رشد مغز در کودکان بیش فعال

آموزگاران همیشه نگران این موضوع هستند که برای کودکان بیش فعال که با مشکلات رفتاری وارد مدرسه می‌شوند، در درس و تحصیل دچار مشکل می‌گردند و در مقاطع تحصیلی بالاتر از همکلاسی هایشان عقب می‌مانند، چه باید کرد؛ اما دانشمندان با ۲ تحقیق جدیدی که انجام داده‌اند می‌گویند نگرانی در این خصوص بی‌مورد است.
یکی از این تحقیقات نشان داده، کودکانی که درکودکستان مشکلات رفتاری نظیر بی‌قراری دارند درتحصیل مانند همکلاسی‌های شان موفق هستند. بررسی دیگر هم نشان داده کودکانی که چنین مشکلاتی دارند و درانجام تکالیف خود یا هر کار دیگری بی‌دقت هستند مغزشان هیچ گونه نقص یا عیبی ندارد، فقط رشد مغزشان به کندی صورت می‌گیرد.
نتایج این دو تحقیق می‌تواند نگاه دانشمندان، معلمان و والدین را با کودکانی که چنین مشکلات رفتاری دارند، تغییر دهد. این تحقیقات ممکن است حتی منجر به ارزیابی و بررسی مجدد علل ناهنجاری‌ها در رفتار کودکان شود.
شارون رمی، رئیس مرکزسلامت دانشگاه جورجی تاون در آمریکا می‌گوید:‌ من فکر می‌کنم نتایج این نوع تحقیقات ما را مجبورکند که بپرسیم آیا این نوع مشکلات رفتاری، ناشی از انتظارات نابجای بعضی از مربیان و معلمان از کودکان به محض ورود شان به مدرسه است یا نه.
در تحقیق اول، گروهی از محققان میزان رشد عقلی و اجتماعی ۱۶ هزار کودک را تجزیه و تحلیل کردند و به این نتیجه رسیدند که مردم گریزی و ناهنجاری‌هایی که در کودکستان برای کودکان به‌وجود می‌آید، هیچ گونه ارتباطی به نمرات و نتایج تحصیلی آنها در مقطع دبستان نداشته است.
تحقیقات همچنین نشان داد کودکانی که درکودکستان دائماً برای معلمان دردسر ایجاد می‌کنند و از دستورات و تکالیفی که به آنها داده می‌شود سر باز می‌زنند، یا حتی گاهی اوقات بدون هیچ دلیلی جنگ و دعوا راه می‌اندازند، توانایی هایشان در خواندن و نوشتن و انجام عملیات جمع و تفریق در ریاضیات، مثل کودکانی است که رفتارهای اجتماعی کاملادرست و منطقی دارند.
اما در تحقیق دیگر که محققان مؤسسه ملی سلامت ذهن با استفاده از تکنیک‌های عکس برداری از مغز کودکان انجام دادند، فهمیدند کودکانی که بیماری پرتحرکی و بیش‌فعالی (ADHD) دارند، مغزشان به اندازه طبیعی رشد کرده است اما در بعضی از موارد خیلی آرام‌تر و کند‌تر از مغز کودکانی که هیچ گونه اختلال و مشکلی ندارد، عمل می‌کند.
بیماری ADHD، از رایج‌ترین و معمول‌ترین نوع بیماری است که روانپزشکان توانسته‌اند آن را تشخیص بدهند و حدود ۳ تا ۵ درصد از کودکان به هنگام شروع مدرسه دچار این نوع بیماری می‌شوند. محققان مدت هاست در این مورد بحث و مجادله می‌کنند، برای این که بدانند آیا این نوع بیماری به‌دلیل نارسایی مغز کودک است، یا به‌دلیل کند بودن رشد مغز اوست.
محققان در گزارشی که در مجله Academy of Sciences proceeding of the Ntional چاپ شد، توضیح می‌دهند چراخیلی از کودکانی که در سن شروع مدرسه دچار این نوع بیماری می‌گردند، پس از مصرف داروهای درمانی مثل متیل فنی دیت، میزان سروتونین موجود در مغزشان افزایش پیدا می‌کند و دقت و تمرکز آنها را بهبود می‌دهد.
محققان پس از انجام تحقیقات، شروع به بازنگری اطلاعات بدست آمده از ۶ تحقیقی که درخصوص رشد کودکان از سال ۱۹۷۰ تا کنون انجام شده است، نمودند. هریک از این ۶ نوع تحقیق، صدهاکودکی را که تازه مدرسه را شروع کرده بودند با تست‌ها و سنجش‌های مختلفی شامل مهارت‌های خواندن و نوشتن، حل مسائل ریاضی، دقت وتمرکزمورد بررسی و ارزیابی قرارداد.
در این تحقیقات، محققان بیشتراز گزارشی که معلمان دراختیارشان قرار می دادند جهت ارزیابی و برآورد کردن پیشرفت‌های اجتمایی و توانایی کودک استفاده می‌کردند. با وجود این که ارتباط کمی بین مشکلات رفتاری کودکان در کودکستان و موفقیت تحصیلی آنها در مدرسه وجود داشت، محققان متوجه شدند نمرات تست ریاضی کودکان در سنین بین ۵ تا ۶سالگی، ارتباط قابل توجهی با موفقیت آنها در سال‌های بعدی دارد.
درمورد کودکانی که بیماریADHD دارند، مهارت‌های خواندن در کودکستان، موفقیت‌های تحصیلی آنها را درسال‌های بعدی پیش‌بینی کرده است، اما این موفقیت در درس ریاضی کمتر است. موارد ذکرشده، برای پسران و دختران یکی بود و تفاوتی نمی‌کرد.
حتی استعدادها و توانایی‌های آنها ارتباطی با سطح طبقاتی خانواده هایشان نداشت و آنها چه ثروتمند و چه کم درآمد، تأثیری در توانایی‌های آنها به‌وجود نمی‌آورد.
نتایج تحقیقات همچنین به نگرانی معلمان خاتمه داد و نشان داد کودکانی که بیماری ADHD دارند و در کودکستان ناآرام و پرجنب و جوش هستند، به هنگام تحصیل در مقاطع بالاتر دچار مشکل نمی‌شوند.
راس تام سون، استاد روان شناس دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: کودکانی که با مشکلات رفتاری وارد کودکستان می‌شوند، کنترل نکردن رفتارهای آنها منجر به افزایش مشکلات آنها به محض ورودشان به مدرسه می‌گردد.
در تحقیق و بررسی‌های دیگر، محققان روان پزشک تصویرهایی از مغز دو گروه ازکودکان را با هم مقایسه کردند. یک گروه از آنها کودکانی بودند که دارای نارسایی‌ها و اختلاهایی در مغز بوده و گروه دیگر کاملا سالم و بدون عیب بودند. دانشمندان ۲۲۳ نفر از کودکان سنین بین ۶ تا ۱۶ سال را در هر گروه مورد بررسی قرار داده و تصویرهای متعددی از مغز آنها گرفتند.
در یک مغزی که رشد طبیعی دارد، قشر مغز یا همان سطح خارجی مغز، جایی که در آن افکار جریان دارد و تمرکز انجام می‌شود طی دوران کودکی ضخیم‌تر می‌گردد. سپس طی دوران بلوغ هنگامی که مغز به رشد کامل می‌رسد این سطح از مغز نازک گشته و نرون‌های عصبی خود را از دست می‌دهد.
به گفته دکتر فیلیپ شاد، روان پزشک مؤسسه سلامت ذهن، بیشترین قسمت ازجایی که درآن رشد مغز به کندی صورت می‌گیرد، دقیقا آن بخش از قشر مغز است که مربوط به دقت و تفکر فرد است. او می‌گوید پزشکان نمی‌توانند اختلالات مربوط به مغزرا با تکنولوژی عکس برداری تشخیص دهند، چون مغز انسان آنقدر درحال تغییر و نوسان است که با گرفتن عکس از آن به ندرت می‌توانند تشخیص دهند چه کسی در مغزش چنین اختلال‌هایی دارد.
به این ترتیب، نتایج تحقیقات به این نکته اشاره می‌کند که بررسی روی ناهنجاری‌های موجود درمغز، روش غلطی است. این یعنی، مراحل رشد مغز کودکانی که بیماریADHD دارند، کاملا طبیعی و بی‌عیب است. به یاد داشته باشیم ما در این بیماری از کند‌بودن رشد مغز کودکان صحبت می‌کنیم، نه از غیرطبیعی بودن مغز.

ترجمه: مرجان رودبار محمدی

منبع : روزنامه همشهری