پرهیز نارنجی ها از تولید آلودگی

چربی حیوانی و یك نخ و كمی آتش، روشنایی خانه هایی بودند كه سال ها مردمانش با سلامتی تا آخر عمر را سپری می كردند؛ مردمانی كه به حیات ادامه می دادند تا بر اثر كهولت سن از این دنیا رخت بربندند. آسایش انسان امروز در بی آسایشی اوست. آلودگی همه جا یافت می شود؛ در خانه، خیابان، بیمارستان و كیلومترها دورتر از تهران.
هر روز با حقیقتی روبه رو هستیم و نسبت به آن آگاهی كامل داریم. دیگر نمی توانیم هوا را به میهمانی ریه های سالم و جوان دعوت كنیم.
با این وجود راه حل این مشكل چندان پیچیده نیست. آنقدر این راه حل را با خودمان تكرار كرده ایم و در این صفحه نوشته ایم كه فوت آب شده ایم اما هر بار یك خبر تازه، ما را به تكرار این سوال كه با آلودگی چه كنیم؟! می كشاند.
●تاكسی ها آلودگی هوا را كاهش می دهند
شاید شنیدن این خبر، شگفت انگیز نباشد، اما برای آنهایی كه در تهران زندگی می كنند، كاهش ۱درصد آلودگی هم نعمتی است، پس اگر می خواهید صددرصد از آلودگی كاسته شود، باز هم می گوییم كمتر از خودرو فردی استفاده كنید و بیشتر از تاكسی.
در حال حاضر چیزی حدود ۲هزار و ۴۰۰كیلومتر شبكه خیابانی داریم كه باید به سیستم حمل ونقل عمومی متصل شود و تنها ۵۰درصد آن به شبكه اتوبوسرانی متصل است. در این میان تاكسی ها در نقاط گسترده ای از تهران به چشم می خورند و به صورت پراكنده هستند. باید تاكسی ها تقسیم بندی شوند تا در تمام سطح شهر پراكندگی یكسانی داشته باشند.تاكسی ها می توانند با حمل ونقل ۴مسافر در هر سفر شهری در مسیرهای غیرمتمركز، پاسخگوی نیاز جابه جایی شهروندان ما باشند.
هر خودرویی اعم از تاكسی و غیره در ایجاد آلودگی هوا موثر است. ناگفته نماند كه خودروهای نو نیز در كاهش آلودگی هوا اعتبار و شاخصه لازم را دارند، ولی اگر قرار باشد مصرف سوخت فسیلی آنها ۱۵-۱۰ لیتر باشد، با توجه به اینكه تردد بیشتری به لحاظ نوبودن دارند، در آلودگی هوا موثر هستند .
و پراكندگی آنها در شهر یكسان باشد.در حال حاضر چیزی بالغ بر ۳۰هزار تاكسی داریم كه افزایش این تعداد بدون برنامه ریزی، خیلی مطلوب نیست.
یك كارشناس شهری و ترافیك در زمینه نقش مدیریت شهری در كنترل آلودگی هوا گفت: مدیریت شهری آنقدر می تواند در كاهش آلودگی هوا موثر باشد كه در طرح جامع كاهش آلودگی هوا در سال ۱۳۷۴ مطرح شد ولی متاسفانه این طرح جدی گرفته نشده و به همه نكات آن توجه نشده است .
فرهاد گودرزیان- كارشناس و صاحب نظر در حوزه محیط زیست شهری- نیز كلانشهر تهران را فاقد مدیریت علمی برای كاهش آلودگی هوا می داند و معتقد است: در تهران، مكان گزینی صنایع آلوده، غیركارشناسی انجام شده و هیچ یك از این صنایع در محل های مناسب استقرار نیافته اند. تهران در موقعیتی است كه بادهای جنوب به شمال و غرب به شرق در آن غالب است؛ بادهای غرب به شرق، حركت دومین موج بادها یعنی بادهای جنوب به شمال را بی تاثیر می كند.او می افزاید: در همین شرایط، آلوده ترین صنایع در جنوب و غرب تهران مكان یابی شده اند كه تمامی بار آلودگی را به مركز تهران منتقل می كنند.
آلودگی هوا یعنی ورود هر آلاینده در هوا به صورت مواد جامد، مایع یا گاز كه در مدت زمان معین، كیفیت هوا را پایین آورند و به موجودات زنده و تاسیسات انسان ساخت آسیب رسانند. اما منابع آلودگی شامل چه چیزهایی هستند؟
گودرزیان منابع ثابت تولید آلودگی هوا را بر اساس تعاریف و شاخص های سازمان حفاظت محیط زیست آمریكا (EPA) به شش شاخص مونوكسیدكربن، اكسیدهای گوگرد، ازن، ذرات معلق، اسیدهای نیتروژن و هیدروكربن ها تقسیم می كند و معتقد است كه ۱۸۹ ماده آلاینده در هوا وجود دارد كه اغلب، غلظت همگی آنها به حدی نیست كه بر محیط زیست پیرامون اثرگذار باشد.وی منابع آلوده كننده هوا را به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم كرده و منابع مصنوعی شامل فرسایش لاستیك خودرو، گرد و غبار و سوخت های فسیلی را مهمترین منابع آلودگی هوا در ایران برمی شمارد.
●چراغ های علاءالدین و PSI
چراغ های علاءالدین و زغال های كرسی، بیشترین و خطرناك ترین آلودگی را تولید می كنند اما مادربزرگ ها و پدربزرگ های ما كه از این سیستم های احتراقی برای گرما استفاده می كردند، بیشتر عمر می كردند و سالم تر بودند؛ به دلیل اینكه انسان امروز به طور مستمر در معرض آلودگی قرار گرفته است .
این كارشناس صاحب نظر در حوزه محیط زیست و آلودگی هوا PSI را شاخص اندازه گیری آلودگی هوا می داند و می گوید: اگر PSI بین صفر و ۵۰ باشد، وضعیت بین خوب و بسیارخوب متغیر است. اگر این رقم بین ۵۰ و ۱۰۰ قرار گیرد، هوا خوب است و در مرحله بعد اگر این عدد بین ۱۰۰ و ۲۵۰ در نوسان باشد، به مرحله هشدار نزدیك می شود و این رقم در مرز ۳۵۰ بسیار خطرناك خواهد بود. PSI در تهران طی مدت ۲۰۰ تا ۲۵۰ روز به بالاتر از مرحله هشدار یعنی ۲۵۰ می رسد .
گودرزیان در مورد مدیریت آلودگی هوا به این امر اشاره می كند كه اطلاعات ۵ساله سنجش آلودگی هوا به هیچ عنوان براساس برنامه ریزی یا مطالعات كارشناسی استوار نیست زیرا دستگاه های سنجش آلودگی در ایران استاندارد نیستند و رقم ها و آمار واقعی میزان آلودگی هوا را نشان نمی دهند كه بر اساس همین اطلاعات اشتباه، بسیاری از بحث ها، برنامه ها و سیاست های كارشناسی به مرحله اجرا درمی آیند. مهمترین منابع آلاینده تهران و دیگر كلانشهرهای كشور، خودروها هستند كه تعداد زیاد این وسایل متحرك و فرسودگی اغلب آنها كه ۸برابر خودروهای معمولی، آلودگی تولید می كنند، مسبب حجم زیاد آلودگی هوا شده است.
در آمریكا به ازای هر هزار نفر ۷۸۰ خودرو، در آلمان در ازای هر هزار نفر ۴۷۰ خودرو و در ایران به ازای هر هزار نفر ۶۰ خودرو وجود دارد. مسئله ای كه در اینجا قابل بررسی است، پویایی سیستم حمل ونقل عمومی در كشورهای آمریكایی و اروپایی است كه سبب كاهش استفاده شخصی از خودروهایشان می شود و نیز طراحی اتومبیل ها به صورتی كه در خودروهای ساخت خارج در هر ۱۰۰كیلومتر میزان مصرف بنزین ۶ لیتر است اما در خودروهای ساخت داخل به ازای هر۱۰۰ كیلومتر، میزان مصرف بنزین به ۱۶لیتر هم می رسد و نیز استاندارد حمل ونقل عمومی در خارج از مرزهای ایران ۸۰درصد است و طبق آخرین آمارها و مطالعات انجام شده، این آمار ۶۱درصد به خودروهای شخصی و ۳۹درصد به حمل ونقل عمومی اختصاص یافته است.
گودرزیان با اشاره به آمار بالا، سخنان خود را چنین ادامه می دهد: افزایش خطوط مترو، معاینه فنی خودروها، ارزان بودن منابع سوخت مثل بنزین، تعداد زیاد خودروهای فرسوده و همانند اینها از مهمترین عواملی هستند كه هر روز بر ترافیك و آلودگی تهران می افزایند. خیابان هایی كه برای ۵۰۰هزار خودرو طراحی شده اند، پذیرای ۲میلیون خودرو آلوده اند. سلامت ملی در شهر اهمیت ندارد و بحث آن نیز در هیچ محفلی مطرح نمی شود.
تهران در شرف خفه شدن است. خاطره آسمان آبی از ذهن ها پاك می شود و هر روز صدها هزار نفر در معرض آسیبند. دستگاه های سنجش آلودگی هوا به درستی آمار را نشان نمی دهند، زنان خانه دار در خطرند و شهر در این همهمه هنوز خودروهای فرسوده را نهیبی نمی زند.
این نمادهای آسایش،مایه بی آسایشی مردم تهرانند.

منبع : روزنامه همشهری