چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا
سکوت وسیله و هدف توامان شعر
شعر با سکوت آغاز میشود و به سکوت میانجامد. این تصور رایج، و تا اندازهای درست، که شعر از کلمهها ساخته میشود، این حقیقت را در پرده میبرد که شعر واقعی برساختهی توامان کلمه و سکوت است.
پیش از آغاز هر شعری سکوت است و پس از پایان آن سکوت؛ پس از هر کلمهای در شعر سکوت است و در میان هر دو هجای یک کلمه شکوت؛ میان هر دو سطر شعر سکوت است و میان هر دو بند شعر سکوت.
اما سکوت به معنای خالی و خلأ نیست و به میزان کلمههای شعر چیزی برای گفتن دارد. پس سکوت نیز همانند کلمه وسیله و هدف توامان شعر است.
سکوت شعر همچون سکوت طبیعت، گفتنی دارد، همانند سکوت شبانه دریا در قیاس با صدای امواجش در یک روز توفانی.
سکوت شعر، شروع شکلگیری کلمه در مخاطب است. عنصری که مخاطب را در ساختن شعر سهیم میکند؛ شاعر خود مخاطب میشود و مخاطب شاعر.
آنجا که شاعر از گفتن بازمیایستد، تنها سکوت است که توان گفتن مییابد. و آنچه در سکوت بیان میشود، چیزیست که کلمه توان بیانش را ندارد. با سکوت «بیانناپذیر» و «ناممکن» بیانپذیر و ممکن میشوند.
شعری که «همهچیز» را میگوید یا میخواهد بگوید، در نهایت در مخاطب ادامه نمییابد؛ چیزی میشود دستبالا همچون حرفهایی «زیبا» که میتوان آن را نقل کرد و توضیح داد.
شعر واقعی اما نقلناپذیر و غیرقابل توضیح است. و آنچه شعر را توضیحناپذیر میکند همان حضور نیرومند عنصر سکوت در آن است که فقط در سکوت شاعر و تداومش در مخاطب «معنا» مییابد.
پس سکوت نَفَس شعر و ضامن حیات و تداوم آن است. همین سکوت است که شعر را از «غیرمنتظره» سرشار میکند؛ امری که به همان میزانی که خواننده را غافلگیر میکند، خود شاعر را هم به شگفتی وامیدارد.
اگر شعر خود شاعر را به شگفتی واندارد، مخاطب قطعا غافلگیر نخواهد شد، و این کلام غافلگیرکننده معمولا پس از سکوتی ژرف رخ مینماید.
دشواری آنچه که آن را «فهم شعر» مینامند نیز دقیقا در همینجاست. خواننده شعر نیز باید علاوه بر خواندن کلمهها، خواندن سکوت را نیز بیاموزد. به این اعتبار دشواری درک شعر، نه مشکل شعر که مشکل مخاطب شعر است. این مخاطب است که باید نشان دهد تا چه میزان قادر است خود را در برابر سکوت شعر بگشاید و به هزارتوهای مهآلود آن وارد شود.
مشکل اینجاست که انسان معاصر تا حد زیادی از توان شنودن صدای سکوت و فهم معنای سرشار آن عاجز شده یا شاید از او میهراسد.
اما خواننده آزموده و مجرب شعر میداند که سکوت بخشی از حقیقت جهان است و برای رهیافتن به این حقیقت باید رنج شناخت زبانش را نیز بر خود هموار کرد؛ زبانی که شعر و موسیقی بهترین فضا را برای تجلی آن فراهم میکنند.
بهنام باوندپور
منبع : ادبستان
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی رئیس جمهور مجلس دولت سیزدهم دولت رهبر انقلاب قوه قضاییه شورای نگهبان صادق زیباکلام قوه قضائیه مجلس دوازدهم
قتل پلیس شهرداری تهران تهران هواشناسی آموزش و پرورش بارش باران دستگیری پلیس راهور سازمان هواشناسی سیل شورای شهر تهران
یارانه بانک مرکزی قیمت دلار خودرو قیمت خودرو قیمت طلا سایپا بازار خودرو بورس مسکن دلار ایران خودرو
فردوسی نمایشگاه کتاب شاهنامه همایون شجریان سحر دولتشاهی تلویزیون نمایشگاه کتاب تهران کتاب سینمای ایران دفاع مقدس سریال حج
وزارت علوم دانشگاه تهران فضا تحقیقات و فناوری آیفون
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه آمریکا فلسطین جنگ غزه روسیه حماس چین افغانستان اوکراین ترکیه
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال فولاد خوزستان لیگ برتر ایران مهدی طارمی فولاد بازی لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی گوگل همراه اول موبایل دوربین تبلیغات هواپیما ناسا نوآوری اپل ایلان ماسک
سرطان رژیم غذایی کاهش وزن زوال عقل پنیر خواب ویتامین کودک واکسن سلامت روان بارداری