چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا

ترانودون، بالدار و بی دندان


ترانودون، بالدار و بی دندان
● آناتومی:
ترانودون، خزنده ای پرنده(پتروزار) بود كه طول آن حدود ۶فوت(۸/۱متر)، طول بالهایش حدود ۳۳-۲۵ فوت(۱۰-۸/۷متر)، وزنش حدود ۳۵ پوند و ارتفاعش حدود ۶فوت(۸/۱متر)بوده است. طول بالهای این جانور بلندتر از تمام پرندگان شناخته شده است. ترانودون، استخوانهایی توخالی و سبك وزن و بدنی كوچك داشت و اغلب فاقد دم بود. احتمالا این جانوران خز داشته اند. ترانودونها، مغزی بزرگ و بینایی قوی ای داشتند. بعضی از ترانودونها، روی سرشان تاج استخوانی بلند و سبكی داشتند كه به عنوان یك رادار یا وسیله ایجاد تعادل به هنگام پرواز عمل می كرده است یا ویژگیها و کاربردهای جنسی داشته است. این جانوران دندان نداشتند.
بالهای ترانودون با پوستی چرمی پوشیده شده بود. این پوست نازک اما محکم در تمام بدن، بالای پاها و چهار انگشت بلندش کشیده شده بود و ساختار بال را تشکیل می داد. چنگالها، از انگشتان دیگر بیرون آمده بودند.
● طبقه بندی:
ترانودونها، خزنده بودند اما دایناسور نبودند. در تعریف، همه دایناسورها خزندگان دیاپسید با وضعیت ایستایی راست و ایستاده هستند. احتمالا وضعیت ایستایی پتروزارها نیمه راست بوده است و دایناسور نبوده اند. تعداد کمی از دیرینه شناسان معتقدند که وضعیت ایستایی پتروزارها راست بوده است و بنابراین باید پتروزارها را جزء دایناسورها قرار داد(از تروپودها مشتق شده اند). به هر حال، مطمئنا دایناسورها و پتروزارها بسیار به هم نزدیک هستند.
● ترانودون متعلق است به:
· قلمرو(جانوران)
· شاخه مهره داران(طناب داران)
· زیر شاخه طنابداران
· سوپر رده تتراپودا (جانوران چهار پا)
· رده رپتیلیا (خزندگان)یا
· رده دیاپسیدها- این جانوران شامل تمامی خزندگان(به استثنای لاک پشتها) و پرندگان هستند. از ویژگیهای آنها داشتن دو سوراخ در بخش عقبی و بالایی جمجمه و دو سوراخ در پشت چشمهاست.
· زیر رده آرکوزاریا- این گروه شامل دایناسورها، تمساحها، پتروزارها، پرندگان و غیره است.
· راسته پتروزاریا- (خزندگان پرنده).
· زیر راسته پتروداكتیلوایدا (بال انگشتی)- پتروزارهایی كه در اواخر ژوراسیك ظهور كردند و در انقراض كرتاسه- ترشیاری، حدود ۶۵ میلیون سال قبل از بین رفتند و دم كوتاهی داشتند. نمونه های آن شامل پتروداكتیلوس، ترانودون و کوئتزالکوتالوس می باشند.
· خانواده ترانودونتیدا.
· جنس ترانودون.
· گونه های ترانودون لانگیسپس(مارش، ۱۸۷۶، گونه نوعی)، ترانودون ایتونی، رانودون اینگنس، ترانودون مارشی، ترانودون اوکیدنتالیس، ترانودون اورگوننسیس، ترانودون استرنبرگی، ترانودون والکری.تمامی گونه های مختلف ترانودونها، تاج بزرگی روی سر داشتند اما تاجهای آنها اندکی با هم تفاوت داشت. مثلا تاج سر ترانودون لانگیسپس بلند بود و تاج سر ترانودون اینگنس، پشت سرش قرار داشت اما تاج سر ترانودون استرنبرگی تقریبا صاف و قائم بود.
● زمان زیست:
ترانودون در دوره کرتاسه، حدود ۷۵-۸۵ میلیون سال قبل می زیست.
● تغذیه:
اگر چه ترانودونها دندان نداشتند، اما گوشتخوار بودند. این جانوران ماهی(که از سطح اقیانوس می گرفتند)، حلزون، خرچنگ، حشرات و لاشه مرده جانوران خشکی را می خوردند. ترانودونها، مانند پلیکانهای امروزی، شکار می کردند، ماهیها را از آب بیرون آورده و آنها را می بلعیدند.
● تحرک:
ترانودونها، پرمی زدند و با قدرت پرواز می کردند. این جانوران، با استفاده از بالهای بزرگ و سبکشان، مسافتهای طولانی را می پیمودند.
● کشف فسیلها:
فسیلهای زیادی از ترانودونها در ایالات متحده(در کانزاس) و انگلستان کشف شده است. ترانودون، در سال ۱۸۷۶، توسط اتنیل مارش نامگذاری شد. دانشگاه کانزاس، در لارنس کانزاس در ایالات متحده، بیش از ۴۸۰ نمونه ترانودون دارد. نخستین جمجمه ترانودون در ۲می ۱۸۷۶، در اسموکی هیل ریور، در والاس کانتی کانزاس ایالات متحده، توسط ویلیستون کشف شد که یک کلکسیونر فسیل بود و با مارش کار می کرد.
منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور