سواد اطلاعاتی در سطح آموزش عالی : انقلابی درآموزش

● مقدمه
موضوع سواد اطلاعاتی بصورت گسترده ای جزو علایق من قرار گرفته است من در ارتباط با فرایند یادگیری – آموزشی همیشه سعی کرده ام کشف کنم که دانشجویان چه مهارتهایی برای یادگیری نیاز دارند وقتی که برای اولین بار در باره سواد اطلاعاتی شنیدم من شیفته آن شدم دانستم که سواد توانایی خواندن است وسعی کردم علاقه ام را به اینترنت و وب سایتهای جهانی توسعه بخشم بطور مختصر و مفید تعیین نمایم که سواد اطلاعاتی چیست؟ شگفت زده شدم هنگامی که در سواد اطلاعاتی تبحر پیدا نمودم. بعد از انجام تحقیقم جواب سوالم را کشف کردم بهرحال بعد از فارغ التحصیلی در رشته کتابداری روی سواد اطلاعاتی درسطح آموزش عالی کارکردم.
● تعریف سواد اطلاعاتی
برطبق تعریف انجمن کتابداری امریکا، سواد اطلاعاتی قابلیتی است که توسط آن می توان تشخیص داد چه هنگامی اطلاعات نیاز است وداشتن این قابلیت برای ارزیابی و استفاده موثردرنیازهای اطلاعاتی لازم است. سواد اطلاعاتی مهم است زیرا میزان اطلاعات موجود در یک جامعه مناسب را مشخص می نماید. بحث وسیعی در میان است که شهروندانی که خواستار اطلاعات هستند ودرمیان این همه اطلاعات بی پناه و بی حفاظ مانده اند.آنها چگونه می توانند یاد گیرند که نیاز اطلاعاتیشانرا بصورت موثر یافته و استفاده نمایند.
● سواد اطلاعاتی و آموزش عالی
سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی اهمیت دارد و به عنوان بخش مهمی از آموزش دوران زندگی محسوب می شود . اصولا ماموریت اصلی موسسات آموزش عالی تربیت آموزشگران درطول زندگی برای ادامه یادگیری در ورای آموزش رسمیشان می باشد چنانچه افراد قادر به استدلال و تفکر انتقادی باشند و بفهمند چگونه آموزش ببینند قادر خواهند بود هوشمندانه در تمام دوران زندگیشان بطور مستمر درجهت تکامل پیش روند ودر جامعه بعنوان یک شهروند مطلع همکاری نمایند.
سواد اطلاعاتی افراد را به ابزارهای مناسب برای انجام کار مجهزمی نماید. بدلیل اهمیت سواد اطلاعاتی در برنامه آموزشی آموزش عالی نظم سازمانی و منطقه ای بعنوان نتیجه مشخصی برای دانشجویان در دانشکده درنظر گرفته شده است. اگرچه من بعدا بطور مفصل در این مورد بحث می نمایم ، تلفیق سواد اطلاعاتی دراثنای دوران تحصیلی نیازمند یک همکاری بین همه اعضاء جامعه آموزش عالی بویژه اعضاء هیئت علمی ، کتابداران و مدیران می باشد.
● استانداردهای مناسب سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی
انجمن کتابخانه های تحقیقی ودانشکده ای پنج استاندارد مناسب را برای آموزش عالی طرح نموده است این استانداردها پیوستی از استانداردهای سواد اطلاعاتی انجمن کتابداران آموزشگاهی امریکا می باشد بنابراین شایستگیهای سواد اطلاعاتی در دوران تحصیل در نظر گرفته شده است.
۱) شایستگی این است که دانشجوی با سواد اطلاعاتی قادر است ذات و وسعت اطلاعات مورد نیاز را تامین نماید. اجرای شاخص ها تحت این استاندارد شامل توانایی تعریف و ثمره سخن گفتن در باره یک نیاز اطلاعاتی و تایین یک تنوع از انواع و قالبهای منابع اطلاعاتی است.
۲) شایستگی توانایی دانشجو در دسترسی به اطلاعات موثر و مورد نیاز و کار آمد می باشد که شامل انتخاب روشهای مناسب تحقیق یا سیستم های بازیابی و ساختار خط مشی های جستجوی مناسب ، بازیابی ، استخراج ، ثبت و مدیریت اطلاعات می باشد.
۳) شایستگی توانایی دانشجو بمنظور ارزیابی اطلاعات و منابعش بصورت انتقادی و ثبت اطلاعات در سطح علمیش می باشد.
این قابلیت استفاده از معیاری را برای ارزیابی اطلاعات ، ساختار مفاهیم تازه ، ترکیب ایده های اصلی ، مقایسه ای نودرمقابل دانش پیشین و شناسایی فهم و تفسیر اطلاعات و بحث و تبادل نظر بادیگران را شامل شده است.
چهارمین شایستگی توانایی دانشجو برای استفاده ازاطلاعات موثر در انجام یک هدف خاص می باشد. این جریان شامل کاربرد جدید واطلاعات قبلی برای طرح و ایجاد یک تولید یا انجام وارتباطات موثر آن تولید یا انجام آن برای دیگران می باشد.
آخرین شایستگی بوسیله انجمن کتابداران تحقیقی وآموزشگاهی طرح شده که دانشجو باید شم اقتصادی ، قانونی و اجتمایی داشته باشد و قادر به ارتباط در استفاده از اطلاعات و دسترسی به استفاده از اطلاعات بصورت اخلاقی و قانونی باشد. انجام و توانایی دردستورالعمل های بعدی ، خط مشی های سازمانی و آداب معاشرت به هنگام دسترسی و استفاده از منابع و قدردانی در استفاده از این منابع را شامل می گردد.
● عصر اطلاعات
عصر اطلاعات متعلق به ما می باشد و پیچیدگیهای تحصیلی این عصرکه دانشجویان به مهارتهای جدید آموزشی از قبیل چطور وچه وقتی از اطلاعات ذخیره شده روی کامپیوترها برای حل مشکلات استفاده نمایند نیاز دارند. فضاهای آموزشی دانشگاه با فناوری حاصل شده از کامپیوتر و سواد کامپیوتری مورد تشویق قرار گرفته و با آن ارتباط دارد اما کافی نیست . اغلب افراد بیسواد اطلاعاتی هستند و این نتیجه منفی فقر اقتصادی واجتمایی می باشد. انجمن کتابداری آمریکا اظهار داشته که دانش متاع با ارزشی است در این کشور و افرادی که سواد اطلاعاتی دارند جزو منابع ارزشمند تلقی می گردند.
آنها کسانی هستند که در تصمیم گیری موثر آزادند و بطور کاملی در یک جامعه آزاد بهره مندند. بعلاوه در سطح جوامع بین المللی شایستگی دارند . مهارتهای سواد اطلاعاتی قابل انتقال می باشد ، بنابراین افراد ممکن است خط مشی را دنبال کنند که به آن علاقه مندند. پیشرفت در جا معه و نائل شدن به کیفیت زندگی و استقلال اقتصادی نتیجه اطلاعات و آگاهی می باشد. به روشنی ، هر کسی این مهارتهای حیاتی را برای بقا در عصر اطلاعات نیاز دارد.
● نقش و مسئولیت های سازمانی
دانشگاه ها یا دانشکده ها هر کدام دیدگاه و چالشهایی برای آماده نمودن دانشجویان در برخورد با نیازهایشان در عصر اطلاعات دارند. موسسات به منظور مشخص کردن این جریان که فارغ التحصیلان چه باید بدانند و قادر باشند انجام دهند نیاز دارند.
گیرندگان کیفیت آموزشی بطور نسبتا کاملی در: تفکر انتقادی ، حل مشکل ، دید جهانی ویک دیدگاه چند فرهنگی ، سواد علمی ، آمادگی برای کار و شهروندی خوب بودن سهیم می باشند.
موسسات بایدحسابگرانه عمل نمایند چرا که دانشجویانشان از سال اول تحصیلی تازمان فارغ التحصیلی چه مسیری را پیموده اند. فارغ التحصیل آموزش دیده قرن ۲۱ فارغ التحصیلی است که دارای سواد اطلاعاتی است شخصی که قادر است ارزش و کاربرد اطلاعات مورد نیاز را بیابد دانشگاهها و موسسات آموزش عالی باید با فارغ التحصیلانشان ارتباط داشته باشند.
مدیران باید در ایجاد و هماهنگی و فضای آموزشی و ایجاد سواد اطلاعاتی برای دانشجویانی که در تمامی سالهای تحصیلی شان در گیر می نماید کوشش نمایند. موسسات باید به ماورای تولید و اماده نمودن فارغ التحصیلانی که به سادگی در جریان کار وارد می شوند فکر کنند و روشی را برای فارغ التحصیلان آگاهی که قادر باشند بطور آزاد زندگی شادی را دنبال کنند.قالب ریزی کنند و جامعه اطلاعاتی که آنها قسمتی از آن می باشند تکامل بخشند.
چنانچه افراد از توانایی برای سهیم شدن در جامعه ای که دارای اسلوب انعکاسی و آگاه وجامعه ای که در حال ترقی است سود می برند. هدف غایی از ازدیاد دانش همه شهروندان ایجاد یک جامعه هومانیستی(انسانگرا) می باشد.(هوکز و شاپیرو ،۱۹۹۶)
به منظور انجام این قبیل اهداف غایی ، دانشگاهها به تفکر مجدد فرایند آموزشی – یادگیری و برنامه های پیچیده ای که مهارتهای سواد اطلاعاتی در آن سهیم است نیاز دارند.
یکی از توصیه های گزارش شده توسط کمیسیون بویر که در آوریل سال ۱۹۹۸ انجام شد بر روی آموزش دانشجویان و منابع آموزشی گسترش یافته مدل استاندارد آموزشی در فضاهای آموزشی تکیه داشت با منابع آموزشی گسترش یافته اجازه می دهد تا یک محیط آموزشی برای دانشجویان فراهم شود. این نوع از تحقیقات آموزشی دانشجویی با خدمات آموزشی ، تحقیقی آموزشی ، مشکل آموزشی گسترش یافته و آموزش استنادی گسترش یافته پیوستگی داشته است.
این نوع از آموزش در انجام شایستگیهای سواد اطلاعاتی ترویج شده نقش داشته است ونتایجی را در یک پیامد محسوس یا اتمام آن از قبیل راه حلی برای مشکل جامعه بدنبال دارد. آن همچنین خیلی عملی است در "جهان واقعی" که منابع اطلاعاتی روی چه چیزی تاکید دارد مزیت های زیادی برای این نوع آموزش وجود دارد از قبیل: توسعه مهارتهای پرسنلی در تیم کاری ، انجام موفقیت دانشگاهی عظیم به همراه اختلافاتی در نیازهای آموزشی وتوسعه مهارتهای تفکر انتقادی ارتباط دارد با آموزش منابع گسترش یافته تحت عنوان فلسفه بهداشتی وسعت رسانه ای و ارزیابی کیفیت اطلاعاتی علمی که قسمتی از دوران تحصیلی محسوب می شود.
نتیجه اینکه دانشجویان بصورت احتیاط آمیز مشتریان اطلاعات می باشند.(برویک ۱۹۹۸)
دانشگاهها سواد اطلاعاتی را با تجربه آموزشی دانشجویان در یک تنوع از روشها هماهنگ نموده اند: که شامل رشته های دانشگاهی ، آموزش عمومی یا رشته های شغلی ، یا رشته های خاص موضوعی کامل می باشد.
مطالعه باید هدف همه دانشجویان باشد(ویگین۱۹۹۲). برای مثال کتابخانه براندیس دو برنامه رسمی برای آموزش کتابداری طرح کرده که شامل : برنامه آموزش کتابداری دانشگاهی برای دانشجویان سال اول و انتقال دانشجویان و یک برنامه ضروری کتابداری برای سطوح بالاتر و دانشجویان فارغ التحصیل .برنامه آموزش کتابداری دانشگاهی دارای نظمی داخلی است که شامل هماهنگی دانشجویان با اعضاء هیئت علمی با هماهنگیهای مختلف می شود.
بخش های آموزشی در حال تهیه که متعلق به برنامه آموزش کتابداری دانشگاهی هستند کوششی را برای ارزیابی انتقادی از منابع مرجع و معرفی دانشجویان جدید برای فرایند تحقیق کرده که کلیدی برای موفقیت دانشجویان خواهد بود. برنامه متمرکز کتابداری برنامه ای هماهنگ شده و برنامه ای دوخت و دوز شده برای نیازهای اطلاعاتی دانشجویان در یک رشته خاص می باشد. اعضاء هیئت علمی و کتابداران بصورت تنگاتنگی به منظور طراحی دستورالعملها و اظهار نظرها فعالیت می نمایند.
همچنین هر برنامه ممکن است با ابزارهای تفکر ،کوشش در دستور العمل و طبیعت اظهارنظرها تغییر نماید . دانشجویان مهارتهای عمومی و مشترک را یاد می گیرند اگر چه آنها یاد می گیرند بصورت منظم تحقیق نمایند .
موفقیت این برنامه بوسیله کمیته های دانشجویی و اعضاء هیئت علمی تصویب شده و تایید می نماید که چقدر آنها از این برنامه یاد گرفته اند. اعضاء هیئت علمی بعنوان شرکایی در این برنامه انتخاب می شوند و کمیته ای برای این برنامه تشکیل می دهند که باعث جهش دانشجویان در مهارتهای اطلاعاتی می شود که موفقیت در این برنامه آبرومندانه است(اسکافنر،ابتین و ویمن۱۹۹۹ ).
خط مشی هماهنگ شده تحقیقی کتابداری در این رشته ها در یک زمان خاص هنگامی که نیازهای اطلاعاتی دانشجویان قویا با یک بحث مختلط و آموزش فارغ التحصیلان در نظر گرفته شده است(گانت و ناش،۱۹۹۲).در سال ۱۹۹۷ دانشگاه تنسی نویل "اطلاعات دوران تحصیل" بعنوان مدلی در دوران تحصیل و یک حرکتی آموزشی توسعه داد و در دهه ۱۹۷۰ مهارتهای هماهنگ آموزش مکاتبه ای در رشته کاری دانشجویان را شروع کرد.برنامه متمرکز اطلاعاتی نیازمند یک همکاری بین کتابداران واعضاء هیئت علمی با مهارتهای اطلاعاتی هماهنگ در دوران تحصیل بود.(گوتچ و کافمن،۱۹۹۷).
طراحان این برنامه کوشش کرده اند تا یادگیرند از این اشتباه در برنامه های آغازین و در موسسات آموزش عالی درس گیرند که شامل ایزوله کردن سواد اطلاعاتی و فقدان حمایت اعضاء هیئت علمی جزو این اشتباهات بوده است.
گوتچ و کافمن اعتقاد دارند که علاقه نوشتاری و شایستگی در اطلاعات مجموعه ای از بهترین مهارتهای یادگیری است که بعنوان بخشی از شناسایی رشته های موضوعی می باشد که بصورت قوی و محکم تفهیم گشته است. همچنین فقدان قطعی اطلاعات در مورد تاثیرات نوشتاری رشته های هماهنگ دوران تحصیل وجود دارد.
استدلال واعتقاد مرکز نوشتاری رشته های هماهنگ اینست که آموزش مناسب نگرشی است برای رفع پیچیدگی نظریه برنامه متمرکز آموزش که باعث پیشرفت شده است . مهارتهای نوشتاری مهارتهای فکری هستند و مهارتهای فکری عالیتر باعث توسعه فرایند نوشتاری شده که تضمینی برای یک نقش فعال در هماهنگی در مهارتهایی است نظیر رشته های منظم را یا رشته های منظمی که در آنها مهارت ها نقش هماهنگی را ایفا می نمایند (گوتچ و کافمن ۱۹۹۷).
همان نظریه از هنگامی که تحقیق برای نیازهای اطلاعاتی یک فرایند فکری ساده بوده است در آموزش مهارتهای سواد اطلاعاتی کاربرد داشته است . استیو مک کینزی کتابدار بعدا توجه کرد که کتابخانه ها بر روی روشهای تحقیقی مورد نیاز دانشجویان در کل دوره دانشگاهی دانشجو فکر کرده اند.(گوتچ و کافمن ۱۹۹۷).
رشته های منسوخ شده در شروع کار ممکن نیست برای مهارتهای موثر مناسب باشند.بهر حال رشته هایی که منسوخ شده اند و در دانشگاه به دانشجویان آموزش داده می شوند برای آموزش مهارتهای سواد اطلاعاتی موثر و مناسب نیستند.
● نقش و وظایف کتابداران و کتابخانه های دانشگاهی
کتابخانه ها و کتابداران دیدگاه مناسبی در بهبودی آموزش دانشجویان بوسیله شرکت در برنامه های مداوم سواد اطلاعاتی پیدا کرده اند.(اسکافنر،ابتین و وایمن ،۱۹۹۹).به منظور انجام این فرایند کتابداران نیازمند پذیرش مفاهیم وسیعی از ایفای نقش کتابخانه های دانشگاهی در تمرکز ، سازماندهی و حفظ و نگهداری منابع می باشند(بویس ، گاسکین و استافل ۱۹۸۴). به عبارت دیگر کتابخانه دانشگاهی یک کتابخانه آموزشی است که بصورت موثری در تمامی جنبه های آموزش عالی یعنی یادگیری ، تحقیق و خدمات اجتمایی شرکت می کنند.
یک کتابخانه آموزشی بوسیله کمیته هایش برای آموزش به دانشجویان ، اعضاء هیئت علمی و کارکنان توصیف و مشخص شده است – تا اوضاع مناسبی را برای تشویق آموزش بلند مدت زندگی ایجاد نماید – تا حافظ مجموعه ای باشد که در انجام تحقیق انگیزه ایجاد نماید – تا کتابخانه ای بسازد که مرکز فرهنگی وفضای بازی برای جامعه باشد – و تا ضامنی برای تحقیق و بهبودی خدمات کتابخانه باشد. هدف اصلی کتابخانه آموزشی آموزش کتابشناسی بوده است.
(بویس ، کاسکین و استافل ۱۹۸۴) . اما حالا در برنامه سواد اطلاعاتی و کلیت آن گشایش ایجاد شده است . دانشجویان و اعضاء هیئت علمی چگونگی آموزش اطلاعات را بصورت موثرتری دنبال می نمایند. بنابراین هدف در آموزش دانشجویان و اعضاء هیئت علمی چگونگی یافتن ، ارزیابی واستفاده از اطلاعات بصورت موثرتری مد نظر قرار گرفته است.(بویس ، گاسکین و استافال ،۱۹۸۴).
کتابداران نیاز دارند بصورت هماهنگتری در فرایند آموزش و به منظور ایجاد تغییر و محترم شمردن آموزش سواد اطلاعاتی شرکت نمایند .
کتابداران باید در جلسه های آموزشی دانشجویان شرکت کنند و نقش تبلیغیشان ، استعداد و مهارتهایشان را در فرایند آموزش کتابخانه ای ایفا نمایند و در بهبودی و تجربه دانشجویان کوشا باشند که تا آنها بتوانند در بهسازی برنامه آموزشی علاقه مند شوند و در برقراری ارتباط با برنامه های سواد اطلاعاتی در فضایی باز دارای نظم باشند.(اسکافنر ، استبین و ویمن ۱۹۹۹).
بهرحال مهمترین نقش کتابداران دانشگاهی اینست که بتوانند قبول کنند در آموزش اعضاء هیئت علمی سهیم باشند. بدون ایجاد درگیری با اعضاء هیئت علمی و بی طرف شدن در برنامه های سواد اطلاعاتی کسب موفقیت ممکن نمی گردد بعلاوه هماهنگی در محدوده های موضوعی اتفاق نمی افتد. هم کتابداران و هم اعضاء هیئت علمی ابزاری برای سهیم شدن در سواد اطلاعاتی در اختیار دارند.- کتابداران دارای شناخت منابع و خط مشی هایی هستند که توسط آن به اطلاعات دسترسی پیدا می کنند و اعضاء هیئت علمی هم دانش عمیقی از محدوده های موضوعی را دارند و دارای موقعیت و مقامی هستند که توسط آن به دانشجویانشان کمک می کنند تا به ارزیابی و کاربرد اطلاعات بپردازند و به آن احترام بگزارند(ویگینز۱۹۹۲).کتابداران عصر اطلاعات در قلمروی آموزش نقش رهبری گونه دارند ونیاز دارند تا در نقشی که بعهده دارند راحتتر باشند.● نقش و وظایف آموزشی اعضاء هیئت علمی
بعلاوه سهیم شدن اعضاء هیئت علمی و کتابداران در بعد آموزش و نقش کتابداران در کلاسهای درس ونیاز اعضاء هیئت علمی به تغییر روشی که آنها در کلاس درس آموزش می دهند باعث شده تا اعضاء هیئت علمی به کتابداران خوش آمد گویند. در متدولوژی آموزش و یادگیری جاری به سخنرانی و مقالاتی نیاز است تا فنون جدیدی که در عصر اطلاعات برای همه دانشجویانی که نیاز به یادگیری برای بقاء و پیشرفت دارند افزایش دهد.
نگرشهایی در فرایند آموزشی ایجاد شده که جهان معاصربرای تغییر به آن نیازمند دارد. اعضاء هیئت علمی و دانشجویان نیاز به دیدگاهی برای آموزش و یادگیری دارند و در ارتباط با آن مسئول و سهیمند. دانشجویان در قبال یادگیری مسئولیت بیشتری دارند و بوسیله اعضاء هیئت علمی راهنمایی می شوند.(استانفورد ،۱۹۹۲).
کتابداران در اینجا بعنوان نیروی کمکی به استادان کمک می نمایند . در این مسئولیت چنانچه در بالا به آن اشاره شد (کتابداران) سهیمند. اعضاء هیئت علمی بعنوان تسهیل کنندگان آموزشی به همراه کتابداران به دانشجویانشان کمک می کنند که چگونه اطلاعات را یاد گیرند ارزیابی نمایند و چارچوب علمی را در آن رشته توسعه دهند.
اعضاء هیئت علمی می توانند بعنوان مربی و رایزنی خردمند و امین برای دانشجویانشان باشند چنانچه آنها برای تکامل آموزشگران در طول زندگی نسبت به انتقال اطلاعات یک محدوده علمی کار می کنند.
بر طبق یک ضرب المثل قدیمی " بعد از اینکه واقعیتها به دست فراموشی سپرده شد از آموزش چه باقی می ماند(برویک ، ۱۹۹۸)" مهارتهای فکری سطح عالی ابقاء می شوند و کاربرد خوبی می گزارند بعد از سخنرانی ویژه و مفصل یا اصطلاحی که فراموش شده است .
نیازهای آموزش عالی روی توسعه این مهارتها تاکید دارد نسبت به حقایقی که ایزوله شده اند. متاسفانه روی رشته های تحصیلی زیادی فکر شده که دو تا از این رشته ها تفکر سطح عالی یا مهارتهای سواد اطلاعاتی ممکن است در آن سهیم نباشند مگر با سخنرانی و مقالات علمی همراه باشد . سخنرانی دارای محدودیتهایی است که در فرایند اطلاعات ، دانشجویان را منفعل می نماید در این روش ممکن است مطالب بسرعت و به آسانی فراموش شود .
یک مانع بر سر راه مقالات اینست که ممکن است بوسیله دانشجویانی که فقط به آسانی به اطلاعات دسترسی دارند تولید شود و استفاده از تعداد محدودی از منابعی که بوسیله استاد گفته می شود و بدلیل ساده بودن و بصورت مناسب از آن آگاهی نداشته باشند.
راهنمایی مناسب بوسیله اعضاء هیئت علمی دانشجویانی را که غالبا می دانند چطور تحقیق کنند یا بنویسند باعث تغییر می شود موثر است. بنابراین دانشجویان روی محدوده های وسیعی از دیدگاههایی که در تنوع منابع فکری ومنابع قابل اعتماد و روز آمدی را که فهم موضوعیشان را تکامل می بخشد فکر کرده اند.(برویک ، ۱۹۹۸ : ویگینز ،۱۹۹۲).
یک مقاله مصطلح همچنین باید بطور متناوب باعث پیشرفت در کار گردد.(برویک ،۱۹۹۸).
که در تیم آموزشی هم اعضاء هیئت علمی و هم کتابداران می توانند پیشرفت کاری را ارزیابی نمایند. خلاصه اینکه ضرورت دارد که اعضاء هیئت علمی واقعیت ها را بوسیله هماهنگی در این قبیل موضوعات در جریان آموزش یاد دهند. واینکه چگونه از فراوانی اطلاعات در یک موضوع خاص خودداری کنند و چگونگی استفاده از این اطلاعات را برای انجام واقعیات آموزشی در نظر گیرند.
● یو وایرد U wired
یکی از موفق ترین برنامه های سواد اطلاعاتی تکمیلی در دانشگاه واشینگتن در ایالت سیاتل اجرا شد یو وایرد نام دارد که نمونه ای از کلیدی برای یک برنامه سواد اطلاعاتی موفق و خاص می باشد . یو وایرد چهار ویژگی دارد که به موفقیت هایش کمک می کند و شامل:
۱) یک فلسفه کلی ، نگرش وسیعی از فضای آموزشی برای هماهنگی فناوری در فرایند آموزشی-یادگیری
۲) همکاری متقابل کتابداران و اعضاء هیئت علمی بصورت وسیع در دانشگاه ، تخمین زدن تعداد دانشجویان توسط کارکنان و مدیران
۳) سهولت در طراحی بصورت ویژه
۴) و آموزش اعضاء هیئت علمی و توسعه پیشقدمی
به نسبت چون رشته های منسوخ شده مورد هدف بوده اند تنها تعدادی از دانشجویان در برنامه یو وایرد بصورت گسترده شرکت کرده اند. هدف رئیس برنامه اینست که یک جامعه الکترونیکی در ارتباطات ، تشریک مساعی و فناوری اطلاعات ایجاد نماید که برای آموزش و یادگیری مناسب باشد. بالاخره هدف اینست که سواد اطلاعاتی نشانه ای از یک مرتبه از برنامه یو وایرد باشد.(ویلیام و زالد ، ۱۹۹۷). برنامه یو وایرد از استعدادهای همه کارکنان یووایرد برای مشارکت دپارتمانها در فضای آموزشی پشتیبانی می نماید.برای مثال برنامه کمیته گروهی انگیزشی تحصیلی یووایرد کتابداران و حرفه اشان را مشخص و کارکنان آموزشی و حتی دانشجویان را نسبت به وظایفشان آگاه نمود و مدلهای عملی را برای سه تا از محدوده های ناب توسعه داد که بوسیله این کمیته مشخص شده بود.
دانشجویان ممکن است بعدا هم در تصمیم گیری ها شرکت داده شوند. این برنامه هدایت شده کمیته انگیزشی ثابت کرد که استفاده های مناسب از فناوری می تواند انجام واقعیات آموزشی و کتابداران را در پیوستگی با پرسنل دانشگاههای دیگر هدایت و بطور فعال نقش ایفا کند(ویلیام و زالد ۱۹۹۷).
توسعه یک آموزش خاص ویادگیری آسان در کتابخانه همکاری با آن و بعدا کوششهایی برای توسعه برنامه یو وایرد انجام شد. کتابداران بطور موثری در طراحی و سهولت در یادگیری شرکت می نمایند.
یک سوم از مجریان به کلاسهای بالاتری نیاز دارند. کارکنان کتابخانه به منظور کمک به تحقیقات و همکاری با دانشجویان وبه منظور حمایت های فنی رفیق شده اند این نگرش دو مزیت داشته است: تخصص های فناورانه و ماهیت کتابداران که دستورالعملهایی را برای نقاط مورد استفاده آماده می نمایند در پایان و شاید بصورت مهم آموزش اعضاء هیئت علمی و تکامل آنها پیشنهاد شده است .
بنابراین آنها ممکن است درسهای ارزشمندی را بیاموزند از قبیل اینکه چطور از وب برای عملی کردن و زیاد کردن سخنرانیها در فناوری استفاده نمایند و چطور دانشجویان را برای استفاده از منابع ضروری آموزش می دهند. مرکز آموزشی – یادگیری فناوری ایجاد نموده فرایند مشاوره ، آموزش و حمایت را برای اعضاء هیئت علمی که می خواهند فناوریهای آموزشی را در رشته های مورد نظر کامل نمایند.
یک تیم از مشاورین شامل یک کتابدار که برای کمک به پروژه های فناوری در رشته های مرتبط و همچنین یک کارگاه آموزشی پیشنهاد شده است.همچنین برنامه یووایرد یک سری سخنرانیها دارد که شامل فنون آموزشی خاص می شود. کتابداران نقش موثری در همکاری با اعضاء هیئت علمی ایفا می کنند و طرز تلقی اعضاء هیئت علمی نسبت به کتابداران اینست که آنها عینا یک مجموعه مرتبط با منابع آنها را در اختیار ندارند و خدمات آموزشی مرتبط با منابع مورد نظ آنها را ارائه می دهند.
هم اعضاء هیئت علمی و هم کتابداران از نقش اصلیشان که همانا انتقال و آموزش در همکاری اطلاعات و سواد فناورانه است دور شده اند(ویلیامز و زالاد ، ۱۹۹۷).
● چالشها
پیوستگی سواد اطلاعاتی در دوره تحصیلی دانشجویان وظیفه ای ساده نیست ، بطور طبیعی چالشهایی از قبیل یک تعهد وجود دارد. بطور برجسته این چالشها ما حصل شکلی از مقاومت و پایداری اعضاء هیئت علمی را ارائه می دهد.
بهرحال پایداری و مقاومت اعضاء هیئت علمی به چند دلیل قابل تامل است که شامل ترس از دست دادن کنترل زیاد اهمیت موضوعی و فقدان زمان برای همکاری در موقعیت های سواد اطلاعاتی در کلاسهای ایراد سخنرانی می باشد.(برویک ،۱۹۹۸). بهرحال ناگزیریم در حد امکان اختلاف در دیدگاههای کتابداران و اعضاء هیئت علمی که مختلف می باشد را بپذیریم.(فولرتن و لکی ، ۱۹۹۹).
اعضاء هیئت علمی دارای نظم خاصی هستند و مفاهیم نابی که دانشجویان احساس نیاز کرده اند را برای یادگیری و دریافت مدرکشان مورد بحث قرار داده اند .
به منظور مشاهده صحت و سقم این نظم ، اعضاء هیئت علمی بصورت ممکن در مقابل همکاری هر موادی که آنها بصورت غیر ضروری در نظر گرفته اند از قبیل مهارتهای سواد اطلاعاتی را مورد ملاحظه قرار می دهند . اعضاء هیئت علمی دارای تخصصی در محدوده کاریشان هستند و آنها باید تصمیم گیرند بصورت کافی کلاس را پوشش دهند . (روی کلاس تسلط داشته باشند). آنها همچنین ممکن است مایه دلسردی کسان دیگری مانند کتابداران گردند.
آزادی در دانشگاه ممکن است با سخنرانی جالبی که بصورت پیشگیرانه اعضاء هیئت علمی را از مواجهه رو در رو با کتابداران همرا ه است. اعضاء هیئت علمی احساس می کنند که کلاس درسشان قلمروشان می باشد وممکن است از دخالت کسان دیگری در کارشان رنجیده خاطر شوند.
اعضاء هیئت علمی ممکن است احساس کنند که دانشجویان باید مهارتهای کتابخانه ای را یاد گیرند و در مالکیت و مهارتهای این چنینی یادگیری به خارج از قلمروشان سر بکشند ، همه این سخنرانیها باید باعث باز گشایی رمز(موفقیت) باشد ،‌ که فرایند قدرتمندی می باشد. اعضاء هیئت علمی مسئولیت و کنترل بیشتری باید روی کلاس درس و فعالیتهایشان داشته باشند ، بعبارت دیگر کتابداران نسبت به این فرایند بیگانه هستند .
همچنین تعدادی از اعضاء هیئت علمی ممکن اینچنین اعتقاداتی داشته باشند ، تعدادی از اعضاء هیئت علمی ممکن است بصورت متمرکز و بیشتر برای دانشجویان سخنرانی کنند . این قبیل اعضاء هیئت علمی ممکن است معتقد باشند که باید به کشف و تحقیق دل بست و به دانشجویانشان یادگیری در فنون و سخنرانی بصورت سنتی القاء می نمایند. این گروه از اعضاء هیئت علمی ممکن است باعث باز گشایی مهارتهای تحقیقی کتابخانه ای تکمیلی در دوران تحصیلیشان شوند.
سخنرانی متمرکز دانشجویی همان آموزش تکمیلی است ، ایده ای که محدوده های علمی را در فراسوی نظم شخصیشان قرار می دهد که برای موفقیت دانشجویانشان از قبیل تفکر انتقادی و مهارتهای تحقیقی مهم هستند . (فولرتون و لکی ، ۱۹۹۹). کتابداران سخنرانیها و مقالات تعلیمی دارند که ممکن است آنها را از همکاری با اعضاء هیئت علمی باز دارد. همچنین کتابداران ممکن است احساس کنند که مجبورند مفاهیم نابی که با سواد اطلاعاتی ارتباط دارد آموزش ببینند . آنها تاکید بیشتری روی مهارتهای تبلیغی برای مراجعینشان نسبت به سادگی دانش دارند. آنها روی بحث نیاز مراجعین از قبیل دانشجویان و اعضاء هیئت علمی تاکید دارند.
اختلافات دیگری وجود دارد که کتابداران مهارتهای عمومی آموزش را نسبت به موضوع خاص علمی یا مهارتها و موقعیتشان در دانشگاه تثبیت می کنند . همچنین آنها ممکن است دستورالعملها را به کار گیرند بویژه این در مورد اعضاء هیئت علمی صدق می کند مخصوصا اعضاء هیئت علمی که آموزش بیشتری دیده اند . بحث جالبی در مورد کتابداران هست که آنها نباید سعی کنند آموزش ببینند زیرا تاکید روی ازدیاد خدمات مرجع دارد بهرحال نیاز به همکاری و مشارکت هست . این اختلافات ممکن است در ناتوانی اعضاء هیئت علمی و کتابداران برای همکاری موفقیت آمیز فرض شده است .
همچنین گروهها ممکن است دارای هدفی خوب و کامل برای تولید باشند و خوب و شمرده تلفظ کنند و زمانی که فارغ التحصیل شدند مهارت پیدا کرده باشند . آنها ممکن است قادر به انجام واقعیات نباشند (فولرتن و لکی ،۱۹۹۹) . کتابخانه دانشگاهی می تواند بصورت سودمند در اختلافات بین اعضاء هیئت علمی و کتابداران میانجیگری کند . کتابخانه می تواند راههای مطمئن تفکر را که مانع کوششهایی در کار با اعضاء هیئت علمی ، کاربرای تغییر در فضای آموزشی و رعایت عدم تعادل نیرو می شود امتحان نماید . کارکردن تحت عنوان یک رابطه نامتعارف وابسته به آموزش با دپارتمانهای دانشگاهی و اعضاء هیئت علمی غیر رسمی در خدمات کتابخانه بالاجبار برای آنها پیشنهاد شده است .
در پایان ، کتابداران می توانند قبول نمایند نقش رهبری یا سهامدار آموزشی و پرورشی یا حمایتی را ایفا نمایند. در این نقش ها ، کتابدارا ن می توانند طرح و معرفی کنند رشته های سواد اطلاعاتی را که باعث هماهنگی اعضاء هیئت علمی می شود و حمایت نمایند اعضاء هیئت علمی را در دوره تدریسشان تا به هر روش ممکنی آنها مهارتهای سواد اطلاعاتی را راحتتر یاد گیرند.(فولرتن ولکی ، ۱۹۹۹). چالشهای دیگری برای هماهنگی کامل سواد اطلاعاتی در تجربه دوران تحصیلی دانشجویان وجود دارد : کتابداران محدودیت ها یی را در دوره های زمانی و منابع برای طرح و ایراد سخنرانیها یا کارگاههای آموزشی دارند – مدیران دچار ناتوانی در ایجاد یک اقلیم برای تغییر هستند – و چالشهای سازمانی از قبیل نیاز به حمایتهای مالی برای فناوری و منابع آموزشی گسترش یافته در آموزش دانشجویان موثر است .
در پایان ، دانشجو ممکن است باخودش دچار چالش گردد که آنها را در مواجهه با راههای جدید آموزشی از خودشان مقاومت نشان دهند . که بیشتر معطوف خود شوند و مستقل عمل کنند. دانشجویان باید بیشتر احساس مسئولیت کنند و کمتر وابسته به آموزش از طرف اعضاء هیئت علمی باشند تا باعث نگرانی و اضطرابشان نگردد(برویک ، ۱۹۹۲و۱۹۹۸). البته برای دانشجویان یقین حاصل شده که قادرند تحقیق مناسبی برای عایق شخصیشان و استفاده از مواد مناسب برای توانائیهای آموزشی و روشهای آموزشی انجام دهند.
رنتیجه ، مهارتهای سواد اطلاعاتی برای دانشجویان به منظور موفقیت در دوران زندگیشان و ارتباطات عصر اطلاعات حیاتی به نظر می رسد. کتابداران به این قبیل مهارتهای آموزشی بصورت مناسب مجهز شده اند اما نیاز به حمایت جامعه دانشگاهی دارند مخصوصا حمایت اعضاء هیئت علمی از آنها . انضمام مهارتهای سواد اطلاعاتی به محدوده های موضوعی وهمکاری با اعضاء هیئت علمی فاکتورهای کلیدی را در موفقیت یک برنامه یووایرد دردانشگاه واشینگتون ظاهر نموده است .
دوره تحصیلی تکمیلی از قبیل نوشتن یا تحقیق در دوران تحصیل مدلهای خوبی برای برنامه های بعدی هستند .بعنوان یک کتابدار دانشگاهی آینده (کتابدار فردا) ، من طراحی مینمایم نهضت سواد اطلاعاتی را در آموزش عالی و آنرا به انجام می رسانم ، من به همکاری با اعضاء هیئت علمی در تکامل این مهارتهای حیاتی در رشته هایشان اعتقاد دارم و نیز کمک موثر به دانشجویان در چگونگی آموزش و استفاده زیاد از منابع هم منابع پیوسته(اینترنتی) و هم منابع کتابخانه ای بهرحال من فهمیدم و اندیشیدم که بعد از انجام تحقیقم در این مقاله هنوز باسواد اطلاعاتی نیستم یا سواد اطلاعاتی ندارم و من در آینده باید تکامل بخشم مهارتهای سواد اطلاعاتی شخصیم را ، بنابراین که من می توانم تحقیقاتم را بهتر انجام دهم و روزی بتوانم دیگران را بر اساس یافته هایم آموزش دهم من بخاطر می آورم چگونه کشمکش هایی در دوران اولیه تحصیلم در دانشکده در ارتباط با مقالات تحقیقیم (با دانشجویان داشتم) و درسهای ارزشمندی که من از استاد انشای انگلیسیم آموختم ، امیدوارم بتوانم مهارتهای علمی را برای دانشجویان به انجام رسانم.

نوشته شده توسط: Lisa Allen
برگرفته از سایت:
www.pages.drexel.edu/~la۳۵/information_litracy_in_higher_education.html
نوشته شده توسط : لیزا آلن
مترجم : فرض الله عزیزی
http://farzollah.blogfa.com