برای اهالی باسک، غرور و تعصب مهمتر از پول

این یک حقیقت است که دنیای فوتبال به تدریج به سمت جهانی شدن پیش رفته، با وجود باشگاه های بیشتر و بیشتری که امروزه برای خرید بازیکنانی از سایر کشورها تلاش می کنند اما همچنان آتلتیک بیلبائوی اسپانیا با این روند مخالفت می کند، آنها فقط با بازیکنانی قرارداد امضا می کنند که در باسک به دنیا آمده اند. در ژانویه ۲۰۰۵ طرفداران باشگاه اسپانیایی آتلتیک بیلبائو بار دیگر به یاد آوردند که چرا تیم آنها «شیرها» نامیده می شود. شکست ۳ بر صفر خانگی مقابل اوساسونا، با غرش ناگهانی شیرها به پیروزی ۴ بر ۳ تبدیل شد.کاپیتان خولن گررو که تقریباً یک سال می شد راه دروازه را پیدا نکرده بود بازی با اوساسونا را برای گلزنی دوباره انتخاب کرد. گرروی ۳۰ ساله نزدیک به ۱۲ سال در بیلبائو بوده است، دوره ای که او به عنوان یکی از معدود بازیکنان هنرمند و خلاق در تیمی که به طبیعت تنومند و مقاومش مشهور است شناخته شده اگر چه تازگی ها بیشتر از روی سکوها بازی تیمش را تماشا کرده که دلیل عمده آن رقابت های دشوار پیش رو است.
آخرین محصولات از پسربچه های بیلبائو - ژاوی گونزالس دل هورنو، تیکو و فرانسیسکو یسته - در قالب معمول آتلتیک مقاوم نیستند، آنها به خاطر تکنیک عالی و مهارت فوق العاده شان تحسین می شوند. مثل پیشکسوت خود گررو، آنها هم از بین رده های مختلف آتلتیک ظهور کرده اند و آنها هم از منطقه باسک اسپانیا آمده اند. آتلتیک تنها باشگاه برجسته ای است که این موهبت را برای خود پذیرفته تا فقط با بازیکنانی قرارداد امضا کند که جزو ۲ میلیون و نیم نفر جمعیت ساکن در ناحیه اطراف باشگاه هستند. این باشگاه از سال ۱۹۲۸ در دسته برتر فوتبال اسپانیا حضور دارد، ۲۴ بار جام حذفی (جام پادشاهی) را برده ۸ بار فاتح لیگ شده و در سال ۱۹۸۴ قهرمان همزمان این ۲ جام شده است، که این آخرین قهرمانی آنها است، همچنین در سال ۱۹۷۷ آنها نایب قهرمان جام یوفا شدند. آتلتیک بیلبائو گواه مثبتی است بر اینکه همزمان با تسلیم تدریجی فوتبال در مقابل جهانی سازی، باشگاه ها همچنان می توانند با تکیه بر بازیکنان بومی خود به موفقیت برسند. طرفداران آتلتیک وقتی رقبای خود نظیر بارسلونا و رئال مادرید را می بینند که یک خارجی دیگر را به کلکسیون خود اضافه کرده اند لبخند ساده ای می زنند و سر خود را به نشانه تأسف تکان می دهند. آتلتیک آشکارا به کار توسعه جوانان به عنوان راه پیش روی خود اعتقاد دارد و این تفسیر دیگری برای سر باز زدن باشگاه از خرید بازیکنان خارجی است. منتقدان سیاست باشگاه ادعا می کنند این سیاستمداران محلی هستند که همواره هیأت مدیره باشگاه را برای عدم جذب بازیکنان غیرباسکی تحت فشار گذاشته اند.
ایالت باسک مدت زیادی است که برای به دست آوردن استقلال خود با دولت مرکزی اسپانیا در نزاع است و برخی معتقدند آتلتیک می تواند ثابت کند که یک تیم متشکل از بازیکنان باسکی می تواند اصالت خود را در مقایسه با باشگاه هایی از بارسلونا و مادرید با گروهی از بازیکنان خارجی حفظ کند و کمتر کسی در مورد این حقیقت تردید دارد که آتلتیک در سالیان گذشته به موفقیت قابل توجهی دست یافته است.
● قانون نانوشته
باشگاه آتلتیک بیلبائو در سال ۱۸۹۸ توسط گروهی از بازرگانان محلی شکل گرفت که پیش از آن و در دوران تحصیل در انگلستان با این ورزش آشنا شده بودند. در سال های ابتدایی، کارگران معدن انگلیسی ساکن در باسک اجازه داشتند به باشگاه بپیوندند. یک مرور سریع بر بریده های جراید محلی آن روزها نشان می دهد که فوتبال از بدو شروع آن یک تجارت جدی بوده است. مقاله های زیادی دیده می شوند که به حواشی مسابقات پرداخته اند، حتی بدون اینکه به نتیجه پایانی بازی اشاره کنند... در هر صورت از زمانی که این ورزش به یک مقوله حرفه ای تبدیل شده آتلتیک فقط یک بازیکن خارجی در فصل ۱۹۹۷- ۱۹۹۶ داشته؛ لیزارازو که او هم یک بومی از منطقه باسک فرانسه است که بعداً به تیم ملی فرانسه هم راه یافت. لیزارازو در حال حاضر استراحت می کند. قانون نانوشته «فقط باسک» که برخی مردم به عنوان علامت مشخصه باشگاه به آن اعتقاد دارند فقط برای بازیکنان اعمال می شود اما آتلتیک در سالیان گذشته شماری از مربیان خارجی را استخدام کرده است که به درجات موفقیت متفاوتی رسیده اند. مربی اهل چک فردیناند داوچیک اولین کسی بود که توانست در فصل ۱۹۵۵- ۱۹۵۴ آتلتیک را به رقابت های اروپایی رهنمون کند و هنگامی که یوپ هاینکس آلمانی در اوایل دهه ۹۰ کار خود را آغاز کرد رئیس وقت باشگاه آتلتیک گفت: «ما در حال حاضر بهتر بازی می کنیم، حتی وقتی که می بازیم.» سپس در سال ۱۹۹۸ آتلتیک توسط لوئیس فرناندس هدایت شد، یک فرانسوی با ریشه هایی در ایالت آندلس اسپانیا، که با این تیم جواز حضور در لیگ قهرمانان اروپا را به دست آورد.
● الماس های با ارزش
در تابستان سال ۲۰۰۳ بود که ارنستو وال ورده بازیکن سابق آتلتیک به سمت مربیگری تیم منصوب شد. از آن روز تاکنون باشگاه حتی یک سنت هم خرج خرید بازیکنان جدید نکرده است و در عوض ترجیح داده تا استعدادهای جوان باسکی را در تیم اصلی مورد استفاده قرار دهد. مدت زیادی است که بیلبائو از چنین سیاست سختگیرانه ای پیروی می کند. وقتی در اواخر دهه ۱۹۹۰ خاویر اوریا نایب رئیس وقت باشگاه با پرسشی در مورد سیاست سلطه جویانه باشگاهش مبنی بر خرید همه بازیکنان حرفه ای و سطح بالای موجود فوتبال اسپانیا که به نوعی به کشور باسک مرتبط می شدند روبرو شد، با تأسف گفت: «ما به دنبال بازیکنان مطرح هستیم.» اوریای فقید حتی همان موقع هم از سیاست باشگاهش راضی نبود. وی همچنین گفت:«مربی تیم اصلی شاید برای ۳ سال در تیم ما بماند اما همیشه تقاضای بازیکنان بیشتر و بهتری می کند اما این به معنای بهتر شدن تیم ما نیست و چنین سیاستی، رشد نوجوانان باشگاه ما را دچار اختلال می کند.» لساما زمین تمرینی آتلتیک تقریباً در بیست کیلومتری شهر بیلبائو واقع شده و هشت زمین چمن، یک سالن فوتسال، یک مرکز توانبخشی، یک سالن بدنسازی و چندین کلاس درس و همچنین خوابگاه را در برگرفته است. نوجوانان باشگاه هم درست مثل حرفه ای ها می توانند از تمام این امکانات استفاده کنند. اتوبوس های اختصاصی آتلتیک بازیکنان را به لساما آورده و برمی گردانند و گروهی از معلمان خصوصی هم در دسترس پسربچه ها هستند تا بین جلسات تمرینی به آنهایی که در زمینه درسی نیاز به کمک دارند یاری برسانند. به علاوه چندین پایگاه لساما در سرتاسر ایالت باسک پخش شده اند که در آنجا مربیان سازنده با بازیکنانی که توسط ۳۰ مسئول استعدادیابی باشگاه کشف شده اند کار می کنند.
● پول همه چیز نیست
به طور معمول درآوردن الماس ها از زیر خاک خیلی طول نمی کشد. بیشتر کارگران کارخانجات فولادسازی اطراف بیلبائو شدیداً به فوتبال علاقه مند هستند. آنها به سادگی هر روز صبح پسران ۶ یا ۷ ساله خود را به لساما می آورند. به امید اینکه آینده روشنی را برای فرزندان خود ترسیم کنند. این جابجایی بعضی از اوقات باعث تغییر شغل والدین بچه ها هم می شود. برای مثال کمی بیش از ۱۰ سال قبل خولیان گررو یک کارگر فولادسازی چهل و چند ساله چنین شرایطی را تجربه کرد. او الان مدیر برنامه های پسرش خولن است و شرایط زندگی اش به طرز قابل توجهی پیشرفت کرده. در اواسط دهه ۱۹۹۰ بیشتر غول های اسپانیایی به این فکر افتاده بودند تا با خولن جوان ترین بازیکن تاریخ تیم ملی اسپانیا که در آمریکای ۹۴ اولین جام جهانی اش را تجربه کرد قرارداد امضا کنند. اگر چه او با تمدید قراردادش با آتلتیک تا سال ۲۰۰۷ (تقریباً پایان دوران بازیگری اش) همه مشتریانش را ناامید کرد. ارزش قرارداد او به پول امروز چیزی در حدود یک میلیون یورو به ازای هر فصل بود که اصلاً رقم قابل توجهی برای یک فوق ستاره نیست، به خصوص که در آن دوره زمانی فوتبال اسپانیا از پول لبریز شده بود. «پول همه چیز نیست» این جمله ای بود که پدر و مدیر برنامه های خولن در مورد مبلغ کم قرارداد پسرش به زبان آورد. خود خولن هم نظر مشابهی داشت: «برای من خیلی مهم است که برای آتلتیک بازی کنم. جایی که همه از یک منطقه جغرافیایی می آیند و جایی که بیشتر بازیکنان از مقاطع آموزشی باشگاه وارد تیم اصلی می شوند، درست مثل خود من.»
● بازگشت به اوج
وقتی یکی از خودی ها آتلتیک را برای یک معامله بهتر با رئال مادرید یا بارسلونا ترک می کند به ندرت از سوی وفاداران باشگاه بخشیده می شود. طرفداران با دیدن بازیکنانی که در تیم های جوانان باشگاه پرورش یافته اند احساس هویت و استقلال باشکوهی پیدا می کنند. آنها به خاطر صبر و بردباری شان هم شهرت دارند، حتی وقتی که باشگاه شرایط دشواری دارد. به علاوه وقتی مربی تیم به راحتی همسایه دیوار به دیوار طرفداران باشد، آنها خیلی بهتر شرایط را درک می کنند و شکیبا هستند. در مقایسه با پیشینیان خواکین کاپاروس، مربی فعلی تیم اعتقاد به مراتب بیشتری به بازیکنانی که باشگاهش ساخته نشان می دهد. در عین حال او تلاش می کند تا بازیکنانش را بیشتر به اجرای بازی مهیج و تماشاگرپسند تهییج کند. متفاوت با آن طبیعت مقاومی که پیش از این آتلتیک به آن مشهور بوده است. به لطف سیاست این مربی آینده بیلبائو روشن به نظر می رسد به طوری که آنها سعی می کنند مسیری برای بازگشت به قله افتخار فوتبال اسپانیا را ترسیم کنند. آندونی زوبی زارتا دروازه بان سابق اسپانیا که در حال حاضر مدیر ورزشی آتلتیک است، یکی دیگر از افرادی است که کمک برای معرفی یک مجموعه فکری جدید در باشگاه به او نسبت داده می شود. او با بیان استراتژی باشگاه می گوید: «ما باید تلاش کنیم و مثل بقیه باشگاه های بزرگ باشیم. باید اتحاد بیشتری بین بازیکنان، مدیران و طرفداران ایجاد کنیم. اگر بتوانیم این کار را کنیم آن وقت می توانیم این محدودیت تحمیل کرده به خودمان را به یک امتیاز ویژه تبدیل کنیم. طرفداران اگر بدانند که بازیکنان فقط به خاطر پول اینجا نیستند به تیم اعتقاد پیدا می کنند. همین طور برای بازیکنان، آنها هم وقتی نگران تلاش باشگاه برای خرید یک ستاره خارجی که جای آنها را در تیم بگیرد نباشند فضا و زمان بیشتری برای پیشرفت خواهند داشت.»
● کلیسای جامع
اولین زمین فوتبال بیلبائو کمپ انگلیسی ها (la Campa de los Ingleses) در نزدیکی شاهکار معماری مدرن شهر یعنی موزه گوگنهایم قرار داشت. استادیوم سن مامس موسوم به کلیسای جامع یا لاکاتدرال با سبک خاص ورزشگاه های انگلیسی بیش از ۹۰ سال پیش در نزدیکی کمپ انگلیسی ها ساخته شد و همچنان استادیوم خانگی آتلتیک است. اولین گل آتلتیک در ۲۱ آگوست ۱۹۱۳ توسط مهاجم افسانه ای تیم رافائل مورنو آرانساندی مشهور به «پی چی چی» به ثمر رسید. واژه ای که امروزه برای بهترین گلزن فصل لالیگا به کار می رود. رکورد گلزنی باشگاه در اختیار تلمو سارائوناندیا است، که ۲۵۱ بار مابین سال های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۵ برای تیمش گلزنی کرد اما رکورد بیشترین تعداد بازی مربوط به دروازه بانی به نام خوزه آنخل ایریبار است که ۴۶۶ بار (۴۱۵۵۱ دقیقه) پیراهن آتلتیک را بر تن کرد. طی سالیان گذشته ورزشگاه ۴۰ هزار نفری کاتدرال دستخوش تغییرات و نوسازی های زیادی در مقاطع زمانی مختلف شده اما آتلتیکو اکنون برنامه هایی برای ساخت یک استادیوم بزرگ تر فوق مدرن دارد و آرشیتکت معروف بریتانیایی «سر نورمن فاستر» را مأمور این پروژه کرده است. شهر بیلبائو قصد دارد به یکی از مراکز معماری مدرن تبدیل شود. به هر حال هیچ برنامه ای برای منسوخ کردن قانون نانوشته «فقط باسک» در آتلتیک بیلبائویی که با بیش از۱۲۰ باشگاه آماتور منطقه توافقنامه امضا کرده تا به عنوان اولین گزینه پسربچه های باسکی مطرح باشد وجود ندارد. تقریباً ۶ درصد بودجه سالانه باشگاه که در سال های اخیر بیش از ۴۰ میلیون یورو بوده است، به فعالیت های مربوط به پرورش جوانان تزریق می شود.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی