طرح های تولید و اشتغال در زمان مهندس موسوی

بی شک بحران بیکاری جوانان یکی از مهم ترین چالش های کشور در سال های آینده خواهد بود; بنابراین استفاده از تمام تجارب و ظرفیت های کارشناسی کشور برای حل این مشکل یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و به این موضوع باید از دید کارشناسی; اقتصادی و علمی نگاه کرد در این صورت امکان موفقیت زیاد خواهد بود وگرنه نگاه به بحران بیکاری از زاویه سیاسی و ارائه طرحهای سیاسی وغیر علمی وغیر اقتصادی نه تنها مشکل را حل نخواهد کرد بلکه باعث بوجود آمدن مشکلات دیگر نیز خواهد شد.
به اعتقاد نگارنده که تجربه ۲۵ سال کار کارشناسی در موضوع تولید و اشتغال داشته وافتخار حضور در یکی از موفقیت آمیز ترین طرح های ایجاد تولید واشتغال در زمان دولت آقای مهندس موسوی را داشتم و با بررسی طرح هایی که بعد از دولت ایشان در کشور اجرا شد به جرات می توان گفت; یکی از موفقیت آمیزترین وعلمی ترین طرح های تولید واشتغال که پس از انقلاب در کشور اجرا شده طرحی تحت عنوان " صنایع روستایی" بود که در زمان دولت آقای مهندس موسوی طراحی واجرا شد; انتخاب جمله طرح صنایع روستایی برای اهل فن بیانگر آن است که راه ایجاد اشتغال به طور صحیح و اصولی انتخاب شده است یعنی هدف; ایجاد صنایع روستایی است که قطعا"با ایجاد آن هم تولید حاصل می شد، هم از مواد اولیه موجود در روستاها استفاده می شد هم اشتغال ایجاد می شد و در کنار آن تسهیلات بانکی هم پرداخت می شد اما تسهیلات بانکی برای ایجاد صنایع روستایی، نه برای هدر دادن منابع. این طرح که با هم فکری جمعی از کارشناسان متعهد و دلسوز جهاد سازندگی و با مطالعه میدانی تجربه کشورهای موفق از جمله چین و هندوستان تهیه شده بود عملا"یکی از بهترین و کارآمدترین طرحهای اشتغال پس از انقلاب بود . اما بخشی از دلایل موفقیت این طرح به شرح زیر بود:
۱) در مرحله اول هدف برنامه که همانا ایجاد واحد تولیدی که منجر به ایجاد اشتغال پایدار می گردد به درستی تبیین شده بود به عبارت دیگر راه درست و صحیح ایجاد اشتغال که از دروازه تولید می گذرد به خوبی شناسایی شده بود و این موضوع نشان دهنده بینش عمیق اقتصادی و علمی طراحان این برنامه بود.
۲) در مرحله دوم راه وروش اصولی وعلمی ایجاد واحد تولیدی بر مبنای توانمندی ها و مزیتهای نسبی ومنابع وامکانات موجود در هر منطقه بود و این مزیت ها ومنابع وامکانات موجود در هر منطقه را کارشناسان جهاد سازندگی بررسی و شناسایی کرده بودند و از این جهت بستر کارشناسی را برای ورود بخش خصوصی آماده کرده بودند به عنوان نمونه واحدهای تولید لبنی در مناطقی که تولید شیر درآن زیاد بود پیشنهاد می شد و واحدهای تولید کانی غیرفلزی در مناطقی که منابع معدنی شناخته شده وجود داشت پیشنهاد می شد و... این مسئله کمک بسیار بزرگی به بخش خصوصی بود و تصمیم گیری برای انتخاب طرح را برای آنها سهل و آسان می نمود .
۳) در مرحله سوم کارشناسان صنایع روستایی جهاد سازندگی راهنمایی های فنی و اعتباری لازم را در اختیار متقاضیان قرار می دادند و آنها را از ابتدای دریافت مجوز تا مرحله تولید همراهی می کردند و صرفا"با دادن یک برگ مجوز آنها را به حال خود و در میان دالانهای پر پیچ و خم ادارات رها نمی کردند و به کسانی هم که توانایی اجرای کار را نداشتند از همان ابتدا صادقانه راهنمایی لازم را ارئه می نمودند که وارد کار نشوند تا سرمایه خود و کشور را به هدر ندهند.
۴) در مرحله چهارم برای هر طرح توجیه های اقتصادی و فنی و مالی لازم در صنایع روستایی جهاد سازندگی از قبل تهیه شده بود و متقاضی طرح با اتکا به اطلاعات کارشناسی موجود که بسیار دقیق و واقع بینانه و با استناد به آمارهای دقیق و علمی موجود در کشور تهیه شده بود تصمیم به اجرای طرح می گرفت و همین مسئله میزان موفقیت طرحها را افزایش می داد.
۵) طرح های اجرا شده و در حال اجرا طی جلسات کارشناسی تخصصی در استان ها و مرکز مورد بررسی و ارزیابی قرار می گرفت و نقاط قوت و ضعف آنها شناسایی می شد تا طرح هایی که در اجرا با مشکل مواجه می شوند در دوره های بعد یا توسط افراد دیگر اجرا نشود که موجب اتلاف منابع گردد به عنوان نمونه یکی از طرح هایی که در مراحل اولیه پیشنهاد شده بود و بعدا حذف گردید واحدهای تولید چتائی بود که در همان بررسی وارزیابی های اولیه به دلایل فنی و اقتصادی از لیست طرح های صنایع روستایی حذف شد.
۶) علیرغم وجود جنگ تحمیلی; دولت ثبات اقتصادی خوبی در کشور برقرار کرده بود، نوسان نرخ ارز وجود نداشت،تورم در حداقل ممکن بود،و قوانین و مقررات از ثبات نسبتا خوبی برخوردار بود. این مسئله نیز در موفقیت طرح ها نقش مهمی داشت.
۷) اجرای این طرح موجب تکمیل حلقه فعالیت جهاد سازندگی در روستاها شد که نقش مهمی در ایجاد درآمد برای روستاییان وکم کردن مهاجرت به شهر ها داشت.
۸) در حال حاضر با وجود گذشت بیش از بیست سال از ایجاد این واحدهای تولیدی و با وجود فراز و نشیب های متعدد اقتصادی در کشور و جهان طرح های تولید مواد لبنی و طرح های تولید کانی غیر فلزی و ... در اقصی نقاط دور افتاده و محروم کشور مشغول فعالیت و تولید می باشند که نشان دهنده انتخاب راه درست و اصولی برای تولید و اشتغال بوده است.
متاسفانه این طرح موفقیت آمیز پس از دولت مهندس موسوی دچار بی مهری شد و تشکیلات صنایع روستایی جهاد سازندگی در سطح کشور که متشکل از نیروهای مجرب وکارشناس و متعهد بود با ادغامهای پی در پی ونا همگون از هم پاشیده شد.
امید است با پیروزی آقای مهندس موسوی در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری این طرح دوباره احیا گردد که قطعا نقش موثری در ایجاد تولید و اشتغال در مناطق روستایی خواهد داشت.

نویسنده : محسن الماسی

منبع : روزنامه مردم سالاری