زوال دولت هلند در خلیج‌فارس با ظهور میرمهنای بندر ریگی

نویسنده : فقیه - خورشید
محل نشر : بوشهر
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۴/۰۶
رده دیویی : ۹۵۵.
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۱۶
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۲۱۳۴/ف۷ز۹
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۸۰۰
شابک : ۹۶۴-۷۹۵۰-۴۷-۰

کتاب حاضر تحقیقی است درباره قیام 'میرمهنای بندر ریگی' در نواحی جنوبی ایران که در عهد کریم‌خان زند صورت گرفت. لشکرکشی‌های دریایی و زمینی میرمهنا موجب اخراج هلندی‌ها از جزیره خارک و خروج آن‌ها از خلیج فارس, کاهش نفوذ و فعالیت انگلیسی‌ها و ناامنی نواحی جنوبی ایران شد. میرمهنا سرانجام پس از پانزده‌سال 1182 ق/ 1768 م به قتل رسید. نویسنده معتقد است 'مطالبی که تا کنون چه به صورت مقاله و چه در هیات کتاب درباره میر مهنا به رشته تحریر درآمده است, به دو بخش کاملا متضاد خوش بینی و بدبینی تقسیم می‌شوند... گروهی از وی به طور مطلق, عنصری پلید, جنایتکار, خائن و قابل سرزنش ساخته‌اند. و دسته دیگر به رهبری یک ذهنیت عاطفی و رمانتیک, عکس آن را مجسم نموده‌اند' به تصریح نویسنده: در این کتاب سعی شده قبل از آن که وارد جزئیات قیام میر مهنا شویم, منطقه, محیط و زیستگاه وی را مورد شناسایی قرار داده و با تشریح آن واحد اجتماعی و محیطهای مرتبط با آن, به بیان ابعاد و اجزای مختلف شخصیتی این عنصر تاریخی پرداخته شود'و به همین منظور کتاب حاضر با این موضوعات شکل گرفته است: شناخت اصل و نسب و سوابق خاندان وغایی‌؛ موقعیت تاریخی و جغرافیایی مناطق تحت حاکمیت و غاییان‌؛ اهمیت و نقش بازرگانی خارجی در تحولات اقتصادی و اجتماعی ایران و سرزمین‌های ساحلی جنوب آن‌؛ وضعیت قومی و نژادی ساکنین و امیران بنادر و جزایر ایرانی خلیج فارس‌؛ حکومت خاندان وغایی و حوادث مربوط به آن‌؛ میر ناصر و چگونگی ظهور هلندیان‌؛ دیگر قضایای مربوط به دوران میرناصر؛ مرگ میرناصر و آغاز حکمرانی پرماجرای میر مهنا؛ میر مهنا و آغاز یک مبارزه مستمر. کتاب با فهرست منابع و نمایه اسامی به پایان می‌رسد.