کالبدشناسی دوزخ - ANATOMIE DE L'ENFER

سال تولید : ۲۰۰۴
کشور تولیدکننده : فرانسه
محصول : ژان ـ فرانسوا لوپتی
کارگردان : کاترین بریا
فیلمنامه‌نویس : کاترین بریا، برمبنای رمانی نوشتهٔ خودش
فیلمبردار : یورگوس آروانیتیس
هنرپیشگان : امیرا کاسار، روکو سیفردی، الکساندر بلن، مانوئل تاگالانگ، ژاک مونژ و دیه‌گو رودریگس
نوع فیلم : رنگی، ۸۷ دقیقه


زنی (کاسار) در یک کلوب شبانه با بریدن رگ دستش خودکشی می‌کند. مردی (سیفردی) جان او را نجات می‌دهد و زن می‌گوید چون زن است، می‌خواهد خودکشی کند. زن، منجی‌اش را استخدام می‌کند تا چند روز به حرف‌های او گوش دهد و مناظر ناگواری را تاب بیاورد.
● این فیلمی به معنای دقیق کلمه آزارنده از کارگردانی است که نباید به این کلمه اعتقادی داشته باشد. بریا برای پیوند دادن دید جسورانه‌اش در زمینهٔ کالبدشناسی با ایده‌های اساساً فلسفی‌اش نسبت به روابط زن و مرد راه درازی می‌رود و فیلم پیچیده‌ای می‌سازد که طبق معمول او سازش‌ناپذیر و آزمون بردباری است. در کالبدشناسی دوزخ او به وضوح می‌خواهد نشان دهد که این که زنی بتواند تلقی‌های تعصب‌آمیز و پُرقدمت یک مرد (آن‌هم با بازی روبات‌وار سیفردی) دربارهٔ مفهوم زن بودن را به چالش بگیرد، اصلاً کار کوچکی نیست. درواقع این چالشی سهمگین است که باعث می‌شود مرد بی‌احساسِ به‌ظاهر رستگاری‌ناپذیر، مقهور بزرگ‌ترین دشمن خود، یعنی تردید دربارهٔ سرشت زنانه، شود (گفت‌وگوی کوتاه او در کافه با مردی دیگر برای جلب تأیید و هم‌دردی، برخلاف فحوای مردسالانه‌اش، اعترافی به این شکست است). رویاروئی گیج‌کنندهٔ میان این‌دو، موقعیت فاش‌گویانهٔ دل‌خواه بریا را به او تقدیم می‌کند، درسی که داده می‌شود مبتنی بر مشاهده و چشم نبستن بر نادیدنی‌هاست. گفت‌وگوها آمیخته با تمثیل و تشبیه و انتزاع، سازی جدا از انتظار تماشاگر از شخصیت‌ها می‌زنند و بریا نه‌تنها ابائی از این دوگانگی ندارد که آن را تشویق می‌کند. و به کمک فیلم‌برداری آروانیتیس، جلوهٔ خاص و فراواقعی‌ای به کاسار ـ بدلِ جلوی دوربین کارگردان ـ می‌دهد که گاه باعث می‌شود تصاویری تابلووار خلق شود. کالبدشناسی دوزخ تأمّلی شاعرانه بر جسم هراس‌انگیز ارائه می‌دهد و به‌عنوان غایت مخاطره‌جوئی بریا در این زمینه، در یاد می‌ماند.