل خود را با سرعت هرچه تمام تر به فروش برسانند، می گویند: بهترین هدیه برای مادرزن! پشت این بهترین هدیه احتمالاً چاقوی كندی، ظرف لب پر شده ای، یا بلوز سوراخی نهفته است. همین دست فروش ها با بازارگرمی شان گاهی ترافیك را در پیاده رو ها قفل می كنند. ترافیك خیابان در روز مادر - كه تعطیل رسمی هم نیست - بسیار سنگین است. دست فروش ها بین این ترافیك هم شانس خود را امتحان می كنند. از پشت شیشه ماشینی به ماشین دیگر مشغول فروختن و گل و سایر هدایای كم حجم و ارزان قیمتند. و البته پایش بیفتد قیمت ها را دو سه برابر حساب می كنند. شهرداری اگر بساطشان را به هم نزند با جدیت تمام تا پایان روز به گرم كردن بازار روز مادر كمك می كنند.
● بی خیالی مفرط و وسواس در ادای دین
گاهی از پشت فرمان ماشین های مانده در ترافیك، یا از میان جمعیت گیر كرده در ترافیك انسانی خیابان ها صدای اعتراض آمیزی می گوید:«باز چه خبر شده؟ فوتبال بوده؟» به این پدیده در اصطلاح بی خیالی مفرط می گویند. باور كردنش مشكل است كه چطور با این همه جار و جنجال مردم و روزنامه ها و رادیو و تلویزیون و گهگاه پلاكاردهای تبریك سطح شهر باز هم كسانی هستند كه فراموش می كنند روز زن و روز مادری وجود داشته است. بیشتر آقایان از این دسته اند. معمولاً فرزندان هستند كه این روزها را به پدرهایشان یادآوری می كنند. آنها هم كه بچه ندارند معمولاً در آغاز زندگی مشتركند و حال و هوای پروانه ای باعث می شود كه روز زن را فراموش نكنند.
اینگونه است كه گاهی روز فرخنده زن سرمنشاء اختلافات خانوادگی می شود. از كنار وسایل مورد نیاز خانه كه به جای هدیه قالب می شوند می شود گذشت. یك تبریك خشك و خالی را هم می شود با جان و دل پذیرفت. اما فراموش كردن را نمی شود بخشید.
از حق نگذریم. تعداد انگشت شماری هم وجود دارند كه تولد حضرت فاطمه (س) و هشت مارس را به خوبی به خاطر می سپارند تا در هر دو روز مقام زن (و نه جایگاهش در آشپزخانه) را گرامی بدارند. اما تعداد این افراد آنقدر كم است كه برخورد كردن با آنها معجزه به شمار می آید.
● سورپریزهای ناكام
در كنار افرادی كه روز زن را به كلی به فراموشی می سپارند افرادی هم هستند كه از روزها قبل هدیه را برای همسر یا مادر خود آماده می كنند و سعی می كنند در قسمت ناشناخته ای از خانه پنهانش كنند. غافل از این كه برای خانم خانه هیچ جایی، و بر او هیچ چیز پوشیده نیست. از توی قوری دكوری گرفته تا زیر جاكفشی و داخل قوطی خالی روغن، خانم ها آمار همه وسایل غیرمستعمل و جاهای دور از ذهن خانه را به خصوص در این روزهای خاص می گردند و معمولاً بعد از كشف كردن به روی خودشان نمی آورند. به این ترتیب سورپریز كردن خانم ها تقریباً غیرممكن است. شاید به همین دلیل است كه خیلی از آقایان با همسرانشان برای خرید هدیه روز زن می روند و به قول معروف از اول رو بازی می كنند. اما همین هم به مذاق بعضی خانم ها خوش نمی آید. چون اصل هدیه به این است كه مخفی باشد. ولو اینكه بعدتر كشف بشود.
● مادران فراموش شده
در میان شادی و سرور جشن روز مادر، مادرانی هم هستند كه به فراموشی سپرده شده اند. تنهایی این مادرها - كه لزوماً گوشه خانه سالمندان نیستند و گاهی در خانه های مجلل خود در تنهایی عظیم به سر می برند - غمی بزرگ برای آنهاست كه هفت هزارساله شادی جهان هم نمی ارزدش. تعداد فرزندانشان شاید از انگشت های یك دست بیشتر است و شب زنده داری هایشان از موهای سر بیشتر. این روی دیگر سكه است كه نمی شود و نباید ساده از كنارش گذشت.

سارا لقایی

منبع : روزنامه شرق