به دندان‌هایتان حق بدهید

ریشه دندان‌تان شكسته است و حسابی از دست دندانپزشك‌تان شاكی هستید. انتظار داشته‌اید، دندان‌تان، درسته و كامل از فك خارج شود ولی این اتفاق نیفتاده است، آیا فكر می‌كنید اعتراض و شكایت شما به‌جاست؟ اصلا شما می‌دانید هنگامی كه به یك مطب یا كلینیك دندانپزشكی مراجعه می‌كنید چه حق و حقوقی دارید؟ دانستن این حقوق به شما امكان می‌دهد تا از دندانپزشكان انتظاراتی واقعی داشته باشید و از نتیجه درمان خودتان راضی باشید.
سال‌ها پیش از این مثلث درمان بیماران در مطب‌های دندانپزشكی فقط سه ضلع داشت. خود دندانپزشك، بیماری دهان و دندان و در نهایت امكانات موجود در مطب یا كلینیك دندانپزشكی. در این شرایط فقط دندانپزشك با توجه به بیماری موجود و وسایل و مواردی كه در اختیار داشت طرح درمان را ارایه می‌داد و بیمار را درمان می‌كرد. در این مثلث طلایی بیماران در انتخاب روش درمانی و فرآیند درمان دخالتی نداشته و نظرشان مدنظر قرار نمی‌گرفت ولی در دنیای امروز دندانپزشكی، این مثلث طلایی به یك مربع تبدیل شده است كه یك ضلع آن را خود بیماران تشكیل می‌دهند بنابراین شما هنگامی كه روی صندلی دندانپزشكی نشسته‌اید حق دارید كه فعالانه در طرح درمانی كه برای دندان‌تان ریخته می‌شود، مشاركت كنید و نظر بدهید. این روزها در بیشتر مطب‌ها و كلینیك‌های شهر ما و دنیا، دندانپزشك با بررسی وسایل و امكانات موجود و پس از معاینه لثه‌ها و دندان‌های شما، یك یا چند روش درمان متعدد را به شما ارایه می‌كند. در این گفتگو دندانپزشك هزینه هر درمان، یا معایب آن، خطرها و درصد موفقیت آن را با شما در میان می‌گذارد. درنهایت این شما هستید كه می‌توانید براساس این داده‌ها تصمیم بگیرید كه كدام درمان روی لثه‌ها و دندان‌های‌تان انجام شود و دندانپزشك در این تصمیم‌گیری به شما كمك خواهد كرد. نتایج مطالعات گوناگون نشان می‌دهد كه مشاركت بیماران در امور درمانی‌شان، درجه رضایت‌مندی از درمان را افزایش خواهد داد و چون شما به نقش فعال خود در درمان آگاهی دارید بیشتر از نتایج درمان رضایت خواهید داشت. با این شرایط درصد شكایت از دندانپزشكان نیز كاهش خواهد یافت بنابراین فراموش نكنید كه این حق شماست كه از میان طرح درمان‌هایی كه دندانپزشك به شما ارایه می‌دهد، آن‌چه را كه به نظرتان برای شما بهتر است، با او در میان بگذارید.
● حقوق بیمار در مراكز درمانی
خدماتی كه در مراكز بهداشتی درمانی وابسته به وزارت بهداشت به شما ارایه می‌شود، بیشتر خدمات مربوط به پیشگیری است تا درمان بنابراین اگر شما به یك مركز بهداشتی درمانی مراجعه می‌كنید نباید انتظار داشته باشید خدماتی مانند جراحی لثه، ترمیم‌های پیچیده یا عصب‌كشی دندان‌ها را دریافت كنید. شما می‌توانید خدماتی را به رایگان یا با هزینه كمتر در این مراكز دریافت كنید كه از ابتلای شما و كودك‌تان به بیماری‌های لثه و دندان پیشگیری می‌كنند. خدمات پیشگیری شامل جرم‌گیری و بروساژ برای پیشگیری از بیماری‌های لثه‌ای است كه این درمان به بهبود بیماری‌های لثه‌ای كه تازه آغاز شده‌اند نیز كمك می‌كند. یكی از خدمات پیشگیری كه برای كودكان ارایه می‌شود، <فیشورسیلانت> است. در این روش درمانی،‌ شیارهای سطح جونده دندان‌های دایمی كودكان كه به تازگی روییده‌اند، با مواد خاصی مهر و موم می‌شود تا از پوسیدگی آنها در آینده پیشگیری شود. <پالپوتومی> یا برداشت عصب موجود در تاج دندان، یكی دیگر از خدمات این مراكز برای كودكان است كه می‌تواند درد دندان شیری را برطرف كرده و دندان را تا زمانی كه به صورت طبیعی بیفتد در دهان كودك حفظ كند. حفظ دندان شیری با این روش از نامرتبی دندان‌ها در آینده و نیاز به درمان ارتودنسی آن خواهد كاست. در این مراكز ترمیم دندان آسیای اول كودكان زیر ۱۲ سال با آمالگام (ماده پركننده نقره‌ای رنگ) با دفترچه بیمه انجام می‌گیرد و شما هزینه اندكی را بابت آن پرداخت خواهید كرد. كشیدن دندان‌ها و ترمیم‌های ساده دندان در این مراكز به شما ارایه می‌شود.
با دانستن خدماتی كه در مراكز بهداشتی درمانی شهرستان به شما ارایه می‌شود، می‌توانید بدانید هنگامی كه به این مراكز مراجعه می‌كنید، چه حقوقی دارید و از پرسنل این مراكز می‌توانید انتظار ارایه چه خدماتی را داشته باشید؟
● دست دندان مصنوعی
شاید به سنی رسیده‌اید كه فقط تعداد اندكی دندان در دهان‌تان باقی مانده است و تصمیم دارید نزد یك دندانپزشك بروید و یك دست دندان مصنوعی برای خودتان دست و پا كنید. دست دندان شما ممكن است تكه‌ای باشد و به چند دندان پایه قلاب شود یا كاملا تمام دندان‌هایتان را بكشید و آنها را با یك دست دندان كامل دو فك جایگزین كنید. وقتی پس از مراحل قالب‌گیری و ساخت، دست دندان به شما تحویل داده می‌شود شما باید آن را ۲۴ ساعت كامل در دهان‌تان نگه دارید تا محل‌هایی كه باعث زدگی و آزردگی مخاط دهان‌تان می‌شود، مشخص شود به این ترتیب فردای روز تحویل می‌توانید برای رفع اشكالات دست دندان‌تان به دندانپزشك‌تان مراجعه كنید. دست كم سه جلسه برای رفع اشكالات احتمالی دست دندان لازم است و این حق شماست كه دست دندانی را دریافت كنید كه متناسب با فك و دهان شما باشد. به طور معمول هزینه این جلسات رفع اشكال، در هزینه كلی ساخت دست دندان احتساب می‌شود و لازم نیست شما هزینه‌ای بابت این جلسات رفع اشكال بپردازید. از سوی دیگر این جلسات، طبیعی است اصلا به این معنا نیست كه ساخت دست دندان شما درست نبوده است بلكه این تنظیمات برای سازگاری دقیق آن با شرایط دهان شما لازم و ضروری است. اگر پس از مدتی (چند سال) دست دندان شما به دلیل تحلیل استخوان فك لق شد می‌توانید برای اصلاح آن به دندانپزشك مراجعه كنید. دندانپزشك درون دندان مصنوعی شما یك لایه (آستر) خواهد داد تا دوباره تطابق آن برقرار شود. برای انجام این كار شما باید هزینه جداگانه‌ای پرداخت كنید.
● فردای ارتودنسی
ارتودنسی دندان‌های شما به نظم یافتن و مرتب شدن دندان‌های كج و نامرتب كمك می‌كند. برای درمان ارتودنسی از نیروها و گاه كشیدن دندان‌ها استفاده می‌شود. این نیروها باید به گونه‌ای به وسیله دندانپزشك یا متخصص ارتودنسی اعمال شوند كه كنترل شده بوده و موجب لقی دندان‌های شما نشوند. در صورتی كه این لقی موقتی بوده و برطرف شود، مشكلی ایجاد نخواهد شد ولی اگر پس از پایان درمان ارتودنسی، یك یا چند دندان لق شده‌اند، این پدیده‌ای طبیعی نیست و نیاز به تامل دارد. در صورتی كه فك شما كوچك است و دندانپزشك یك یا چند دندان را از فك خارج كرده است، این فضای حاصل در پایان درمان ارتودنسی كاملا به وسیله دندان‌های دیگر پر شده و فضای خالی میان دندان‌ها باقی نمی‌ماند.
● اشعه‌های خطرناك
هنگامی كه كودك‌تان را برای تهیه رادیوگرافی به یك مطب یا كلینیك دندانپزشكی می‌برید، ایده‌آل آن است كه برای تهیه رادیوگرافی، از دندانپزشك بخواهید پیشبند سربی به تن كودك شما كند. این پیشبند كه از سرب ساخته شده است از غده تیرویید و اندام‌های جنسی كودك كه به اشعه بسیار حساس‌اند، محافظت خواهد كرد. شاید این پیشبند سنگین و پوشاندن آن به كودكان دشوار باشد ولی یكی از لوازم ایمنی استاندارد در مطب‌های دندانپزشكی سراسر دنیا است كه كودك را از آثار زیان‌بار اشعه ایكس مصون نگه می‌دارد.
● مشورت حق شماست
ممكن است برای درمان یكی از دندان‌هایتان به یك دندانپزشك مراجعه كرده و نظر او را درباره بهترین روش‌درمانی جویا شده باشید ولی دوست داشته باشید كه نظر یك یا چند دندانپزشك دیگر را در این باره بدانید و تصمیم نهایی خود را بگیرید بنابراین اصلا از بابت ترك مطب خجالت نكشید. مشورت با پزشكان متعدد حق شماست و به شما كمك می‌كند با اطمینان خاطر بیشتری تن به درمان بسپارید ولی در نهایت وقتی تصمیم خود را گرفتید، به دندانپزشك‌تان اعتماد كنید و خودتان را به او بسپارید. شما حتی می‌توانید قیمت خدمات دندانپزشكی این مراكز را با هم مقایسه كنید ولی فراموش نكنید خدماتی كه به وسیله یك متخصص یا در یك مطب خصوصی ارایه می‌شود بیش از درمانگاه‌ها و مراكز آموزشی است.
● از شكستن شكایت نكنید
یكی از عوارض كشیدن دندان، شكستن ریشه است. این عارضه ممكن است در هنگام كشیدن هر دندانی رخ دهد و یك عارضه طبیعی و مورد انتظار است. اگر در حین كشیدن دندان، ریشه آن شكست و بخشی از آن درفك شما باقی ماند دلیلی ندارد كه از دندانپزشك شاكی شوید و داد و بیداد به راه بیندازید. فراموش نكنید كه این فقط یك حادثه است و عوامل گوناگونی مثل پوسیدگی ریشه دندان، پركردگی‌های بزرگ دندان‌ها یا انحنای زیاد ریشه‌ها علت‌هایی است كه این عارضه را پیش می‌آورد بنابراین به دندانپزشك تا اجازه دهید با آرامش و تحمل شما، تكه باقی مانده دندان را خارج كند.‌

منبع : روزنامه سلامت