سفر به سبک نسل بیت

این روزها پنجاهمین سالروز انتشار یکی از بهترین رمان های امریکایی است. این رمان که «در جاده» نام دارد اثر نویسنده یی است به نام «جک کرواک». متاسفانه این کتاب که در ادبیات امریکا بسیار تاثیرگذار و پرآوازه بوده تاکنون به فارسی ترجمه نشده است. شاید نسل کمی جلوتر درباره جنبش «هیپی ها»، ماجرای «ایزی رایدر» و نظایر آنها چیزهایی شنیده باشد. اما در واقع قبل از پیدایش این جنبش های اجتماعی که همگی آنها برای اولین بار در امریکا پدیدار شد جنبش دیگری آغازگر آنها بود با نام «بیت نیکز» که باید گفت همه آنها نیز به نوبه خود تحت تاثیر بودند و پس از انتشار رمان «جک کرواک» به وقوع پیوستند. در واقع نفوذ «جک کرواک» نه تنها بر ادبیات بلکه در جنبش های اجتماعی امریکا و حتی اروپا نیز قابل توجه است.
رمان «در جاده» همان گونه که از اسمش برمی آید، بر اساس خاطرات واقعی زندگی نویسنده و روابط او با یکی از دوستان نزدیکش شکل گرفت که حاصل سفر پنجاه مسافر ماجراجو به مکان های مختلف امریکاست. سفر هایی که موضوع آنها تنها خود سفر است. دنیای آنها چیزی جز سفر و ماجراهای آنها نیست و در این میان هیچ چیز قادر نیست جای آن را بگیرد نه زن، نه خانواده و نه کار. رهایی آنها از همه چیز است جز حرکت و سفر مداوم که در تقابل با فرهنگ اجتماعی و آداب و رسوم مردم عادی قرار می گیرد.
چیز مهمی که در این رمان به آن اهمیت داده می شود چهره انسانی این مسافران پرماجرا است مردمی که همیشه در حاشیه اجتماع زندگی می کنند و آنها را جزء مردودین جامعه به حساب می آورند. آنها گروه کوچکی بودند که از نگاه مردم عادی بیمار روانی یا مجرمان فراری محسوب می شدند. انتشار این کتاب در واقع انعکاس صدای کسانی بود که هیچ گاه در جامعه متمدن امریکا جدی گرفته نشده اند و انعکاس صدای اقلیتی است که نرم های معمول اجتماع متمدن را نمی پذیرند. ماجرای انسان هایی که راه خود را می روند و بی اعتنا به آنچه سنت اجتماعی دیکته می کند تنها به ارزش های خود پایبندند. نکته جالبی که در این کتاب وجود دارد دوری نویسنده از بیان عبارت های پرطمطراق یا فلسفی است. کتاب تنها به رخدادهایی اشاره دارد که از زبان این دو مرد در ارتباط با راهی که در پیش رو دارند اتفاق می افتد و سر آخر روایت ماجراهایی است که در ادامه راه آنها را به دو مسیر مختلف منتهی می سازد. کاراکتر این دو شخصیت از نگاه عمومی غیراخلاقی و رفتارهای اجتماعی آنها حتی نوعی جرم محسوب می شود، با این حال قلم نویسنده چنان به زیبایی بیان کننده رفتار و تفکرات درونی آنهاست که خواننده با خواندن آنها مجذوب فضای داستان شده و نهایتاً روابط میان این گروه مسافر را به عنوان نوعی ارزش می پذیرد. در این رمان خواننده حتی قادر است به سادگی به مفهوم شیوه یی از موزیک جاز که در کلوپ های سانفرانسیسکو نواخته می شود پی ببرد، توصیف این نوع موسیقی در دو صفحه آنچنان زیباست که انگار نوازندگان آنها در چند قدمی شما در حال اجرای برنامه اند، کاری که شاید بیان آن از عهده استادان این رشته نیز به این روانی و سادگی میسر نباشد. شناخت موسیقایی نویسنده در واقع برگرفته از تجربیاتی است که وی در طول سالیان دراز سفرش به آن شیوه از موسیقی دست یافته است. روایات ساده از مفاهیم پیچیده زندگی اجتماعی که در جای جای کتاب رخ می دهد خواننده را مفتون خود می سازد و از نویسنده شخصیتی توانمند در ارائه سبکی نو و بدیع ارائه می دهد.

یحیی تدین

منبع : روزنامه اعتماد