کوهنوردان و تغذیه در کوهستان

تغذیه کوهنوردان موضوع جالبی است، چون نه تنها باید مشکل تغذیه در این ورزش حل شود، بلکه باید مشکلات درجه حرارت و ارتفاع را نیز حل کرد.
در ارتفاعات کمتر از سه هزار متر با تطابقی که بدن ایجاد می‌کند، توازن بوجود می‌آید و نیاز به رژیم غذایی ویژه نیست. در ارتفاعات بیش از سه هزار متر تغییراتی در متابولیسم پایه، غلظت خون و کاهش اکسیژن ایجاد می‌شود و به اجبار باید رژیم غذایی مناسب و کافی تنظیم کرد. به علاوه در این ارتفاعات، در اتمسفری که اکسیژن کمی دارد، احتمال تجمع متابولیت‌های ایجاد کننده خستگی مانند اسید لاکتیک و اسید پیروویک که به علت اختلال در مصرف آن‌ها، در بدن پدید می آید، وجود دارد.
بنابراین کار اساسی که باید انجام شود این است که در مصرف اکسیژن صرفه‌جویی شود و در نتیجه رژیم غذایی‌ای در نظر گرفته شود که در آن عمل محرک ویژه مواد مغذی کم باشد، مثل مواد غذایی غنی از کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها (که موجب محدودیت بالا رفتن اسید لاکتیک خون می‌شوند) و یا مواد غذایی فقیر از نظر پروتئین‌ها (که موجب افزایش آمونیاک خون می‌شود.) در کوهنوردی، فرآیند نیاز به انرژی با ورزش‌های دیگر متفاوت است.
به همین ترتیب نیاز به مواد مغذی سازنده نیز فرق دارد. همچنین همیشه این سوال مطرح است که آیا کوهنوردان نیاز به مکمل ویتامینی برای افزایش بازده عضلانی دارند؟
بطور مسلم جواب این سوال باید مثبت باشد، زیرا وقتی نیاز به انرژی تغییر می کند، نیاز به مواد مغذی دیگر نیز تغییر می‌یابد. درهرحال هیچ دلیلی وجود ندارد که در مصرف مکمل ویتامینی افراط شود. مصرف مکمل‌های ویتامین نباید از مقادیر معقول زیادتر باشد.
همچنین مشکل الکترولیت‌ها در کوهنوردی با سایر ورزش‌ها متفاوت نیست، بر عکس نیاز به آب مورد تاکید است. در کوهستان دهیدراتاسیون ( از دست دادن آب بدن) به علت خشکی هوا زیاد است. گاهی چندین لیتر آب، برای جبران آب از دست داده باید مصرف کرد.
هر چه مواد غذایی خورده شده کم آب‌تر باشند، نیاز به آب بیشتر است. یادآوری می‌شود آبی که از ذوب برف و یخ بدست می‌آید موجب گرفتگی عضلات می‌شود، زیرا در عمل بدون املاح معدنی هستند.
اختلال در کار روده و یبوست در مدت چند روز مساله دیگر است. مسلم است که با رژیم غذایی دارای مواد غذایی حاوی باقی مانده کم ( یعنی مواد غذایی کم فیبر) انتقال مواد دفعی در روده کند می‌شود که به طور طبیعی این مشکل در ارتفاع بیشتر می‌شود. برای از بین بردن این اختلال می‌توان روزانه ۵ تا ۲۰ گرم فیبرهای غذایی به رژیم غذایی افزود.

منبع : بانک اطلاعات گردشگری