بررسی اثر گازهای شیمیایی (به طور عمده موستارد) روی نوتروفیل‌‌های مصدومان شیمیایی ۱۰ سال پس از مصدومیت طی جنگ تحمیلی

بروز عفونت‌های مکرر، به خصوص در نواحی پوست، چشم و ریه در مجروحان شیمیایی جنگ، این فرضیه که شاید سیستم فاگوسیتوز دچار اختلال شده باشد را مطرح می‌نماید و از آن‌جا که نقص سیستم فاگوسیتوز در سوختگی‌ها به اثبات رسیده و در این مجروحان نیز سوختگی‌های سطحی وجود دارد، این فرضیه قوت می‌یابد. این مطالعه بر اساس مطلب ذکر شده شکل گرفت و هدف از آن بررسی تعداد و عمل‌کرد نوتروفیل‌ها در مصدومان شیمیایی بوده است. در این پژوهش طی آن ۳ گروه ۲۵ نفری از بیماران در ۳ درجه خفیف، متوسط و شدید همراه با یک گروه شاهد با ۱۰ عضو مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش‌های انجام شده شامل ۳ بخش بررسی مورفولوژی، CBC (Complete Blood Count) و فلوسایتومتری بود. در این مطالعه از تمام بیماران (۸۵ نفر)، ۵ میلی‌لیتر خون محیطی گرفته شد و پس از انتقال به مرکز درمانی، با تهیه فروتی، مورفولوژی سلول‌های خون محیطی با عدسی X۱۰۰ و روغن ایمرسیون مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیری شاخص‌های مربوط به WBC (White Blood Cell)، RBC (Red Blood Cell)، پلاکت و میزان هموگلوبین با استفاده از شمارش‌گر خون‌شناسی Sysmex K-۱۰۰۰ انجام شد. طی آزمایش‌های فلوسایتومتری، شاخص‌های CD۴۵، CD۱۵ و CD۱۶ بر سطح سلول‌های نوتروفیل با فنوتیپ CD۴۵/CD۱۵/CD۱۶ مورد بررسی قرار گرفتند. عمل‌کرد این سلول‌ها با استفاده از تست NBT (Nitro Blue tetrazolium) که شامل احیای رنگ نیتروبلوتترازولیوم شفاف و محلول در آب به فورمازان آبی نامحلول و رسوب آن در داخل نوتروفیل‌ها است، مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق انجام شده از نوع توصیفی ـ کاربردی بود و در مجموع نتایج آماری حاصل از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA و در تأیید آن شفه هیچ اختلاف معنی‌داری را در بررسی میانگین درصد و تعداد مطلق جمعیت سلولی CD۴۵+/CD۱۵+/CD۱۶+ و نیز میانگین درصد آزمایش‌های NBT در گروه‌های بیمار و طبیعی نشان نداد.

معصومه ابتکار
زهرا شاکر
ابراهیم هوشیار
محمدحسن زهیر
علیرضا سالک مقدم

منبع : پایگاه اطلاعات علمی