فرهنگ سازی، مهمترین وظیفه تئاتر است

«هوشنگ هیهاوند»، متولد ۱۳۳۸، کارشناسی ارشدش را در رشته بازیگری/ کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس تهران دریافت کرده است.
وی علاوه بر تدریس در دانشگاه، فعالیتهایش را در حوزه بازیگری با بازی در نمایشهایی چون «آنکه گفت آری، آنکه گفت نه»، «مرگ»، «خشم شدید فلیپ هوتن»، «نی لبک و بهمن»، «خورشید کاروان»، «پرده های نیلگون»، «خانم سرگرد باربارا» و ... ادامه داده و در فیلمها و مجموعه هایی نظیر «شهر زیبا»، «آواز مه»، «مسافر»، «استنطاق»، «آبادانی ها»، «ساز و ستاره» و ... نیز به بازیگری پرداخته است.
وی همچنین کارگردانی نمایشنامه هایی چون «مات»، «خواجگان شیر اژدها»، «شاخه شکسته زیتون»، «بام ها و زیر بام ها» و ... را نیز تجربه نموده و جوایز متعددی را به واسطه فعالیتهای مختلف نمایشی خود دریافت کرده است.
▪ آقای هیهاوند، اگر روند رشد، پویایی و پیشرفتی برای تئاتر متصور باشیم، باید قبول کنیم که این رشد بسیار کند و تأخیری بوده است. شما برای تسریع این روند چه پیشنهادی دارید؟!
ـ به نظر من تنها راه رشد هنر تئاتر، نهادینه شدن همکاری دو سازمان آموزش و پرورش و صدا و سیما با یکدیگر است.
چنانچه آموزش و پرورش بخواهد، می تواند تئاتر را نه به عنوان یک ابزار آموزشی، بلکه تنها به عنوان ابزاری هنری مدنظر داشته باشد و به طور جدی آن را پیگیری کند. آموزش و پرورش می تواند بدون برخورد گزارشی و بدون دخالتهای فنی و هنری در تئاتر، آن را به صورت یک حوزه جدی وارد برنامه های آموزشی اش کند.
▪ در حال حاضر تلویزیون چند برنامه ویژه تئاتر دارد. این مقدار برنامه را کافی می دانید؟ عوامل دیگر در پیشبرد و ارتقای سطح تئاتر را چقدر در این امر دخیل می دانید؟
ـ تلویزیون باید بیش از آنچه سرمایه گذاری کرده، برای تئاتر هزینه کند. در این صورت، مطمئن باشید نخستین گامهای تئاتر مطلوب به خوبی برداشته می شود. البته، تعالی و رشد تئاتر به عوامل دیگری هم بستگی دارد؛ از جمله اصناف مختلف وابسته به صنف تئاتر یا ارکان وابسته به صنف تئاتر. تشکیل این روابط آن هم به طور آزادانه (و نه از طرف مراکز دولتی مثل مرکز هنرهای نمایشی و حوزه هنری) باعث تقویت این بخش می شود. اینها عواملی هستند که به نهادینه شدن تئاتر به عنوان یک ضرورت اجتماعی کمک می کنند.
▪ تئاتر به عنوان یک هنر پرطرفدار و جذاب مردمی، چه نقشی می تواند در فرهنگ سازی اجتماعی داشته باشد؟
ـ فرهنگ سازی از مهمترین کارکردهای تئاتر است. مسلماً تمام هنرهای نمایشی و هنرهای تصویری مثل فیلم، تلویزیون، تئاتر و هنرهای دیگر، کارکرد مهمی در حوزه فرهنگ سازی اجتماعی دارند. این ویژگی خیلی روشن است و به هیچ وجه نمی توان از نقش و تأثیر آن چشم پوشی کرد. طبیعی است که ما از نشان دادن رفتارها، راه رفتن تا غذا خوردن و کارهای مهمتر و اقدامهای بزرگتری که قهرمان یا ضد قهرمان یک نمایش ممکن است پشت سر بگذارند، به یک ساخت فرهنگی دست پیدا می کنیم.
▪ چند سالی است بحث دخالت سازمانهای غیر تئاتری و نهادهای دولتی غیر مرتبط با تئاتر، به عنوان حمایت کننده و پشتیبان، به صورت جدی و به عنوان یک راهکار مهم برای رشد و استقبال از تئاتر مطرح می شود. نظر شما در این رابطه چیست؟
ـ یکی از مهمترین راه های خروج از بن بست تئاتر، مسلماً مشارکت دولتی و غیر دولتی نهادها و سازمانها و حتی شرکتهای غیر تئاتری است. این نهادها و سازمانها می توانند بخشی از بودجه خود را برای حوزه فرهنگی هزینه کنند. تمام وزارتخانه ها و بویژه وزارتخانه هایی مثل نفت، صنایع و سازمانهایی مثل میراث فرهنگی و... می توانند در این امر مشارکت کنند و نقش حمایت کننده را داشته باشند.
این وزارتخانه ها و سازمانها می توانند یک یا دو درصد یا هر مقدار دیگر از بودجه شان را در حوزه فرهنگ به تئاتر و فعالیتهای تئاتری اختصاص بدهند و تئاتر هم از طرفی به فرهنگ سازی و نزدیک شدن به هدفهای سازمان حمایت کننده نزدیک شود.
به عنوان مثال، شهرداری تهران طی چند سال اخیر مشارکت و حمایت خوبی از فعالیتها و برنامه های تئاتری در پایتخت انجام داده و چقدر خوب است که این مسأله در شهرهای مختلف کشور هم جدی گرفته شود؛ یعنی معاونتهای هنری، این اختیارات را پیدا کنند که در امر حمایت و سرمایه گذاری در تئاتر شرکت داشته باشند. در این صورت، مطمئناً وضعیت تئاتر به سرعت بهتر خواهد شد و روندی روبه رشد خواهد داشت.

آی سان نوروزی

منبع : روزنامه قدس