سخنی چند در باره‌ی سروده‌ی "یار دبستانی"

▪ نام ترانه: یار دبستانی
▪ سراینده و آهنگساز: منصور تهرا نی
▪ خواننده: فریدون فروغی
▪ نوع موسیقی: پوپ(pop)
سومین سروده ای که ما به چاپ آن میپردازیم، ترانه ی"یار دبستانی" می باشد. این ترانه در میان توده های مردم، بویژه دانشجویان، از محبوبیت ویژه ای برخوردار است، و در مبارزه ی آزادیخواهانه دانشجوئی ما جای خاصی را به خود اختصاص داده است.
امید که این ترانه در میان توده ها ی دانش آموزان عزیزمیهنمان نیز، جای باز کند و برای دستیابی به حقوق دمکراتیک آنان، باعث همصدائی و اتحاد آنان گردد.
سراینده و آهنگساز این اثر ماندنی، منصور تهرانی است، که دیگر در میان ما نیست.
موضوع این ترانه، که برای فیلم "از فریاد تا ترور" ساخته شده است، در فضای مبارزه چریکی دوران شاه شکل گرفته است. فیلم، سپیدو سیاه است و زمان آن حدودهشتاد دقیقه، می باشد. این فیلم، یک مدرسه و تنبیه شاگردان از طرف ناظمی خشن را به نمایش می گذارد. در این دبستان، تصویر سازی داستان "سه یار دبستانی" آغاز میگردد. این سه دوست، که به نامهای حسین، داود و رضا می باشند، متعلق به قشرهای مختلف جامعه اند. در پایان، حسین در اثر اعتیاد مرک را می پذیرد، داود در در گیری ها در اثر گلوله ای از پای در می آید و رضا در واقع مبارزی است که با اسلوب فکری خویش، که مبارزه چریکی است، و ترور را بعنوان یکی از راهکارها، در مبارزه ی اجتماعی می شناسد، در حادثه ای زخمی میشود و به کار خود ادامه میدهد.
میهن عزیز ما، اکنون بیش از سی سال است که این لحضات پر تنش خویش را پشت سر گذاشته است و مردم ما با انقلاب بهمن ۱۳۵۷ شیوه ی مبارزاتی انتخابی خود را برای سرنگونی رژیم شاه نشان داده اند.
اما آنچه از این حوادث باقی مانده، تاثیرات این سروده ی زیبا و پربار، و عاری از شعارهای تهی، بر روی جوانان عزیز میهن امروزه ی ماست.
درست است که از دیدگاه شرایط و شکل مبارزاتی، حتی در سطح جهانی در دوره ای دیگر میزیئیم، اما آنچه در این سروده آمده است، تنها به گذشته تعلق ندارد. گرایش جامعه ی جوان ما بدین سروده ناشی از اینست که مسائل بسیاری در این سی سال انقلاب نه تنها حل نشده بلکه انبوه ترازگذشته شده و جامعه ی جوان ما اکنون در وضعیت بسیار بد ترو خطرناک تری از زمان شاه، قرار گرفته است.
آنچه خروجی و نتیجه این دوره است، محبوبیت این سروده ی زیبا، در جوانان ماست که بیانگر روحیه مبارزه جویانه و تحول طلب جامعه جوان ماست. این خود امید آفرین است.
● کلامی چند در باره ی هنرمند پوپ، فریدون فروغی
فریدون فروغی، که می توان او را از خوانندگان مدرن، در عرصه ی موسیقی پوپ دانست، در سال ۱۳۲۹ در تهران متولد شد، و در سال ۱۳۸۰، بعد از، یک دوره ی پر تنهائی، ما را ترک گفت. او در واقع بیانگر و شاید نماینده ی یک نوع تحول در عرصه ترانه های ایرانی است. این خواننده پوپ، دارای ترانه های بسیاری می باشد، همانند، آدمک، سال قحطی، البوم بت شکن، یاران، قریه ی من، دو تاچشم سیاه، طلوع خونین و ترانه ی روسپی، که هر گز مجوز پخش نگرفت، وغیره، که همگی دارای وزن و ارزشهای اجتماعی اند.
باید بخاطر داشت که، فریدون، شعر نیز میسروده و کتاب"گیلاسهای کال" او نیز منتشر شده است.
این خواننده ی مردمی به نوع موسیقی بلوز( (Bluesنیز علاقه ای وافر داشت. در خبر نامه گویای ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۳ مصاحبه ای از او چاپ شده، که در آن در باره بلوز چنین می گوید: به سبک کار بلوز علاقه ی خاصی دارم، چون موزیک بلوز بر بداهه سازی استوار است؛ زیرا بلوز نوعی موسیقی بردگان سیاه آفریقائی بود که از غم و هجر شکایت میکردند.
در میان خوانندگان بلوز، عزیز ما فریدون، به ری چارلز(Ray Charles) عمیقا عشق می ورزید و اثر او "آدمک" که بر روی فیلمی بهمین نام اجرا شده است متاثر از نوع((genere موسیقی بلوز می باشد.
برای آگاهی بیشتر از این شخصیت هنری جذاب و میهن دوست به پایگاه اینترنتی فریدون فروغی، یعنی سایت
www.adamak.org، مراجعه کنید. نویسنده ی این خطوط از این سایت نیز بهره گرفته است و از گردانندگان این سایت قلبا سپاسگزار است.
در پایان سخن، به یکی از جذاب ترین کارهائی که با صدای او اجرا شده است، یعنی سروده ی"یار دبستانی"، می پردازیم، این اثر که سروده ی منصور تهرانی است، توانست فریدون فروغی را در دل توده های میهنمان، برای همیشه جای دهد.
موسیقی این سروده بسیار ساده است، ریتم آن بسرعت با گوش به رفاقت می نشیند، و حس یک مارش حماسی را القاء می کند. صدای فروغی در این سروده، از استحکام، قدرت و اعتماد به نفس والائی بر خوردار است، که با روحیه ی پویا و مبارز جوانان عزیز و پر غرور امروزین این سر زمین، همخوانی کامل دارد؛ جوانانی که از بی فرهنگی، بی عدالتی و استبداد به ستوه آمده اند.
فریدون فروغی، به کاروان میهن دوستان و عاشقان پر شور این خاک عاصی و محنت زده، تعلق دارد. در ذهن خود جائی به او اختصاص دهیم، و از او بیاموزیم.
● یار دبستانی
یار دبستانی من،
با من و هم راه منی،
چوب الف، بر سر ما،
بغض من و آه منی.
حک، شده اسم من و تو،
رو تن این، تخته سیا،
ترکه بیداد و ستم،
مونده هنوز، رو تن ما.
دشت بیفرهنگی ما،
هر زه تمومه الف هاش.
خوب اگه خوب،
بد اگه بد،
مرده دل های، آدم هاش.
دست من و، تو باید این،
پرده ها را، پاره کنه،
کی میتونه، جز من و تو،
درد ما را، چاره کنه.
یار دبستانی من،
با من و هم راه منی،
چوب الف بر سر ما،
بغض من و آه منی.
حک شده اسم من و تو،
رو تن این تخته سیاه،
ترکه بیداد و ستم،
مونده هنوز رو تن ما.
تکرار دوباره
پایان

مهندس سهراب مژده

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه