خدا در اذهان کودکان

خورشیدی با صورت یك انسان، ابرهای خندان، موجود سیاهی كه بر دست‌هایش درخت و شكوفه روییده، مردی عظیم الجثه ایستاده بر فراز تپه‌ای سبز، نردبانی كه به سوی آسمان می‌رود، مسجد، سجاده و... همگی تصاویری از خدای كودكان و تصورشان از قادر مهربانی است كه هرچه اراده كند، شدنی است. این‌ها بخش كوچكی از دنیای ذهنی و خالصانه كودكانی است كه آثارشان در «نخستین جشنواره بین‌المللی نقاشی كودكان جهان اسلام» به نمایش در آمد. ۲۵۰ اثر از كودكان ایران، تونس، سودان، پاكستان، افغانستان، امارات، قطر، لبنان، تركیه، فلسطین، آمریكا و انگلیس با عنوان «من و خدا» كه از ۱۰ تا ۲۴ شهریور در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به نمایش گذاشته شد.
این امر به همت موسسه فرهنگی هنری مكعب هنر و مركز گسترش هنرهای قرآنی و با هدف پرورش خلاقیت و نوآوری و زمینه بروز استعدادها، كم كردن فاصله و ایجاد زمینه‌های فرهنگی برای ارتباط همبستگی میان كودكان جهان اسلام انجام شد. فراخوان این جشنواره پس از تنظیم برنامه‌ها با همكاری بیش از ۱۶۰ كارشناس كودك اسفندماه ۸۴ داده و از اسفندماه دریافت آثار آغاز شد كه تا اواخر تیرماه ادامه داشت. به گفته محمدرضا كمره‌ای مسئول جشنواره انگیزه برپایی نمایشگاه نوعی حس بها دادن به كار كودك و دریافتی از آثار كودكان كشورهای اسلامی بوده كه با ایده او شكل اجرایی گرفته است.
این نمایشگاه با همكاری وزارت آموزش و پرورش، معاونت هنری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، كمیسیون ملی یونسكو، كمیسیون ملی آیسسكو، مجموعه سعدآباد، معاونت اجتماعی و ارشاد ناجا، دفتر توسعه و فعالیت‌های هنری، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و نشریه تندیس برگزار شد.
از میان ۷۱۲۰ اثر ارسالی، حدود پنج‌هزار اثر مربوط به كودكان ایرانی و ۲۱۰۰ اثر از دیگر كشورها بود.آثار در دو مقطع چهار تا هفت‌سال و هفت تا ده سال قرار می‌گرفت و بخش داخلی و خارجی نیز به‌صورت جداگانه داوری شد.
در نهایت پس از سه مرحله داوری ۲۵۰ اثر به بخش مسابقه راه یافت. موزه ظروف سعدآباد، محل نمایش این آثار بود. رنگ‌های گرم و خام و بعضاً سیاه و سفید كه حالا تصاویری از خدای بچه‌ها را نمایش می‌داد، با تكنیك‌های آبرنگ، مداد شمعی، كلاژ، مدادرنگی، گواش و برخی رنگ و روغن بر كاغذها نشسته بود.
جدا از ذهنیت خلاقانه آثار كه در همگی آن‌ها مشهود بود، آثار ایرانی از نگاه هنری در جایگاه بالاتری نسبت به آثار خارجی قرار داشت.
هرچند صحبت كردن درباره آثار كودكان كه بدون هیچ‌گونه آگاهی و اطلاعاتی از هنر نقاشی خلق شده‌اند، كار عقلانی نیست اما به هرحال براساس مباحث آكادمیك قرارگیری عناصر و به‌خصوص هم‌نشینی رنگ‌ها در آثار كودكان ایرانی به وضوح بهتر از آثار رسیده از دیگر كشورها بود.
انتخاب بیشتر آثار ایرانی از سوی هیات داوران و البته گفته‌های مسئولان جشنواره نیز گواه این مدعاست.
مراسم افتتاحیه اول این نمایشگاه به دعوت كمیسیون ملی آیسسكو طی یك هفته فرهنگی از ۳۰ مرداد تا ۷ شهریورماه در اصفهان برگزار شد.
طی روزهای برپایی جشنواره چهارورك شاپ در فرهنگسرای جوان، هنر، قانون و خاوران برگزار شد و از میان آثار خلق شده با همان عنوان اصلی «من و خدا» تعدادی آثار برتر انتخاب و در كنار دیگر آثار به نمایش گذاشته شد.
ضمن این‌كه معاونت اجتماعی و ارشاد ناجا نیز برنامه «بلندترین نامه به خدا» را در حاشیه برپایی این جشنواره برگزار كرده و بچه‌ها حرف‌های ناگفته‌شان را طی آن مكتوب كردند.
محمدرضا كمره‌ای مدیر موسسه مكعب هنر خود، جشنواره را از لحاظ كیفی و كمی خوب ارزیابی و استقبال خوب و تعداد آثار رسیده به جشنواره را در مقایسه با دیگر مسابقات مشابه، دلیل این ادعا عنوان می‌كند. وی از برپایی جشنواره بصورت بین‌المللی خبر می‌دهد. گویا قرار است جشنواره از محدوده كشورهای جهان اسلام خارج شود و از سال آینده صورت بین‌المللی بگیرد ضمن این‌كه عنوان می‌كند نمایشگاه فعلی از مهرماه به‌صورت گردشی در كشورهای اسلامی و غیراسلامی شركت كننده به نمایش درآمده و اولین نمایشگاه در كشور بوسنی به مدت یك‌ماه برگزار خواهد شد.
براساس گفته‌ای او كتاب سال كودك جهان اسلام نیز كه شامل آثار راه یافته به نمایشگاه به همراهی ارزیابی روانشناسی آثار است، نیز به همت سازمان میراث فرهنگی به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
در پایان این جشنواره، هیات داوران از جمله اكرم فراحی، صغری زارع، شراره زندیان، مهناز واحدی، ماتیسا كازرونی، مریم سیف‌الهی و پدرام شاكری به دوازده اثر ویژه جوایزی اعطا كرد.

(گزارشی از جشنواره بین‌المللی نقاشی كودكان جهان اسلام)

منبع : دوهفته‌نامه هنرهای تجسمی تندیس