هفته تجمع، هفته اعتراض

هفته اعتراض تمام شد. هر چه که بود و هر جور که بود هفته به پایان رسید تا شاید از شدت اعتراضات طیف های مختلف که هیچ ربطی هم به یکدیگر نداشتند، کاسته شود. اعتراض به اعلمی، اعتراض به مومنی، اعتراض به دستگاه قضایی در خصوص برائت موسویان، اعتراض به بسته شدن دانشگاه ها، اعتراض به بازداشت دانشجویان، اعتراض به حضور رئیس جمهور در نشست شورای همکاری خلیج فارس. اعتراض، اعتراض و اعتراض. هفته پراعتراضی را گذراندیم. سه نما از اعتراض های این هفته را مرور خواهیم کرد.
● دانشجویان در کانون خبر
در حالی که بسیاری از جامعه شناسان، صاحب نظران و استادان دانشگاه طی هفته های گذشته از سرد بودن محیط دانشگاه ها و بی انگیزگی دانشجویان در انجام فعالیت های سیاسی گلایه داشتند، دانشگاه های ایران در میانه آذرماه هفته پرالتهابی را پشت سر گذاشتند و بسیاری از دانشکده ها به محل اعتراض دانشجویان تبدیل شد. مهمترین خواسته دانشجویان در این تجمعات، آزادی دانشجویان بازداشتی و اعتراض به محدودیت های دانشجویان بود. در این میان پس از آنکه محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور حاضر نشد در جمع دانشجویان حضور پیدا کند، خبر حضور سیدمحمد خاتمی در دانشگاه تهران بازتاب های بسیاری پدید آورد و برای دانشجویان به صورت خاطره انگیزی پدیدار شد. در میان تجمعات مختلفی که طی دو هفته گذشته در دانشگاه های مختلف کشور برگزار شد دو تجمع با حساسیت بسیار زیادی برگزار شده و نگاه های زیادی را به خود معطوف کردند. کانون هر دو تجمع، دانشگاه تهران بود و عابران خیابان انقلاب پس از مدت ها دوباره شاهد حضور پررنگ نیروهای انتظامی بودند. تجمع اول که در هفته گذشته برگزار شد را فعالان دانشجویی چپگرا برگزار کردند و در تجمع دوم که به دعوت دفتر تحکیم وحدت و دانشجویان لیبرال برگزار شد جمع بیشتری حاضر شدند و در خصوص دستگیری دانشجویان چپگرا هم اعتراضاتی صورت گرفت. نکته حاشیه یی در دو تجمع صورت گرفته، اختلافاتی بود که میان چپگرایان و راستگرایان حاضر در دانشگاه ها بروز یافته و به انجام دو تجمع جداگانه ختم شده بود. این دو تجمع در واقع می توانست وزن هرکدام از جریانات دانشجویی را محک زده و در وزن کشی های آینده مورد استناد قرار دهد. این وزن کشی از آنجا حائز اهمیت بود که چپگرایان حاضر در دانشگاه ها از گسترش اقبال عمومی به تفکر خود خبر داده و چنین وانمود می کردند که اندیشه های سوسیالیستی دوباره مورد توجه دانشجویان قرار گرفته است. با این وجود تجمع هفته گذشته دانشجویان چپگرا اقبال زیادی برنیانگیخت و مقایسه دو تجمع چپگرایان و تجمع دفتر تحکیم وحدت نشان داد که دانشجویان تحکیمی و لیبرال از موقعیت بهتری در داشگاه ها برخوردارند و اندیشه چپ آنچنان که تبلیغ می شود مورد اقبال واقع نشده است. با این وجود دستگیری های اخیر دانشجویان بر وزن کشی دو طیف دانشجویی سایه انداخت و باعث شد دو اندیشه رقیب در دانشگاه ها به جای آنکه بر میزان هواداران خود در دانشگاه ها استناد کنند، هر دو پشت یک سنگر قرار گرفته و خواستار آزادی دانشجویان بازداشتی شده و از بسته بودن فضای دانشگاه ها انتقاد کنند.
● سناریوی جدید علیه اصلاح طلبان
رسانه های نزدیک به جناح اصولگرا در هفته گذشته نشان دادند که چه علاقه شدیدی به انتشار اخبار نادرست علیه اصلاح طلبان دارند و در این راه حاضرند حتی از مقدسات هم هزینه کرده و پشت سر ارزش های دینی هم مخفی شوند. در واقع پس از آنکه انتشار ناصحیح سخنان اعلمی در زنجان، جنجال های بسیاری پدید آورد و به تجمع و اعتراض سازماندهی شده جمعی از مردم منجر شد، سناریوی جدیدی برای عبدالله مومنی دبیر سابق تشکیلات دفتر تحکیم وحدت و از فعالان ادوار تحکیم چیده شد و سخنان وی در دانشگاه علوم و فنون خرمشهر نیز توسط برخی رسانه های اصولگرا به صورت تحریف شده منتشر شد تا جوسازی جدیدی علیه چهره های نزدیک به فعالان دانشجویی صورت گرفته و اعتراضاتی مطرح شود. این اتفاقات در شرایطی رخ داد که رسانه های اصولگرا همزمان با روز دانشجو بار دیگر تشکیلات ادوار تحکیم را مورد انتقاد قرار داده و آن را غیرقانونی دانستند، حال آنکه ادوار تحکیم مجوز خود را از کمیسیون ماده ۱۰ احزاب دریافت کرده و به عنوان یک سازمان سیاسی مجوز فعالیت سیاسی دارد. با این وجود اصولگرایان نسبت به تحرکات این تشکل اصلاً خوشبین نبوده و در هر موقعیتی می کوشند اعضای آن را زیر تیغ اتهام قرار دهند. در این میان نکته جالب سناریوسازی جدید محافظه کاران بود که در دو سخنرانی متفاوت درصدد این برآمدند تا چهره های اصلاح طلب را توهین کننده به ارزش ها و مقدسات جلوه دهند. در ماجرای سخنرانی اکبر اعلمی در زنجان دیده شد که وی را به توهین به امام حسین(ع) متهم کرده و بدون درج پاسخ های وی سعی در تحریک افکار عمومی داشتند. در ماجرای سخنرانی عبدالله مومنی هم رسانه های اصولگرا با شتابزدگی هر چه بیشتر، او را به توهین به مقدسات متهم کرده و حرف های نادرستی را به وی نسبت دادند. به نظر می رسد تاکتیک جدید اصولگرایان به منظور رودررو قرار دادن اصلاح طلبان با ارزش های دینی و هتاک جلوه دادن آنها صورت پذیرفته باشد. به ویژه که پس از این جوسازی ها اعتراضات و تجمعات مختلفی صورت گرفته و بیانیه های تند و تیزی هم صادر شد. در واقع اصولگرایان خوب می دانند که جامعه مذهبی ایران نسبت به ارزش های دینی حساس است و توهین به مقدسات را تاب نمی آورد. از سوی دیگر در شرایط ضعف رسانه یی اصلاح طلبان، اصولگرایان فرصت را مناسب دیده اند تا اتهامات تندی را به اصلاح طلبان ببندند بدون اینکه اصلاح طلبان بتوانند از خود دفاعی داشته باشند. جالب اینجا است که رسانه های اصولگرا پس از طرح اتهامات نادرست به فعالان سیاسی اصلاح طلب، از درج جوابیه کامل آنها خودداری کرده و در بعضی موارد آن را به صورت ناقص منتشر کرده و در برخی موارد هم با تاخیر طولانی و عمدی در چاپ جوابیه ها کوشیدند نهایت استفاده را از جوسازی رسانه یی خود ببرند. به نظر می رسد اصولگرایان با این تاکتیک جدید قصد دارند هم مردم را نسبت به اصلاح طلبان بدبین سازند و هم دست شورای نگهبان را در رد صلاحیت افراد نزدیک به اردوگاه اصلاح طلبی باز بگذارند.
● فشار بد، تجمع خوب
در حالی که تا پیش از صدور حکم حسین موسویان، چهره های نزدیک به دولت از فشار به قاضی پرونده ابراز نگرانی کرده و در مصاحبه های خود مکرر تاکید می کردند که قاضی باید مستقل بوده و نباید او را تحت فشار قرار داد، پس از صدور حکم و اعلام برائت موسویان از سوی دستگاه، اظهاراتی از سوی چهره های نزدیک به دولت بیان شد که همگی تماماً از مصادیق فشار به قاضی بود. اگر جوسازی های رسانه یی سایت های اینترنتی حامی دولت را به کناری بگذاریم، سخنان سخنگوی دولت و نمایندگان حامی دولت در مجلس به گونه یی بود که دستگاه قضایی را شدیداً تحت فشار قرار می داد. در ادامه فشارها به دستگاه قضایی، دانشجویان عدالتخواه حامی دولت هم در هفته یی که گذشت، تجمعی را برگزار کردند و طی آن شعار های تندی را علیه دستگاه قضایی بیان کردند. این در حالی است که تا پیش از مشخص شدن حکم دادگاه، همه بر استقلال قاضی تاکید کرده و خواهان این شده بودند که بدون فشار به دستگاه قضایی، شرایطی فراهم بیاید که دادگاه بتواند به دور از هیاهو حکم خود را اعلام کند. با این وجود اعلام حکم دادگاه، باعث شد حامیان دولت، تعارفات را به کناری گذاشته و رسماً علیه دستگاه قضایی هجومی را آغاز کنند. البته ناگفته پیداست که این فقط منتقدان موسویان هستند که اجازه پیدا می کنند در مخالفت با وی تجمع برگزار کرده و از دستگاه قاضی بخواهند او را مجرم تشخیص دهد. مشخص است که در صورت صدور حکمی متفاوت با آنچه اعلام شد، کسی از این حق برخوردار نبود که جلوی دستگاه قضایی تجمع کرده و خواستار برائت موسویان شود و این امتیازی است که در اختیار دانشجویان عدالتخواه قرار دارد؛ چنان که می توانند بدون مجوز هم جلوی سفارت انگلیس بروند، هم خیابان را مسدود کنند و هم نسبت به صدور حکمی تجمع اعتراض آمیز برگزار کنند. آیا دیگر دانشجویان از این حق برخوردارند که خارج از محیط دانشگاهی، در برابر دستگاه قضایی که سهل است، در سطح شهر یا حتی جلوی سردر دانشگاه، تجمعی برگزار کرده و نسبت به صدور حکم برای همکلاسی هایشان اعتراض کنند؟

سامان سعادت

منبع : روزنامه اعتماد