بررسی ناقلین لیشمانیوز پوستی در منطقه شمالی مشهد

● هدف:
پشه خاکی های فلبوتومینه ناقلین انواع لیشمانیوز در ایران می باشند. بررسی و شناخت اکولوژی آنها جهت ارایه برنامه های مبارزه و پیشگیری از لیشمانیوزها کاری الزامی است. با توجه به گزارش سالیانه موارد جدید لیشمانیوز جلدی از منطقه همت آباد مشهد بر آن شدیم که مطالعه ای به منظور بررسی فون و فعالیت ماهیانه پشه خاکی های منطقه داشته باشیم.
● مواد و روش کار:
به این منظور از فروردین ۸۲ لغایت آبان ۸۲ هرده روز یک بار با استفاده از روش تله چسبان اقدام به صید پشه خاکی ها از اماکن داخلی و خارجی گردید.
● نتایج:
در این مطالعه مجموعا ۵۲۱ عدد پشه خاکی از اماکن داخلی و خارجی از منطقه همت آباد صید و تعیین گونه شد. در این تحقیق وجود ۴ گونه پشه خاکی، دو گونه از جنس فلبوتوموس (فلبوتوموس پاپاتاسی ۱/۱۱% و فلبوتوموس سرژنتی ۷/۷۴%) و دو گونه از جنس سرژانتومیا (سرژانتومیا سومباریکا ۹/۰% و سرژانتومیا سینتونی ۳/۱۳%) مشخص گردید. فلبوتوموس سرژنتی گونه غالب در اماکن داخلی و خارجی منطقه همت آباد می باشد و در مجموع ۱۳۵ عدد (۲/۶۷%) از پشه خاکی های صید شده از اماکن داخلی و ۲۵۴ عدد (۴/۷۹%) از پشه خاکی های صید شده از اماکن خارجی متعلق به این گونه می باشد. در این منطقه فعالیت پشه خاکی ها از نیمه اردیبهشت ماه شروع و تا نیمه مهر ماه خاتمه می یابد.
● نتیجه گیری:
فلبوتوموس سرژنتی در منطقه دارای دو پیک فعالیت، یکی در نیمه دوم خرداد ماه و دیگری در نیمه اول مرداد ماه می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده با توجه به وفور بالای فلبوتوموس سرژنتی به نظر می رسد که این پشه خاکی ناقل اصلی در انتقال لیشمانیوز جلدی در این منطقه می باشد و در کنار آن فلبوتوموس پاپاتاسی نیز نقش انتقال بیماری از جوندگان منطقه به انسان را دارد.

فریبا برنجی
محمدرضا یعقوبی ارشادی
امیراحمد اخوان
احمدعلی حنفی بجد
عبدالمجید فتا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی