یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

دوغ و دوشاب یکی است


وقتی كه به زحمات و فداكاریهای افراد توجه نشود و خوب و بد و زشت و زیبا در یك كفه قرار گیرد ، به ضرب المثل بالا اشاره می كنند و یا به عبارت دیگر می گویند : ( دوغ و دوشاب پیشش یكی است . )
آورده اند كه ...
دوغ كه متفرع از ماست است و پس از گرفتن كره از ماست باقی می ماند در محیط گله داری بیشتر به مصرف تغذیه سگان گله می رسید .
دوشاب همان شیره است كه با پختن آب انگور بدست می آید .
اما وجه تناسب دوغ و دوشاب و توجه به اهمیت یكی بر دیگری ، را در سرزمین لرستان باید جستجو كرد ، زیرا به قرار تحقیق لرهای گله دار برای دوغ كه كره آن گرفته شده ، ارزش و اهمیتی قایل نبوده اند و غالباً آن را به دور می ریختند .
دوشاب كه به اصطلاح دیگر به آن شیره می گویند چون مواد اولیه و وسایل ، تهیه و تدارك آن برای گله دارها فراهم نبود بدون تردید عزت و اهمیت بیشتر داشت و هرگز دوغ بی خاصیت در نزد لرها نمی توانست جای دوشاب را بگیرد . لرهای گله دار و به طور كلی طبقه حشم دار ، دوشاب را به سبب شیرینی و حلاوتش دوست دارند زیرا علاوه برآنكه ذائقه را شیرین و حلاوتش را دوست دارند ، در سرمای سخت زمستان در كوهستان ، بر میزان كالری و حرارت بدن می افزاید .
برای آنكه عزت و اهمیت دوشاب در نزد حشم دارهای لرستانی كاملاً روشن شود ، حكایت زیر نقل می شود .
جوان كم تجربه لری از پیر لری پرسید : شاه سرش را با چه می تراشد ؟
لر پیر جواب داد : با دوشاب ، نم می كند و با تیغ طلا می تراشد . لغت دوشاب جز در نزد لرها در نزد طوایف دیگر فارس زبان مصطلح نیست . از این عبارت چنین استنباط می شود كه ریشه و منشاء ضرب المثل بالا از لرستان است ، چه در سایر مناطق ، شیره یا دوشاب به آن اندازه قابل توجه نیست كه در قیاس نیك و بد و زشت و زیبا ، صورت ضرب المثل پیدا كند .
منبع : شمیم


همچنین مشاهده کنید