طرح ترکیه؛راهی برای خروج از بحران غزه

در حالی که بحران غزه امروز وارد هجدهمین روز خود شد و تاکنون بیش از ۵۰۰۰ نفر از ساکنان این منطقه توسط ارتش اسرائیل شهید و زخمی شده اند،برخی خبرها حکایت از ارائه طرحی توسط دولت ترکیه جهت پایان دادن به بحران کنونی غزه دارد.
بر این اساس رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در گفتگو و رایزنی های خود طرح صلح دو مرحله‌ای را ارائه کرده است که در مرحله اول ضمن آتش بس و بازشدن کامل گذرگاه ها نیروهای ارتش ترکیه به عنوان نیروهای حافظ صلح در این منطقه مستقر می شوند و مرحله دوم این طرح شامل مذاکرات آشتی گروه های فلسطینی است.
در طول روزهای اخیر برای حل و فصل بحران غزه دو طرح جداگانه از سوی مصر و ترکیه ارائه شد.
حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر هفته گذشته طرحی را با هدف برقراری آتش بس فوری بین فلسطینی ها و اسرائیلی ها ارائه داد که بر اساس این طرح سه ماده ای باید در غزه آتش بس فوری برقرار شود و سپس گذرگاه ها بازگشایی و گفت وگوهای بین اسرائیل و فلسطینی ها آغاز شود. در مرحله سوم نیز مصر خواهان از سرگیری گفت وگوهای داخلی فلسطینی ها است.
رئیس جمهور مصر در حالی اقدام به ارائه طرحی برای حل و فصل بحران غزه کرد که دولت وی در کنار عربستان سعودی و اردن از حامیان اقدام اسرائیل با هدف نابودی جنبش مقاومت فلسطین حماس بوده اند.
مشکل اساسی طرح ارائه شده از سوی مصر در این است که حماس به عنوان طرف اصلی ماجرا در آن غایب است. روشن است طرحی که در آن حماس مشارکت نداشته باشد، زمینه اجرایی نخواهد داشت. با توجه به اینکه پس از جنگ غزه نقش حماس به دلیل افزایش محبوبیتش در میان فلسطینیان و مردم منطقه برجسته تر خواهد شد. بنابراین، در طرحی که حماس غائب باشد، امید اجرایی آن بسیار کم است.
طرح مصر در راستای سیاست‌های آمریکا و برخلاف منافع مردم غزه و فلسطین است. همچنین این طرح یک نوع خلع سلاح همیشگی و دائمی مردم غزه و فلسطین را در بر خواهد داشت و جلوی پیروزی افتخار آفرین مردم غزه را خواهد گرفت، بنابراین این طرح یک طرح کاملاً آمریکایی است که آمریکا هم از آن حمایت می‌کند و اسرائیل هم از اجرایی شدن این طرح خوشحال است.چرا که مضمون این طرح باقی ماندن نیروهای اشغالگر در غزه و تمدید آتش‌بس برای سال‌هاست.
مقامات حماس نیز در مواضع روزهای اخیر خود بر این نکته تاکید کردند که بسیاری از موارد مطرح در طرح مصر را قبول ندارند چرا که آن را به مصلحت فلسطین نمی دانند.
اما طرح ارائه شده از سوی ترکیه گرچه کاملا مطلوب نیست اما به جهت مفاد واقع بینانه آن و از این جهت که از سوی ترکیه که می توان آن را میانجی منصفی دانست می تواند راه حل مناسبی جهت پایان دادن به کشتار وسیع اسرائیل باشد.
این طرح به دلیل آنکه خواهان آتش‌بس، برداشتن محاصره مردم غزه و باز شدن گذر‌گاه رفح شده، طرح خوبی است و حاکی از آن است که ترکیه با نگاه مثبت و رعایت حقوق مردم غزه این طرح را ارائه کرده‌ است.
در این طرح بر برقراری آتش بس فوری، بازگشایی تمام گذرگا‌ه‌های نوار غزه بویژه گذرگاه رفح برای امدادرسانی، پایان دادن به محاصره اقتصادی غزه و از سرگیری گفت‌وگوهای طرف‌های ذینفع تاکید شده ‌است.
طرح ارائه شده از سوی ترکیه مورد حمایت کشور‌های و ملت‌های مسلمان قرار می‌گیرد و راه حل اساسی همین است؛ چرا که محاصره غیر قانونی و حمله نظامی رژیم صهیونیستی برخلاف عرف بین‌الملل است. همچنین بستن گذرگاه رفح توسط مصر هم برخلاف شئون اسلامی، بین‌المللی، همسایگی و اخلاقی است.
طرح ترکیه یک طرح اجرایی، موفق و در جهت منافع ملت‌های مسلمان و مردم غزه و فلسطین است.
این طرح از حمایت روسیه، ایران، قطر، سوریه، یمن،لبنان، الجزایر،لیبی، سودان و دولت حماس برخوردار است. این کشورها یک محور قدرتمند در موضوع جنگ غزه به شمار می آیند.
با وجود عملیاتی و واقع بینانه بودن این طرح،شواهد دال بر این است که این طرح از سوی اکثریت اعضای دائمی شورای امنیت حمایت نمی شود و امکان تبدیل طرح ترکیه به قطعنامه شورای امنیت بسیار اندک است.
با این وجود طرح ترکیه و فعالیت های کشورهای طرفدار آن می‌تواند تغییرات زیادی به نفع فلسطینیان در مفاد طرح قاهره بوجود بیاورد و در نهایت تاثیر مهمی در قطعنامه آینده شورای امنیت که احتمال دارد تا پایان این هفته به تصویب برسد، بگذارد.
فعالیت‌های کشورهای طرفدار طرح ترکیه واقعیت‌های فلسطین را منعکس می‌کنند و با این اقدام خود می‌توانند فضایی که آمریکا و اسرائیل در صدد معرفی کردن حماس به عنوان یک گروه نظامی است، بشکند و نشان دهند که بیشتر کشورهای منطقه پشتیبان طرح مصر نیستند بلکه از طرح ترکیه حمایت می کنند.
گفتنی است علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که برای شرکت در نشست فوق العاده کمیته اجرایی اتحادیه بین المجالس کشورهای اسلامی در استانبول و دیدار با مقامات ترکیه امروز وارد این کشور شد ضمن محکومیت جنایات اسرائیل با اشاره به این که پیدا کردن روش هایی برای خاتمه بحران وحشتناک غزه در درجه اول اهمیت است، تصریح کرد : من شنیدم در این زمینه ترکیه هم گام هایی برداشته و به همین دلیل در کنار همکاری هایی که در منطقه صورت می گیرد ، رایزنی با مقام های ترکیه نیز می تواند مفید باشد .

محمد خواجوئی

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا