شرایط عمومی بیمه شخص ثالث

● مقدمه
این قرارداد ( بیمه نامه ) که بر اساس قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب بیست ونهم دی ماه ۱۳۴۷ و آیین نامه اجرائی شماره ۴۴۸۰۸ مورخ ۲۶/۱۲/۱۳۴۷ و تصویبنامه اصلاحی شماره ۹۸۱۶ مورخ ۱۲/۳/۴۸ و قانون بیمه مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۱۶ ( تا آنجا که مغایر با قانون اجباری مذکور در فوق نباشد ) و شرایط عمومی و همچنین شرایط خصوصی آن که مستند به تقاضا و اظهارات کتبی بیمه گزار یا نماینده او تنظیم گردیده است ، بین بیمه گر و بیمه گذار منعقد میگردد و هر گونه تغییری که در آن داده شود بوسیله اوراق الحاقی خواهد بود .
هرگاه مفاد بیمه نامه یا برگهای الحاقی یا موافقتهایی که بین طرفین به عمل آمده است مطابقت نکند بیمه گزار باید ظرف پانزده روز تغییر و تصحیح آنها را خواستار شود وگرنه اوراق مذکور قبول شده تلقی خواهد شد .
● شرایط عمومی ماده اول ـ تعاریف :
الف) بیمه گر شرکت و یا موسسه بیمه مجاز به انجام بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث میباشد که پیشنهاد بیمه را دریافت و بموجب این بیمه نامه مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه مشمول بیمه را بیمه مینماید .
ب) بیمه گزار شخص یا موسسه ای است که نام او تحت این عنوان در شرایط خصوصی بیمه نامه ذکر شده باشد. مالک وسیله نقلیه مورد بیمه و هر کسی که بدستور و اجازه او یا بیمه گزار نگهداری و رانندگی وسیله نقلیه مورد بیمه را بعهده داشته باشد از لحاظ این بیمه نامه « بیمه گزار » تلقی میشود .
پ) اشخاص ثالث :کلیه اشخاصی که در اثر حوادث وسایل نقلیه موتوری زمینی دچار زیانهای بدنی ویا مالی میشود ، اعم از اینکه داخل یا خارج وسیله نقلیه مورد بیمه باشند از جهت این بیمه نامه « ثالث » تلقی میشوند باستثنای اشخاص زیر :
۱) بیمه گزار طبق تعریف بند «ب» فوق و کلیه کسانیکه مسوولیت آنها مسوولیت بیمه گزار تلقی میگردد .
۲) کارکنان بیمه گزار مسئول حادثه حین کار و انجام وظیفه
۳) همسر ، پدر ، مادر ، اولاد و اولاد اولاد و اجداد تحت تکفل بیمه گزار در صورتیکه سرنشین وسیله نقلیه ای باشند که راننده یا بیمه گزار مسئول حادثه باشد .
۴) راننده ای که حادثه منحصرا در نتیجه خطای او ایجاد شده باشد ولی در صورت تصادف دو یا چند وسیله نقلیه چنانچه رانندگان آنها در ایجاد حادثه مقصر باشند در برابر یکدیگر ثالث تلقی میشوند و زیان وارد به آنها با توجه به درجه مسئولیت آنها در مقابل یکدیگر احتساب خواهد شد .
۵) راننده ای که حادثه در اثر عمد او ایجاد شده و همچنین راننده ای که فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او باطل شده باشد .
ت) خسارت بدنی : هر نوع صدمه و زیانی است که در اثر حوادث مشمول بیمه به بدن انسان وارد شود و به عارضه ، جرح ، نقص عضو و از کار افتادگی دائم و فوت شخص منجر گردد .
ث) خسارت مالی : منظور از خسارت مالی هر گونه زیان مستقیمی است که در اثر حوادث مشمول بیمه باموال و اشیاء تحت مالکیت یا تصرف قانونی اشخاص ثالث وارد شود .
ج) حوادث : منظور از حوادث مذکور در این قرارداد هرگونه تصادف یا سقوط یا آتش سوزی و یا انفجار وسایل نقلیه موتوری زمینی مشمول بیمه و یدک و تریلر متصل به آنها و خسارتهائی است که از محمولات آنها به اشخاص ثالث وارد شود .
چ) وسیله نقلیه موتوری زمینی : منظور از وسایل نقلیه موتوری زمینی هر نوع وسیله حمل و نقل است که با قدرت موتور روی زمین یا ریل به حرکت در می آید و مشخصات آن در شرایط خصوصی بیمه نامه ذکر شده است. یدک و تریلر نیز در صورتیکه به یک وسیله نقلیه موتوری زمینی متصل باشند و نیز محمولات وسایل نقلیه موتوری زمینی و محمولات یدک و تریلر متصل به آنها درحکم وسیله نقلیه موتوری زمینی است .
ح) یدک و تریلر عبارت از هر شیئی است که بوسیله نقلیه متصل گردد .
۱) فصل اول ـ خطرهای مشمول بیمه و خطرهای خارج از شمول بیمه
▪ ماده دوم : بیمه گر مسئولیت مدنی بیمه گزار را در مقابل اشخاص ثالث بسبب حوادث وسیله نقلیه ای که مشخصات آن در شرایط خصوصی این بیمه نامه ذکر شده است بیمه مینماید و تعهد میکند طبق شرایط این بیمه نامه در صورت وقوع حوادث مشمول بیمه زیانهای بدنی و مالی وارد به اشخاص ثالث را با توجه به حداقل تضمین مذکور در آئین نامه های اجرائی قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث مصوب ۲۹ دیماه ۱۳۴۷ و حداکثر تا میزان مذکور در شرایط خصوصی بیمه نامه جبران نماید .
▪ ماده سوم : موارد زیر از شمول بیمه خارج است :
۱) خسارتهای ناشی از « فرس ماژور » از قبیل جنگ ، سیل و زلزله .
۲) خسارتهای مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیو اکتیو .
۳) خسارتهای وارد به محمولات وسایل نقلیه مورد بیمه .
۴) خسارتهای ناشی از محکومیت جزائی و پرداخت جرائم .
۵) خسارتهای وارد به متصرفین غیر قانونی وسایل نقلیه یا رانندگان فاقد گواهینامه .
۶) خسارتهای وارد به بیمه گزار یا کالاها و اموال ، اجناس ، ساختمانها و وسایل نقلیه تحت مالکیت یا تصرف بیمه گزار .
۷) خسارتهای ناشی از حوادثی که در خارج از کشور اتفاق میافتد مگر اینکه توافقی بین بیمه گر و بیمه گزار در این موضوع شده باشد .
۲) فصل دوم ـ وظایف و تعهدات بیمه گزار
الف) اظهار مطالبی که در ارزیابی خطر مؤثر است :
▪ ماده چهارم : بیمه گزار مکلف است که در موقع تسلیم پیشنهاد بیمه
ـ اولا – نوع ، مدل ، سال ساخت ، شماره موتور ، شماره شاسی ، شماره شهربانی ، قدرت موتور ( و یا حجم سیلندر ) ، مورد استعمال و ظرفیت مسافر گیری یا بار گیری مجاز وسیله نقلیه مورد بیمه و همچنین یدک و تریلر متصل به وسیله نقلیه مذکور و حرفه و شغل خود و هر گونه اطلاعی که درباره کیفیت خطر دارد بویژه آنها که در ارزیابی خطر مؤثر است بطور کامل و صحیح کتبا به بیمه گر اعلام دارد تا بیمه گر بتواند با تو جه به مشخصات خطر ، حق بیمه مربوطه را تعیین نماید .
ـ ثانیا- در طول اعتبار قرارداد بیمه عواملی را که موجب تشدید خطر میشود ظرف پانزده روز کتبا به اطلاع بیمه گر برساند . هر گونه اظهار خلاف واقع هر چند تأثیری در و قوع خسارت نداشته باشد در صورتیکه از روی سوء نیت باشد و سوء نیت مذکورمحرز گردد، موجب بطلان قرارداد بیمه خواهد بود ( ماده ۱۲ قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶ ) . در صورتیکه سوء نیت بیمه گزار مسلم نشود بیمه گزارملزم است حق بیمه ای را که در صورت اعلام صحیح خطر باید بپردازد به بیمه گر بدهد .
ب) پرداخت حق بیمه : ماده پنجم :
با صدور بیمه نامه ، یمه گزار مدیون حق بیمه مربوطه میشود و موظف و متعهد است که حق بیمه مذکور در این قرارداد و اوراق الحاقی را طبق شرایط خصوصی قرارداد بیمه به بیمه گر بپردازد . حق بیمه جز در مواردی که توافق خاص و کتبی بین بیمه گر و بیمه گزار بعمل آمده باشد، باید یکجا و هنگام صدور بیمه نامه یا در سررسید مذکور در بیمه نامه پرداخت گردد . بهر حال شروع تأمین بیمه گر منوط به پرداخت اولین حق بیمه مقرر میباشد چنانچه بیمه گزار حق بیمه مربوطه را پس از صدور بیمه نامه و یا در سر رسید مذکور در بیمه نامه بپردازد ، تأمین بیمه گر بعد از پنج روز از تاریخ شروع بیمه یا از ظهر روز سررسید مذکور معلق میشود و بیمه گر تعهدی نسبت به جبران خسارت وارد در مدت تعلیق ندارد . پس از انقضای یکماه از تاریخ شروع تعلیق ، بیمه گر حق فسخ قرارداد را خواهد داشت . بیمه گزار در هر حال مدیون حق بیمه زمان تعلیق تا تاریخ فسخ خواهد بود .
پ) اعلام خسارت : ماده ششم :
بیمه گزار موظف است بمحض اطلاع از وقوع حادثه جریان را بلافاصله و حداکثر ظرف پنج روز باطلاع بیمه گر برساند و متعاقبا گزارش مقامات انتظامی و کلیه مدارک مربوط بعلل و کیفیات وقوع حادثه ، تاریخ و محل وقوع حادثه و هر گونه ادعا و مطالبه غرامت از طرف اشخاص ثالث ، نام و نشانی زیان دیده ، نام و نشانی شهود احتمالی و هر نوع اسناد و مدارک و اطلاعاتی که در باره حادثه در اختیار دارد به بیمه گر تسلیم کند .
هرگاه در اثر تأخیر و یا اطلاع ندادن بیمه گزار یا عدم تسلیم مدارک و اسناد در خواستی زیانی متوجه بیمه گر شود بیمه گر حق مراجعه و مطالبه زیان مذکور را از بیمه گزار خواهد داشت .
ت) عدم سازش : ماده هفتم :
حق توافق و تصفیه خسارتهای مشمول این بیمه نامه تا میزان تعهد بیمه گر در کلیه مراجع و مراحل قضائی برای بیمه گر محفوظ است و بیمه گزار و نمایندگان او بدون موافقت کتبی بیمه گر حق سازش و توافق با اشخاص ثالث را ندارد . در هر حال بیمه گر حداکثر تا حدود مبا لغ بیمه شده جوابگوی خسارتهائی است که میزان آنها از طرف کارشناسان خود یا کارشناسان مراجع صلاحیت دار قضائی تعیین و بر آورد شده و مطابق مقررات قانونی و مواد و شرایط این بیمه نامه قابل پرداخت باشد .
۳) فصل سوم ـ تعهدات بیمه گر : ماده هشتم :
بیمه گر متعهد است که خسارت وارد به اشخاص ثالث را با توجه به مواد و شرایط این بیمه نامه و ضمائم و ملحقات آن حداکثر تا حدود مبلغ بیمه شده به اشخاص ثالث زیان دیده بپردازد .
▪ ماده نهم : میزان تعهد بیمه گر در هر حادثه و نسبت به هر خسارت بدنی و مالی در شرایط خصوصی بیمه نامه قید میگردد . تعهد مذکور نباید از میزان حداقل مقرر در آئین نا مه های اجرائی قانون بیمه اجباری کمتر باشد .
▪ ماده دهم : کسانیکه در اثر حوادث وسایل نقلیه موتوری به دیگران زیان بدنی وارد آورند موظفند کمکهای اولیه لازم را برای نجات مصدومین بعمل آورند . هزینه هائی که از این بابت متحمل میشوند تا میزان ۲۰ % کل خسارت در مقابل ارائه اسناد مثبته از طرف بیمه گر جبران خواهد شد .
ماده یازدهم : جبران خسارتهای بدنی و مالی که در اثر محمولات وسایل نقلیه به اشخاص ثالث وارد میشود بر عهده بیمه گر خواهد بود . لکن در هر حال خسارتهای ناشی از عملیات حین بارگیری و بار اندازی و خسارتهائیکه بخود محمولات وسیله نقلیه مورد بیمه وارد میشود از شمول تعهدات مندرج در این بیمه نامه خارج است .
▪ ماده دوازدهم : در صورتیکه راننده وسیله نقلیه مورد بیمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه رانندگی او باطل شده یا مطابق مقررات راهنمایی و رانندگی متناسب با نوع وسیله نقلیه مورد بیمه نباشد و موجب خسارت اشخاص ثالث گردد، بیمه گر حق دارد پس از پرداخت خسارت وارد به اشخاص ثالث به مسئول حادثه مراجعه و خسارتهای پرداخت شده و زیانها و هزینه هائی که از این بابت متحمل شده است مسترد دارد .
▪ ماده سیزدهم : خسارتهائی که در اثر مستی راننده وسیله نقلیه مورد بیمه به اشخاص ثالث وارد میشود تا حدود مبلغ بیمه شده از طرف بیمه گر جبران میشود و سپس از مسئول حادثه مطالبه و بنفع بیمه گر وصول خواهد شد. ولی در هر حال خسارت وارد به راننده ایکه حادثه در اثر مستی او ایجاد شده باشد قابل پرداخت نیست .
۴ ) فصل چهارم ـ بر آورد و تصفیه خسارت
الف) بر آورد خسارت ـ ماده چهاردهم :
بر آورد خسارتهای وارد به اشخاص ثالث به وسیله کارشناس یا کارشناسان صورت میگیرد . در صورت عدم توافق در میزان خسارت طبق ماده « ۲۳ » این بیمه نامه عمل خواهد شد .
ب) تصفیه خسارت ـ ماده پانزدهم :
پس از آنکه بیمه گزار و اشخاص ثالث مدارک و اطلاعات لازم و مورد درخواست بیمه گر را تسلیم کردند رسیدگی به پرونده خسارت به منظور تصفیه خسارت موضوع آن آغاز میشود . خسارت ظرف مدت پانزده روز از تاریخ توافق طرفین و در صورت ارجاع به داوری یا طرح در محاکم صلاحیتدار ظرف پانزده روز از تاریخ اعلام رأی قطعی داوران یا دادگاه صالح تصفیه میشود. هنگام تصفیه قطعی خسارت کلیه مبالغی که قبلا بیمه گر بابت همان حادثه پرداخته است از مبلغ نهائی کسر خواهد شد .
۵) فصل پنجم ـ مقررات مختلف
انتقال وسیله نقلیه : ماده شانزدهم :
از تاریخ انتقال وسیله نقلیه مورد بیمه بهر حال عنوان حقوقی بدیگری ،‌قرارداد بیمه خود بخود به مالک جدید منتقل میشود . انتقال گیرنده موظف است ظرف پانزده روز از تاریخ انتقال شماره بیمه نامه تاریخ دقیق انتقال وسیله نقلیه ، نام و نام خانوادگی خود ، آدرس و شغل ، مورد استعمال تازه وسیله نقلیه را بوسیله نامه سفارشی یا در قبال دریافت رسید به بیمه گر اطلاع دهد و باقیمانده حق بیمه اضافی را در صورتیکه مشمول اضافه حق بیمه گردد بپردازد . در صورتیکه ظرف پانزده روز تمام از تاریخ انتقال مراتب فوق به بیمه گر اطلاع داده نشد ، انتقال گیرنده مسئول هر نوع زیانی است که از این بابت به بیمه گر وارد شود .
▪ تشدید خطر ـ ماده هفدهم :
در صورت تشدید خطر موضوع بیمه ، بیمه گر حق تجدید نظر در میزان حق بیمه را دارد . در اینصورت بیمه گر اضافه حق بیمه را تعیین و به بیمه گزار پیشنهاد مینماید در صورتیکه بیمه گزار حاضر به قبول و پرداخت آن نشود ، بیمه گر حق فسخ قرارداد بیمه را خواهد داشت و اگر تشدید خطر در نتیجه عمل خود بیمه گزار باشد میتواند خسارت وارده را نیز از مجرای محاکم عمومی از او مطالبه کند . درصورتیکه بیمه گر پس از اطلاع از تشدید خطر بنحوی از انحاء رضایت به بقای قرارداد بیمه بدهد مثل آنکه اقساطی از وجه بیمه ( حق بیمه ) را پس از اطلاع از مراتب ، از بیمه گزار قبول گردد یا خسارت بعد از وقوع حادثه را پرداخته باشد دیگر نمیتواند بمراتب مذکور استناد کند . وصول اقساط حق بیمه بعد از اطلاع از تشدید خطر یا پرداخت خسارت پس از وقوع حادثه دلیل بر رضایت بیمه گر به بقای قرارداد بیمه میباشد . ( ماده ۱۶ قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶ )
▪ جایزه تخفیف در حق بیمه ـ ماده هیجدهم :
در صورتیکه در مدت اعتبار بیمه نامه خسارتی اعلام نشود و بیمه گزار موجب پرداخت خسارتی از طرف بیمه گر نگردد ، هنگام تجدید بیمه نامه بمیزان زیر از حق بیمه به بیمه گزار تخفیف داده میشود :
برای یکسال عدم خسارت ---------------? ۵ % حق بیمه سالانه
برای دو سال عدم خسارت --------------- ۱۰ % حق بیمه سالانه
برای سه سال عدم خسارت --------------- ۵ % حق بیمه سالانه
▪ تشدید خسارت ـ افزایش حق بیمه ـ ماده نوزدهم :
در صورتیکه بیمه گزار مرتکب بی مبالاتی و بی احتیاطی های مکرر شود ، بنحویکه در مدت حداکثر یکسال اعتبار بیمه نامه موجب دو خسارت و یا بیشتر شود و جمع خسارتهای مذکور از ۰۰۰ر۸۰ ریال تجاوز نماید ، ۲۰ % حق بیمه اضافی نسبت به حق بیمه اصلی برای بقیه مدت قرارداد دریافت خواهد شد .
▪ محرومیت از در یافت خسارت ـ ماده بیستم :
هر نوع خدعه و تبانی اشخاص ثالث یا ارائه مدارک مجعول که مؤثر در موضوع باشد، در صورت اثبات ، موجب محرومیت از دریافت خسارت میگردد .
▪ مدت قرارداد بیمه و تمدید آن ـ ماده بیست و یکم :
آغاز و انجام و مدت اعتبار قرارداد بیمه و ترتیب تمدید آن در شرایط خصوصی بیمه نامه قید میگردد .
▪ فسخ قرارداد بیمه ـ ماده بیست ودوم :
قرارداد حاضر با ارسال یک اخطار یه قبلی پانزده روز در موارد زیر قابل فسخ است :
الف) فسخ از طرف بیمه گر
۱) در صورت عدم پرداخت حق بیمه مقرر
۲) بعد از هر خسارتی که بیمه گر ملزم بجبران آن گردد .
۳) در صورت تشدید خطر مگر آنکه توافقی بین طرفین حاصل شود .
۴) در صورت اعسار یا ورشکستگی بیمه گزار
ـ تبصره - در مورد فوق طلبکاران بیمه گزار با تحصیل موافقت بیمه گر میتوانند قرارداد بیمه را ابقاء کنند .
ب) فسخ از طرف بیمه گزار
۱) در صورتیکه وضعیت تشدید کننده خطر در بیمه نامه ذکر شده از بین برود و بیمه گر حاضر نشود تخفیفی در حق بیمه بدهد .
۲) در صورت تو قیف وسیله نقلیه مورد بیمه .
۳) درصورت ورشکستگی بیمه گر ( یا سلب صلاحیت بیمه گر انجام عملیات بیمه اجباری موضوع قانون )
پ) انفساخ ـ در صورت از بین رفتن کلی وسیله نقلیه مورد بیمه قرارداد بیمه منفسخ خواهد شد .
ـ تبصره « ۱ » در صورت انفساخ یا فسخ قرارداد از طرف بیمه گر حق بیمه مربوط به بقیه مدت بیمه نامه به بیمه گزار مسترد میشود و در صورت فسخ از طرف بیمه گزار حق بیمه طبق تعرفه کوتاه مدت مذکور در آئین نامه اجرائی قانون بیمه اجباری محاسبه میشود .
ـ تبصره « ۲ » چنانچه بیمه گزار تصمیمی دایر بفسخ اتخاذ کند ، باید مراتب را بوسیله نامه سفارشی به بیمه گر اطلاع دهد و ضمنا اصل بیمه نامه و گواهی بیمه را پیوست درخواست خود نماید . بیمه گر نیز در صورت تصمیم فسخ باید نظر خود را به وسیله نامه سفارشی یا تلگراف که به آخرین نشانی بیمه گزار میفرستند اعلام کند اثر فسخ در تمام موارد ، پانزده روز پس از ارسال نامه سفارشی یا تسلیم تلگراف به اداره تلگراف شروع میشود .
▪ ماده بیست وسوم : ـ داوری
بیمه گر و بیمه گزار و همچنین بیمه گر و اشخاص ثالث سعی خواهند کرد که کلیه اختلافات ناشی از این قراداد را بطریق داوری حل و فصل کنند .
▪ مرور زمان ـ ماده بیست و چهارم :
مرور زمان دعاوی مربوط به این بیمه نامه از تاریخ وقوع حادثه دو سال میباشد و هر نوع اقدام ذینفع به منظور مطالبه خسارت اعم از ارسال نامه یا تلگراف یا اظهار نامه قاطع مرور زمان خواهد بود . مدت مرور زمان جدید بعد از انقطاع یکسال است .
▪ حدود جغرافیائی اعتبار بیمه نامه ـ ماده بیست و پنجم :
اعتبار این بیمه نامه در داخل خاک ایران است مگر آنکه توافقی در اینمورد بین بیمه گر و بیمه گزار حاصل شده باشد .

منبع : شرکت خدمات بیمه ۱۵ آبان