دختر تحصیل را می خواهد چه کند؟!

طبق داده های یونیسف، ۶۰ درصد از ۱۱۰ میلیون كودك ۶ تا ۱۱ ساله محروم از مدرسه در جهان دختر هستند.
طبق آمار صندوق كودكان سازمان ملل (یونیسف) ۶۵ میلیون دختر در سراسر جهان از آموزش و تحصیل محرومند كه این موضوع خط فقر مفرط، مرگ در دوران كودكی، ایدز و همچنین خطر انتقال به نسل آینده را افزایش می دهد؛ این در حالیست كه اگر یك دختر بدون آگاهی بزرگ شود و اطلاعاتی از مهارت های زندگی نداشته باشد، خطرات بیشتری او را نسبت به همتاهای تحصیلكرده اش تهدید می كند و این دختر، ناقل این خطرات به نسل های آینده نیز خواهد بود.
«مریم شربتدار قدس» مدیر كل دفتر امور بانوان وزارت آموزش و پرورش با اشاره به زمینه های فرهنگی، اقتصادی و ضعف دولت ها در رساندن امكانات آموزشی به كودكان در محرومیت از تحصیل دختران می گوید: به نظر می رسد عمده دلیل محرومیت از تحصیل دختران مشكلات اقتصادی خانواده ها باشد، از این رو وزارت آموزش و پرورش در این زمینه طرح آموزش از راه دور را برای این كودكان در نظر گرفته تا شاید از نظر اقتصادی و فرهنگی برخی مشكلاتشان حل شود.
این اظهارات در حالیست كه به گفته محققان بزرگترین مانع تحصیل دختران در كشورهای مختلف شهریه های مدارس است. زمانی كه خانواده مجبور به پرداخت شهریه برای آموزش فرزندانش باشد، ترجیح می دهد كه پسران خود را به مدرسه بفرستد و از تحصیل دختران صرف نظر كند؛ هر چند كه فی نفسه نمی خواهد مانع رفتن دخترانش به مدرسه شود.
«پیرانی»، مشاور امور بانوان وزیر آموزش و پرورش در سیستان و بلوچستان با اشاره به فراهم بودن بازار كار در كشورهای حوزه خلیج فارس بیان می كند: گاهی اوقات پدر خانواده برای كار به این كشورها می رود و خانواده وی در كشور رها می شود؛ در نتیجه مشكلات فراوانی برای زنان به عنوان سرپرست خانواده و كودكان آنها ایجاد می شود، بنابراین چندان رغبتی برای ادامه تحصیل به دلیل مشكلات ایجاد شده از خود نشان نمی دهند.
«شربتدار قدس» با بیان این كه در برخی مناطق، دوری از تحصیل تنها دامنگیر دختران نبوده و حتی پسران نیز از تحصیل محروم هستند تصریح می كند: زمانی كه مسئله اقتصادی، در محرومیت از تحصیل مطرح می شود پسران را هم درگیر می كند، به گونه ای كه خانواده ها ترجیح می دهند پسرانشان به سمت مشاغلی مثل كشاورزی بروند و حتی در برخی استان ها با روی آوردن به سوی كارهای خلاف تحصیل را رها می كنند.
به گفته وی بُعد اقتصادی محرومیت از تحصیل در استان های محروم كشور بیشتر به چشم می خورد كه طبیعتاً ناشی از فرهنگ غلط و فقر فرهنگی موجود در این استان هاست كه پدران آنها نیز با آن دست به گریبان بوده اند و آنها فكر می كنند كه تحصیل مانع از درآمدزایی آنها می شود.
علی رغم امكانات لازم برای پوشش تحصیلی دانش آموزان در برخی مناطق روستایی محروم، خانواده ها به دلیل فقر فرهنگی حاضر به ادامه تحصیل فرزندان خود نیستند.
مریم شربتدار قدس عمده دلایل فرهنگی محرومیت از تحصیل دختران را ازدواج در سنین پایین، وجود نگرش هایی مبنی بر این كه «دختر آموزش را می خواهد چه كند؟» می داند و اظهار می كند: محرومیت از تحصیل در استان هایی مانند سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، و استان های محروم بیشتر دیده می شود.
«پیرانی» نیز تعصبات قومی، ضعف فرهنگی، ازدواج دختران در سنین پایین، پراكندگی روستاها و به حد نصاب نرسیدن دانش آموزان برای تشكیل كلاس، عدم آگاهی و فقر فرهنگی، كمبود و نبود مدارس راهنمایی دخترانه در محل، نبود نیروی متخصص زن در مدارس راهنمایی دخترانه، مخالفت والدین، آمار كم دانش آموزان و عدم امكان افتتاح آموزشگاه، نبود وسیله نقلیه و صعب العبور بودن جاده ها در مناطق روستایی، بُعد مسافت روستاها تا محل تحصیل را از دیگر عوامل محرومیت از تحصیل خواند.
وی با بیان این كه در حال حاضر برخی از نگرش های خانواده ها درباره تحصیل فرزندان خود و به ویژه دخترانشان تغییر كرده می گوید: در سال های گذشته ما با اجبار و خواهش و تمنا از خانواده ها می خواستیم كه دانش آموزان دختر خود را وارد مدرسه كنند، اما آنها به ویژه از مقطع ابتدایی به بعد تمایل چندانی برای ادامه تحصیل دخترانشان نداشتند.
مشاور وزیر آموزش و پرورش در سیستان و بلوچستان خاطر نشان می كند: اگر در جایی مدارس دخترانه نبود خانواده ها مایل نبودند دختر خود را از منطقه ای به منطقه دیگر با این دلیل كه ضرورتی برای ادامه تحصیل دختر وجود ندارد بفرستند، از سوی دیگر ازدواج زودرس نیز باعث محرومیت از تحصیل دختران می شد.
«شربتدار قدس» مشاور وزیر آموزش و پرورش وجود تفكراتی مانند این كه «دختر باید بیشتر در خانه بنشیند، چرا كه با بیرون رفتن، چشم و گوشش باز می شود» را از دیگر دلایل فرهنگی دخیل در محرومیت از تحصیل می داند و به خبرگزاری دانشجویان ایران می گوید: "زمانی كه تحصیل برای پسران مطرح می شود خانواده ها آن را راهی برای درآمدزایی می دانند اما در قبال دختر بیان می كنند كه «آنها تحصیل را می خواهند چه كنند، دختر ازدواج می كند و كنج خانه می نشیند»".
وی با اشاره به اجرایی شدن این باورهای فرهنگی غلط در برخی از روستاهای كشور تصریح می كند: اجرای این باورها به محرومیت از تحصیل دختران دامن می زند.
مشاور وزیر آموزش و پرورش ادامه می دهد: متأسفانه ما در میان برخی از مسؤولین نیز با این امر اما با شكلی متفاوت روبرو هستیم؛ چرا كه محرومیت از تحصیل برای دختران دیگر بسیار قدیمی شده و در حال حاضر صحبت از این است كه آموزش و تحصیل برای همه باشد؛ اما خطر در جای دیگری احساس می شود، مواردی دیده می شود كه القائاتی مبنی بر این كه «چه كسی گفته زنان وارد جامعه شوند» دیده می شود.
به گفته وی این دسته از افراد، تحصیل زنان را می پذیرند و معتقدند كه اگر مادر باسواد باشد در تربیت فرزندان هم مؤثر خواهد بود، اما تا همین مرحله قانع هستند؛ به عبارتی دیگر، آنها با تحصیل موافق ولی با مشاركت زنان مخالفند كه این مسأله از همان فقر فرهنگی در میان برخی مسؤولین ناشی می شود كه به ما نشان می دهد ما نباید به دنبال این مسأله تنها در دورافتاده ترین روستاها باشیم.
«قدس» با اشاره به ضرورت تغییر نگرش در برخی مسؤولین، به بحث افزایش حضور دختران در دانشگاهها اشاره می كند و ادامه می دهد: جنجالی كه به دلیل ورود بیشتر دختران به دانشگاهها راه افتاد و طرح مسائلی از قبیل این كه پسران دیگر با دختران تحصیلكرده ازدواج نمی كنند و آسمان و ریسمان هایی كه در این زمینه بافته شد، ناشی از این باورهاست.
مدیر كل دفتر امور بانوان وزارت آموزش و پرورش خاطر نشان می كند: حال اگرتعداد دختران در دانشگاهها بیشتر است، چرا ما نمی آییم ریشه یابی كنیم كه پسران به چه دلیل كمتر سراغ تحصیل می روند و ترجیح می دهند تحصیل را رها كنند و وارد بازار كار شوند؛ از این رو برخی به جای ریشه یابی این قضیه، سریع نگران شدند كه چرا دختران بیشتر وارد دانشگاه شده اند.
به گفته وی ایجاد چنین مباحثی، خاص اقشار محروم نیست چرا كه آنها را می توان طی یك یا دو جلسه توجیه كرد و با اقدامات فرهنگی به تشریح لزوم تحصیل دختران پرداخت؛ چرا كه اگر مشكلات اقتصادی آنها بر طرف شود سریع آن را می پذیرند، اما نگرانی در جای دیگر است.
«شربتدار قدس» معتقد است كه وجود تفكراتی كه موجب محرومیت از تحصیل دختران می شود باعث انتقال همین شیوه تربیت و نگرش به نسل بعدی توسط همین دختران می شود، این در حالیست كه نمی توان منكر تأثیر آموزش و تحصیل حتی برای كسی كه می خواهد كنج خانه بنشیند، در تربیت نسل بعدی باشیم.
وی كمترین فایده تحصیل در میان دختران را عدم ممانعت از تحصیل فرزندان خود می داند و اظهارمی كند: این در حالیست كه اهمیت دانش تنها برای دختران نبوده و نمی توان آن را خاص آنها كرد، اما به دلیل این كه محرومیت بیشتر در میان دختران در تاریخ قدیمی كشور دیده شده، تأكید بیشتری بر روی دختران می شود در غیر این صورت كسب دانش برای همه لازم است.
در این زمینه «پیرانی» مشاور وزیر آموزش و پرورش در استان سیستان و بلوچستان بیان می كند: آسیب های ناشی از محرومیت از تحصیل، در درازمدت خود را نشان می دهد؛ به گونه ای كه تحقیقات نیز نشان می دهد از نظر روحی - روانی كودكانی كه شرایط ادامه تحصیل برایشان فراهم نبوده اكثراً دچار افسردگی شده اند و از نظر روحی - روانی، موقعیت اجتماعی، شغلی و آسیب هایی آنها را تهدید می كند.

منبع: روزنامه ایران

منبع : تبیان