شانس همت بیشتر است

سلام كرج، كجا رو نگاه می كنی؟ منم رسالت، همونی كه قرار بود اونقدر بزرگ بشه تا برسه به تو. یادت نیست؟ حق داری. چهار سال، زمان كمی نیست. اون هم برای تو كه روز به روز بزرگ تر می شی و سرت شلوغ تر. می دونم خسته ای اما چاره ای نیست. باید تحمل كنی. فقط ۴سال دیگه مونده. البته اگر این تونل لعنتی بذاره ... نه، چیزی نیست. یعنی تو كه غریبه نیستی. خاك اینجا خیلی سسته. می ترسم آخرش هم كار دستم بده...
چی؟... همت؟... حرفش رو هم نزن. اون تو ترافیك خودش مونده، چه برسه به اینكه بخواد بار اضافی كرجی ها رو هم تحمل كنه... چی؟... رقابت؟...بی خیال. من كجا، همت كجا؟ اصلا می دونی چیه، اگه بخوای من رو با اون مقایسه كنی ۴سال دیگه كه هیچی، ۴۰سال دیگه هم دستت به من نمی رسه... .
رسالت
رسالت می خواهد به كرج برسد. این را نه از دیالوگ خیالی او باكرج كه از عزم شهرداری تهران برای گسترش این بزرگراه می توان فهمید. بزرگراه رسالت در صورت تكمیل تنها اتوبانی خواهد بود كه با دو تكه كردن تهران، شرق و غرب پایتخت را به یكدیگر متصل می كند. این بزرگراه با طول ۴۰ كیلومتر از خیابان دماوند در منتهی الیه شرق تهران آغاز شده و تا انتهای محدوده منطقه ۲۲ ادامه می یابد. احداث این بزرگراه در كنار عملیات احداث تونل رسالت و تقاطع مربوط به آن، حدود۱۲۰ میلیاردتومان برای شهرداری تهران هزینه داشته است و این در حالی است كه برای تكمیل این پروژه، ۱۰۰میلیاردتومان دیگر باید هزینه شود. در حال حاضر احداث ادامه این بزرگراه در منطقه ۵ دنبال می شود و قرار است به وسیله یك پل از خیابان ستاری عبور كند؛ پلی كه هم اكنون پایه های آن احداث شده و احتمالا تا پایان سال جاری به بهره برداری خواهد رسید.
اما شاید به جرات بتوان مهمترین مرحله گسترش این بزرگراه را بهره برداری از تونل رسالت نامید؛ تونلی كه تاخیر در گشایش آن برای شهروندانی كه از بزرگراه رسالت غرب(شهید حكیم) به بزرگراه كردستان می روند، دردسردهای فراوانی را ایجاد كرده است. این منطقه اغلب دارای ترافیك سنگینی است و كاهش عرض آن به كمتر از نصف، در تقاطع رسالت با بزرگراه كردستان بر سنگینی ترافیك می افزاید؛ به همین دلیل است كه مسئولان شهرداری تهران به تكاپو افتاده اند تا هرچه زودتر این تونل را به مرحله بهره برداری برسانند.تونل رسالت با ۱۷۴۰ متر طول دارای دو تونل باند رفت و برگشت با سه خط عبوری است كه طول تونل بزرگ ۸۴۰ متر و تونل كوچك ۱۵۰متر است. دهانه داخلی تونل ها ۵/۱۳ متر، قطر حفاری ها ۹/۱۶ متر وشیب طولی خط پروژه در تونل های بلند ۷/۲ درصد و در تونل های كوتاه ۴درصد پیش بینی شده است و جهت تامین تردد در امتداد بزرگراه آفریقا یك پل به طول ۸۱ متر و عرض ۱۰متر اجرا خواهد شد.از سوی دیگر در صورتی كه تا پایان امسال عملیات احداث بزرگراه رسالت در منطقه ۵ به اتمام برسد، احداث بخش دیگر این بزرگراه در منطقه ۲۲ ادامه پیدا می كند، اما هنوز به علت آماده نبودن طرح مطالعاتی، فعالیت اجرایی احداث ادامه بزرگراه آغاز نشده است.
همت
همت برای رسالت یك رقیب است، اما نه فقط برای رسیدن به كرج. در میان بزرگراه های شهر تهران كه حكم شریان های حیاتی آن را دارد، این بزرگراه كه متشكل از بزرگراه های همت، زین الدین و وفادار است، اهمیت ویژه ای دارد. این بزرگراه كه یكی از طولانی ترین بزرگراه های شهر تهران محسوب می شود، از منتهی الیه منطقه ۲۲ تا منتهی الیه شرق منطقه ۱۴ ادامه یافته و پس از عبور از پنج منطقه شهری و قطع تمامی شریان های مهم شمالی جنوبی در میانه تهران، این كلانشهر را به دو نیمه تقسیم می كند. بخشی از این بزرگراه ۸/۴۳ كیلومتری در منطقه ۵ افتتاح شده و بخش دیگری نیز در منطقه ۲۲ تا چند ماه آینده به بهره برداری می رسد؛ البته اگر بدشانسی هایی كه تاكنون گریبانگر همت غربی شده است، به پایان رسیده باشد. یكی از این مشكلات برخورد بخشی از پروژه آماده افتتاح بزرگراه همت غرب به لوله های فشارقوی گاز بود كه بهره برداری از این بخش را به تعویق انداخت. همچنین آماده نبودن برخی دسترسی های محلی برای بخش غربی بزرگراه همت یكی دیگر از موانعی بود كه برسر از بن بست درآوردن منطقه ۲۲ قد علم كرد؛ موانعی كه مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرداری تهران از رفع آنها می گوید: در حال حاضر لوله های گاز كاملا پوشانده شده اند و خاك ریزی روی آنها در حال انجام است. در مورد ورودی وخروجی ها هم مشكل این است كه طرح های چنین پروژه هایی چندین سال پیش به تصویب رسیده و از آن زمان تا مرحله تخصیص اعتبار و آغاز پروژه، تغییرات گسترده ای در وضعیت شهری این مناطق ایجاد شده است؛ مثلا همین طرح همت غربی در سال ۷۲ مصوب شده و بنابراین اكنون و بعداز گذشت ۱۲ سال، طبیعتا نیاز به تدابیر جدیدی دارد كه ورودی و خروجی های پیش بینی نشده، یكی از این موارد است .مهندس هادیانی همچنین مشكل دیگر این مسیر را كمبود پل های عابرپیاده می داند: در این مسیر چندین پل عابر پیاده وجود دارد كه همگی قوسی شكل هستند و این درحالی است كه برای بخش جدید، پل های معمولی طراحی شده بود. بنابراین تصمیم گرفته شد تا برای این قسمت نیز پل های قوسی شكل ساخته شود تا ناهمگونی به چشم نیاید. همین مسئله باعث تاخیر در افتتاح این بخش از بزرگراه همت شد در عین حال، همت برای نفس كشیدن، امیدهای دیگری نیز دارد. به گفته معاون حمل و نقل و ترافیك شهرداری تهران، با گشایش تونل رسالت و امتداد بزرگراه رسالت از این زیرگذر، در آینده نزدیك از بار ترافیك بزرگراه شهید همت تا ۳۰ درصد كاسته می شود. مهندس حمید بهبهانی همچنین معتقد است كه با تعریض بخشی از بزرگراه شهیدهمت در مقطع پل های فجر و خیابان شهیدبهایی كه در دست مطالعه است، ترافیك این بزرگراه باز هم كاهش خواهد یافت.رقابت رسالت و همت
رسالت و همت از خیلی جهات با هم شباهت دارند. هر دو مانند خطوط موازی از میانه تهران عبور كرده اند، تا حد فاصل شرق و غرب شهر باشند. هر دو بزرگراه تنها اتوبان های شرقی- غربی تهران هستند و به همین جهت می توان آنها را جزو پرازدحام ترین بزرگراه های پایتخت به حساب آورد. هم همت و هم رسالت به تمام اتوبان های شمالی و جنوبی شهر، ورودی و خروجی دارند و در عین حال طولانی ترین بزرگراه های تهران نیز به شمار می روند، اما مهمتر از همه اینها اینكه، هر دو بزرگراه جزو گزینه های مدیران شهری تهران برای اتصال به كرج هستند. طبق اعلام مسئولان شهرداری تهران، قرار بود این دو بزرگراه به آزادراه تهران- كرج ختم شوند، اما به گفته معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران بعد از بررسی های بیشتر در مورد اتصال یكی از این دو بزرگراه به آزادراه تهران- كرج تصمیم گیری می شود. مهندس محمد علی آبادی می گوید: براساس طرحی كه برای بزرگراه رسالت تهیه شده بود، قرار بود این بزرگراه تا كرج ادامه پیدا كند و بزرگراه همت نیز پس از عبور از منطقه ۲۲، به آزادراه تهران- كرج متصل شود، اما پس از بررسی های كارشناسی، مشخص شد مشكلاتی برای ادامه این مسیر تا كرج وجود دارد و قرار شد پس از بررسی های فنی بیشتر، در این مورد تصمیم گیری شود .طرحی كه مهندس علی آبادی از آن سخن می گوید به سال ۸۰ برمی گردد؛ زمانی كه طرح مجموعه شهری تهران به تصویب رسید و براساس آن مقرر شد كه بزرگراه رسالت تا كرج امتداد پیدا كند تا از ترافیك سنگین آزادراه تهران- كرج كاسته شود.
اما اینكه چه مشكلاتی باعث شد طرح مصوب سال ۸۰ به بررسی بیشتر گذاشته شود، سئوالی است كه مهندس علی آبادی جواب آن را به روزهای آینده موكول می كند: احداث بزرگراه رسالت وتقاطع های آن، از جمله پروژه های سنگین و زمان بر است وساخت آن احتمالا چهار سال به طول می انجامد؛ بنابراین پس از اتمام كامل این بزرگراه در خصوص چگونگی امتداد آن تا كرج تصمیم می گیریم .البته وعده چهارساله معاون فنی - عمرانی شهرداری تهران برای تكمیل بزرگراه رسالت دلیل نمی شود كه سرنوشت بزرگراه همت نیز تا آن زمان مبهم بماند. مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرداری تهران در این باره می گوید: با توجه به اینكه همت، شمالی تر از رسالت است و در امتداد نیز از نیمه شمالی منطقه ۲۲عبور می كند، نسبت به رسالت كه قرار است به نیمه جنوبی این منطقه برسد، كارایی بهتری دارد .البته مهندس هادیانی ارجحیت همت نسبت به رسالت را عقیده شخصی خود می داند و معتقد است كه این كار در صلاحیت مشاوران فنی است: قبل از هر چیز باید بین شهرداری تهران، شهرداری كرج و وزارت راه وترابری، توافقات لازم صورت گیرد .او در دفاع از عقیده خود می گوید: در حال حاضر بزرگراه همت تا دهكده المپیك پیش رفته و ادامه آن هم تا وردآورد طراحی شده است. این درحالی است كه بزرگراه رسالت فعلا تا میدان نور تكمیل شده و از آنجا تا مسیری كه به دهكده المپیك، ورزشگاه آزادی و سپس انتهای چیتگر می رسد، هنوز در دست مطالعه است و احتمال تغییر در مكان یابی آن به لحاظ مسائل اقتصادی وجود دارد .مهندس هادیانی همچنین بر این عقیده است كه بار ترافیكی رسالت به مراتب بیشتر از همت خواهد بود: با باز شدن تونل رسالت، بار ترافیكی این بزرگراه، بیشتر از قبل خواهد شد و از این نظر هم همت گزینه بهتری است .در چنین شرایطی به نظر می رسد رسالت به رغم پیش داوری های موجود، شانس كمتری برای رسیدن به كرج دارد و همت بعد از دو تكه كردن تهران، قصد دارد تا نزدیك ترین كلانشهر به پایتخت نیز پیش برود. به هر حال، همت یا رسالت، هر كدام كه به عنوان گزینه نهایی مدیران شهری تهران برای ارتباط با كرج در نظر گرفته شوند، نمی توان به طور دقیق از تاثیر آن در آینده ترافیكی این دو كلانشهر گفت چه، متاسفانه به همان میزان كه به راه ها و بزرگراه ها افزوده می شود، شمار خودروها نیز افزایش می یابد.
همزمان بهتر است
به این فكر می كردم كه اگر قرار است بزرگراه شهید همت به كرج متصل شود، بهتر است وقتی بشود كه بزرگراه رسالت هم كامل شده باشد. اگر كمی در وضعیت همت دقت و تامل كنید، شما هم با من هم عقیده می شوید. بزرگراه همت، شلوغ ترین و پرترافیك ترین بزرگراه شهر است؛ دلیل آن هم این است كه این بزرگراه در حال حاضر تنها بزرگراه شرقی- غربی تهران است كه حدودا منتهی الیه شرق را به انتهای غربی شهر وصل می كند. این بزرگراه به تمام بزرگراه های شمالی- جنوبی شهر ورودی و خروجی دارد. راهی با چنین ویژگی هایی در شهر شلوغی چون تهران به طور طبیعی حتی در نیمه شب هم روی خلوتی به خود نخواهد دید. با این اوصاف، تصور كنید این بزرگراه به كرج هم وصل شود، آن وقت با اضافه شدن به حجم خودرو، دیگر همان حركت نیمه روان خودروها هم متوقف خواهد شد، اما در صورتی كه بزرگراه رسالت با افتتاح تونل آن تكمیل شده و بعد اتصال همت به كرج صورت بگیرد، بزرگراه رسالت به عنوان دومین بزرگراه شرقی- غربی تهران كمی از بار همت می كاهد.
امیرموسی كاظمی

منبع : روزنامه همشهری