بیست یعنی ۱+۱۹

وقتی نام بیست را می شنوم یاد یک عصر پنج شنبه تابستانی می افتم. ضلع جنوبی میدان خراسان، لوکیشنی واقع در رستورانی که حول و حوش ۴۰ سال از قدمت آن می گذشت و محیطی که بیش از آن که لوکیشنی سینمایی داشته باشد، فضایی رئال و در عین حال معمولی داشت. آن روز سر صحنه، خیلی شلوغ نبود. بازی پرویز پرستویی و علیرضا خمسه تمام شده بود. سکانس هایی که فیلمبرداری می شد به آشپزخانه رستوران اختصاص داشت و روز بازی مهتاب کرامتی و فرشته صدر عرفایی بود. با بازیگران فیلم گفت وگو کردیم و سپس با عبدالرضا کاهانی. مهمترین مورد بحث هم روایت بود و لوکیشن و مخاطب.
اما همان موقع چیزی که ذهن من را جلب می کرد؛ عینیت فضای لوکیشن بود. به بافت دراماتیک فضا می اندیشیدیم؛ به این که فی المثل کاش به جای میز و صندلی پلاستیکی، همین اشیا از جنس چوب بودند. رستوران امروزی و جنوب شهری بود اما دراماتیزاسیون اشیا شاید به چند دهه فلاش بک نیاز داشت. فیلم «بیست» ظهر روز گذشته بر پرده سینما فلسطین نشست و جمع کثیری از اصحاب رسانه و منتقدان سینما به تماشای کار پرداختند. اما با این حال همان خاطره ها یک روز پشت صحنه به ذهن می آمدند. این فیلم داستان زندگی یک تیپ اجتماعی است؛ تیپ زحمتکش که در یک رستوران کار می کنند اما رستوران آنها در آستانه تعطیلی است و این عده سعی دارند که از بسته شدن رستوران جلوگیری کنند. قصه دستمایه ای تیپولوژیک و اجتماعی دارد، اما مستند نیست. به همین دلیل خودبه خود روایتی نمادین می طلبد و این جنس روایت در فیلم پرداخت نشده است. از سوی دیگر فیلم تقریباً خالی از بار طنز است، بنابراین زبان جدی فیلم نیازمند عناصر زبان شناختی دیگری است. همچون تشخص دادن به لوکیشن، تشخص بخشیدن به اشیا و استفاده از نمادهایی که از الگوها و انگاره های زندگی همان تیپ اجتماعی شکل می گیرند.
از سوی دیگر مجالی برای حرکت و جولان عنصر بازیگری چندان فراهم نیست. دیالوگ ها به نفع موقعیت کنار می روند و کل قصه محوریت پیدا می کند. خط تعریف شده قصه خودبه خود شکلی جذاب دارد. قرار است رستوران تا ۲۰ روز دیگر تعطیل شود و تلاش خدمه برای جلوگیری از این تعطیلی، دراماتیک و هیجان انگیز است. این فیلم اگر با دقت و ریزبینی بهتری ساخته می شد، شاید مرز ۱۹ را پشت سر می گذاشت و به همان نمره ۲۰ می رسید!

آرمان فرخزادی

منبع : روزنامه ایران