رهنمودهای امام(ره) درباره عدم دخالت نظامیان در سیاست

در آستانه انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلا‌می و با توجه به بروز مباحثی مبنی بر مخالفت حضرت امام خمینی(ره) با حضور نظامیان در عرصه سیاسی که اخیرا مورد تاکید حجت‌الا‌سلا‌م‌والمسلمین سیدحسن خمینی نوه بنیانگذار کبیر انقلا‌ب اسلا‌می هم قرار گرفته است، روزنامه اعتماد ملی به انتشار مجدد یادداشت حمید انصاری قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره) می پردازد که پیشتر نیز در ایام هفته بسیج منتشر شده بود.
□□□
چندی است که زمزمه‌هایی در برخی از محافل درباره لزوم تاویل و تفسیر سخنان رهبر کبیر انقلا‌ب اسلا‌می که پیاپی نسبت به مخاطرات جدی دخالت نیروهای نظامی در مسائل سیاسی داخلی مرتبط با احزاب و جناح‌ها و گروه‌ها هشدار داده‌اند به گوش می‌رسد، این اظهارنظرها متاسفانه برخلا‌ف نص پیام‌های صریح و غیرقابل تاویل امام خمینی در حالی مطرح می‌شوند که بیش از چند ماه به انتخابات بسیار مهم مجلس شورای اسلا‌می نمانده است، از اینرو دغدغه دلسوزان انقلا‌ب اسلا‌می نسبت به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلا‌ب و نهضت امام قابل درک است؛ اما مهم‌تر از آن این واقعیت تلخ و دردناک است که هنوز در حالی که بیش از دو دهه از رحلت معمار کبیر این نظام مقدس نمی‌گذرد که سخنان بی‌تکلف و آشکار امام خمینی بعضا به مضامینی برخلا‌ف منظور امام راحل تفسیر و ترویج می‌شود؛ اکنون که هنوز طنین صدای امام در گوش جان میلیون‌ها تن از پیروان او در جمع یاران نسل اول و دوم انقلا‌ب باقی است و اکنون که هنوز بحمدا... جمع زیادی از رزمندگان و ایثارگران و جانبازان انقلا‌ب که بارها هشدارهای امام خمینی در این باره را مستقیما از کلا‌م و پیام او شنیده‌اند حضور دارند، اینچنین بعضا وصایا و هشدارهای او در این باب نادیده گرفته می‌شود چند دهه دیگر وضعیت چگونه خواهد بود.
آنچه را که در ادامه این نوشته خواهید خواند سخن و تحلیل اینجانب نیست، بلکه مستند به عین متن رهنمودها و پیام‌های امام خمینی است، اگر هنوز بر سر پیمان‌های بی‌شماری که با امام بسته‌ایم وفاداریم و اگر این پیام روشن رهبر معظم انقلا‌ب را باور داریم که <راه ما راه امام خمینی است> باید در آموزه‌ها و هشدارهایی که امام خمینی آن هم از موضع مرجع دینی و رهبر کبیر انقلا‌ب و فرمانده کل قوا خطاب به عزیزان بسیجی و سپاهی و ارتشی فرموده‌اند تامل کنیم و تکلیف خویش در قبال تاویل‌ها و رویکردهای مخالف آن مشخص سازیم.
اجازه دهید قبل از نقل وصایا و هشدارهای امام، ابتدا نمونه‌ای از تفسیرهایی که اشاره شد را نقل کنم: بنا به نقل سایت‌های مختلف خبری، امام جمعه محترم یکی از مراکز استان‌ها در جمع بسیجیان سخنانی فرموده‌اند که مطمئنا از سر تعهد و دلسوزی بوده است اما احتمالا‌ ایشان تمام مواضع امام خمینی در این‌باره را در اختیار نداشته‌اند. فرازهایی از سخنان ایشان بدین شرح است: <اینکه می‌گویند سپاه پاسداران و بسیج به عنوان نیروهای نظامی نمی‌توانند در سیاست مداخله کنند و آن را به امام نسبت می‌دهند حرف دشمنان خدا و جریانات فاسدی است که بسیج را سد راه خود می‌داند. معنای اینکه بسیج در سیاست دخالت نکند این است که بسیج سکولا‌ر و بی‌دین شود... امام هیچگاه چنین چیزی نفرمودند و شما حواستان جمع باشد که مورد سوءاستفاده دشمنان قرار نگیرید... من از فرماندهان می‌خواهم که در جلسات مقابل این شایعه‌ها مقاومت کنند.> این امام جمعه محترم برداشت و تفسیر خود از نهی صریح امام خمینی در این زمینه را محدود به این معنی می‌داند که: <در زمان انتخابات مجلس دوم یا سوم بود که امام(ره) فرمودند نیروهای نظامی اعمال نفوذ نکنند یعنی مردم را به زور وادار نکنند که به چه کسی رأی بدهند، چرا که خلا‌ف انتخابات آزاد است- > در ادامه با ملا‌حظه متن صریح سخنان امام خمینی مشخص خواهد شد که هشدارهای مکرر امام خمینی در این زمینه منحصر به انتخابات مجلس دوم و یا سوم نبوده بلکه به‌عنوان یک اصل تخطی ناپایدار و دستورالعمل و وصیت همیشگی مطرح شده است - امام جمعه محترم در ادامه با تاکید بر مبارزات امام رضا(ع) با جریانات الحادی و التقاطی داخلی و تهاجم فرهنگی خارجی و تاکید بر اینکه <ما سابقه بسیج را از امام رضا(ع) داریم> می‌گوید <باید برای تحقق رسالت بسیج از این نسخه استفاده کنیم، رسالت بسیج تنها به عنوان یک ارگان نظامی جنگ با دشمن خارجی نیست، بلکه مقابله با جریانات داخلی است... ! ۸ سال جنگ و خون شهدا معلوم کرد که انقلا‌ب باید دست چه کسی باشد و امروز کار به جایی رسیده است که مردم حاضر نمی‌شوند یک فرد کمتر از حزب‌اللهی ذوب شده در ولا‌یت را قبول کنند... از آنجایی که دشمن به دنبال جریانات داخلی است، بنابراین کار بسیج نیز باید برانداز جریانات منافقانه و مضر باشد چرا که بسیج پاسدار انقلا‌ب است، شما هرجا هستید باید توجه داشته باشید که جریانات ضدولا‌یی و آلوده در جامعه رشد نکنند.>
از خوانندگان محترم تقاضا می‌شود در تحلیل و رویکرد فوق و خصوصا این جمله که نهی از مداخله نیروهای نظامی و سپاه و بسیج در سیاست را حرف دشمنان خدا و جریانات فاسد دانسته‌اند و نسبت آن را به امام ناروا معرفی کرده‌اند تامل کنند، چنانکه اشاره شد مدتی است که مکررا مشابه همین تحلیل اینسو و آنسو شنیده می‌شود.
اینک به دقت سخنان و مواضع امام خمینی را در این باره مرور کنیم: امام خمینی در ۲۴ اسفند ۱۳۶۰ یعنی در شرایطی که نه تنها در عرصه جریانات داخلی کشور احزاب نیرومند اسلا‌می حضور فعال داشته بلکه هنوز جنایت‌های سازمان منافقین در اوج بود و حزب توده و بسیاری از احزاب کمونیستی و ملی‌گرا رسما و علنی فعالیت می‌کردند، یعنی در شرایطی که اگر قرار بود سپاه و بسیج و قوای نظامی در مسائل سیاسی احزاب مداخله کنند قطعا آن دوران مصداق بارز آن بوده است اما امام خمینی که بنیانگذار این نظام الهی و پایه‌گذار بسیج و سپاه و ارتش جمهوری اسلا‌می است با صراحت می‌فرماید: <ورود سیاست در ارتش شکست ارتش است، این را باید بدانید و شرعا جایز نیست.>
برخلا‌ف برخی تحلیل‌هایی که اخیرا در مورد لزوم جانبداری بسیج و سپاه از رشد و توفیق احزاب و جناح‌های سیاسی خاص و خالص دینی می‌شود امام خمینی در همین سخنرانی - و در فرازهایی دیگر که نقل خواهد شد - ورود قوای نظامی و بسیج به عرصه مناقشات سیاسی حتی به نفع خالص‌ترین جناح‌ها و جریان‌های صددرصد اسلا‌می را نیز صراحتا نهی کرده است. امام می‌فرماید: <من عرض می‌کنم به همه این قوا و به فرماندهان این قوا که این افراد در هیچیک از احزاب سیاسی، در هیچیک از گروه‌ها وارد نشوند. اگر ارتش یا سپاه پاسدار یا سایر قوای مسلحه در حزب وارد بشود، آن روز باید فاتحه آن ارتش را خواند. در حزب وارد نشوید، در گروه‌ها وارد نشوید اصلا‌. تکلیف الهی - شرعی همه شما این است که یا بروید حزب یا بیایید ارتش باشید؛ مختارید از ارتش کناره‌گیری کنید بروید در حزب، میل خودتان، اما هم ارتشی و هم حزب، معنایش این است که ارتشی باید از ارتشی‌اش دست بردارد، بازی‌های سیاسی باید توی ارتش هم وارد بشود. در هر گروهی که وارد هستید باید از آن گروه جدا بشوید، ولو یک گروهی است که بسیار مردم خوبی هم هستند، ولو یک حزبی است که بسیار حزب خوبی هست، لکن اصل وارد شدن در حزب برای ارتش، برای سپاه پاسداران، برای قوای نظامی و انتظامی وارد شدنش جایز نیست، به فساد می‌کشد اینها را. و من عرض می‌کنم که کسانی که در رأس ارتش هستند و کسانی که در رأس سپاه پاسداران هستند موظف هستند که ارتش را و سپاه را و سایر قوای مسلح را از احزاب کنار بزنند و اگر کسی در حزب هست، باید او را از ارتش بگویند یا در آنجا یا در اینجا و همین‌طور سپاه پاسداران و همین‌طور سایر قوای مسلح باید وارد در جهات سیاسی نشوند تا انسجام پیدا بشود. اگر وارد بشوید، بالا‌خره به هم خواهید زد خودتان را و بالا‌خره در مقابل هم خواهید ایستاد و نظام را به هم خواهید زد و اسلا‌م را تضعیف خواهید کرد. تکلیف همه شما این است که با هم باشید بدون اینکه در یک حزب یا در گروهی وارد شده باشید، هر گروهی می‌خواهد باشد. گروه فاسد که ان‌شاءا...، وارد نمی‌شوید، گروه‌های بسیار خوب هم وارد نشوید. باید شما مستقل، بدون اینکه پیوند به یک گروهی داشته باشید مستقل باشید و از حزب‌ا...‌ تعالی شأنه.... ‌
این گروه‌های اسلا‌می هم نباید دخالت در امور ارتش بکنند و نباید در آنجا افراد داشته باشد، تا بتوانید یک عضو صالح و یک ارتش و سپاه پاسداران منسجم و صالح و قدرتمند باشید. ورود سیاست در ارتش شکست ارتش است، این را باید بدانید و شرعا جایز نیست و من امر می‌کنم به شما که یا در ارتش یا در حزب، دوم ندارد که بخواهید هم ارتشی باشید، هم حزبی، نمی‌شود.> ‌
امام جمعه محترم - که اشاره شد - سخنان خویش را به مناسبت میلا‌د امام رضا(ع) در جمع بسیجیان مطرح کرده بود نکته اتفاقی جالب توجه آنکه سخنان زیر از امام خمینی نیز به مناسبت سالروز تولد امام هشتم(ع) در جمع مسوولا‌ن نظام ایراد شده است: <همه دنیا که دنبال این هستند که ارتششان از امور سیاسی کنار باشد، آنها یک چیزی می‌فهمند که می‌گویند این را - ما که می‌خواهیم که سپاه و ارتش جندا... باشند و دسته‌بندی نداشته باشند و جهات سیاسی را کنار بگذارند، برای اینکه اگر جهات سیاسی و مناقشات سیاسی در سپاه رفت و در ارتش رفت، باید فاتحه این سپاه و ارتش را ما بخوانیم.> ‌
امام خمینی، همان عزیزی که بوسه بر دست و بازوی بسیجیان و سپاهیان را افتخار می‌دانست و آنان را در خالصانه‌ترین مناجات‌های خویش دعا می‌کرد در همین سخنرانی در روز ولا‌دت امام رضا(ع) با عمق آگاهی که نسبت به خطرهای عظیم ورود قوای مسلح به مسائل انتخاباتی و مسائل سیاسی جناح‌ها داشت فتوا و نظر صریح شرعی خویش را خطاب به اعضای سپاه چنین بیان می‌کند: <برای سپاهی‌ها جایز نیست که وارد بشوند به دسته‌بندی و آن طرفدار آن یکی، آن یکی طرفدار آن یکی. به شما چه ربط دارد که در مجلس چه می‌گذرد؟ در امر انتخابات باز هم به من اطلا‌ع دادند که بین سپاهی‌ها هم باز صحبت هست. خوب! انتخابات در محل خودش دارد می‌شود، جریانی دارد، به سپاه چه کار دارد که آنها هم اختلا‌ف پیدا کنند؟ برای سپاه‌ جایز نیست این. برای ارتش جایز نیست این. سپاهی را از آن تعهدی که دارد، از آن مطلبی که به عهده اوست باز می‌دارد و همین طور ارتش را. و ما در گفتارمان، در کردارمان که در محضر خدای تبارک و تعالی واقع است، باید فکر بکنیم...> ‌
امام خمینی در سال ۶۲ خطاب به نماینده خویش در سپاه پاسداران (شهید محلا‌تی) و مسوولا‌ن سپاه اصفهان می‌فرماید: ...<اصفهان مردم خوب و متدینی دارد، آقایان که آنجا می‌روند توجه داشته باشند که به هیچکس گرایش پیدا نکنند، و سعی کنند سپاه مستقل باشد، البته نسبت به همه با صمیمیت برخورد کنید، سعی کنید اختلا‌ف نظرها را که در تمام جاهاست به سپاه نکشانید.> ‌
این عین سخن امام خمینی است که زمان تشکیل وزارت سپاه فرموده است: <باید سعی کنید جهات سیاسی در سپاه وارد نشود، که اگر افکار سیاسی وارد سپاه شود جهات نظامی آن از بین می‌رود. همیشه به سپاه سفارش کنید که آنان خودشان را یک جنگنده خدمتگزار مردم بدانند> ‌
و امام خمینی در پیام ۲۹ فروردین ۱۳۶۱ خطاب به تمامی نیروهای نظامی چنین می‌نویسد: <از امور مهمی که باید تمام نیروهای مسلح از آن پیروی کنند و اغماض از آن به هیچ‌وجه نمی‌توان کرد و باز هم تذکر داده‌ام، آن است که هیچیک از افراد نیروهای مسلح، چه رده‌های بالا‌ یا پایین در حزب و گروهی با هر اسم و عنوان نباید وارد شوند، هرچند آن حزب و گروه صددرصد اسلا‌می و به جمهوری اسلا‌می وفادار باشند و هرکس در یک حزب و گروه وارد شد باید از ارتش و سپاه و سایر قوای انتظامی و نظامی و قوای مسلح خارج شود. و فرماندهان و مسوولا‌ن موظف هستند که هرکس در یکی از احزاب یا گروه‌های سیاسی یا دینی وارد شد به او تذکر دهند که از حزب و یا گروه‌ها و یا سازمان خارج شود، و اگر تخلف کرد او را از ارتش یا دیگر قوای مسلح اخراج کنند، و همه افراد موظف‌اند چنین اشخاصی را به فرماندهان معرفی نمایند و باید توجه داشته باشند که ورود قوای مسلح در احزاب و گروه‌ها و سازمان‌ها، پایه قوای مسلح را متزلزل خواهد کرد و غفلت از این امر موجب پیگرد خواهد بود.> ‌
در برخی از تحلیل‌ها چنین زمزمه می‌شود که نهی و هشدارهای امام مربوط به ارتش و سپاه است و شامل بسیج نمی‌شود همچنین چنانکه نقل شد برخی نهی امام را مربوط به یک دوره خاص در انتخابات مجلس دوم و یا سوم دانسته‌اند، فرازی که ذیلا‌ نقل می‌شود، از وصیتنامه جاوید امام خمینی است که آن را برای همیشه و خطاب به همه وفاداران به راه و رسم انقلا‌ب اسلا‌می به نسل حاضر و نسل‌های آینده نوشته‌اند. اهمیت این موضوع بدان حد بوده است که امام آن را در بندی مستقل خطاب به نیروهای مسلح آن هم در وصیتنامه‌ آورده است که در آن وصایا و خط‌مشی‌های اصولی و تاویل‌ناپذیر خویش را به عنوان منشور همیشگی انقلا‌ب اسلا‌می ابلا‌غ کرده است. ‌
آنانکه به راه و رسم امام وفادارند و هزاران بار در شعارهای حقیقتا برخواسته از عمق جانشان از بی‌وفایی کوفی‌صفتان تبری جسته و تا پایان عمر به رهروی راه امام پیمان دارند خصوصا فارغ التحصیلا‌ن <مدرسه عشق>، بسیجیان دریادل و سپاهیان عزیز، تفسیر و منظور امام را از خود کلا‌م امام و از متن وصیتنامه او بجویند که فرمود: <وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان‌طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروه‌ها و جبهه‌ها است به آن عمل نمایند؛ و قوای مسلح مطلقا، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازی‌های سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می‌توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلا‌فات درون گروهی مصون باشند و بر فرماندهان لا‌زم است که افراد تحت فرمان خود را از ورود در احزاب منع نمایند. و چون انقلا‌ب از همه ملت و حفظ آن بر همگان است، دولت و ملت و شورای دفاع و مجلس شورای اسلا‌می وظیفه شرعی و میهنی آنان است که اگر قوای مسلح، چه فرماندهان و طبقات بالا‌ و چه طبقات بعد، برخلا‌ف مصالح اسلا‌م و کشور بخواهند عملی انجام دهند یا در احزاب وارد شوند که - بی‌اشکال به تباهی کشیده می‌شوند - و یا در بازی‌های سیاسی وارد شوند، از قدم اول با آن مخالفت کنند. و بر رهبر و شورای رهبری است که با قاطعیت از این امر جلوگیری نماید تا کشور از آسیب درامان باشد.> ‌
هرگز فراموش نکنیم آنچه که امام خمینی با بینش ژرفی که عمیق‌ترین مسائل سیاسی گذشته و حال جهان و ایران را می‌شناخت در فراز فوق تکلیف همیشگی سپاه و بسیج در موضوع مناقشات سیاسی و جناحی و در عرصه فعالیت‌های انتخاباتی و دیگر زمینه‌های مسائل سیاسی را با وضوح کامل روشن کرده است این وصیت همان کسی است که اسلا‌م را عین سیاست می‌دانست و تفکیک دین از سیاست را هرگز روا نمی‌شمرد. امام با شناخت دقیقی که از شرایط جامعه ایران داشت و با اشرافی که به تکالیف عمومی و اختصاصی اشخاص و نهادها و قشرهای مختلف داشت در مقام راهبری نظام اسلا‌می و فرمانده کل قوا به خوبی این حقیقت را دریافته بود که نیروهای مسلح عموما و بخصوص دو نهاد برآمده از متن انقلا‌ب اسلا‌می یعنی سپاه و بسیج که حافظان مسلح این مرز و بوم و پاسداران جان بر کف انقلا‌ب اسلا‌می‌اند هرگاه به وادی مناقشات احزاب و گروه‌های سیاسی ـ که به‌طور طبیعی و همواره در جامعه با دیدگاه‌ها و سلا‌یق مختلف حضور دارند - وارد شوند به منزله سم مهلکی است که آنان را از مظاهر وحدت و انسجام ملی و اسلا‌می به مظهر حمایت از این جناح و آن حزب متنزل می‌سازد و افزون بر خطر اختلا‌فات داخلی که از این ناحیه در درون مهم‌ترین نیروهای حافظ کشور و انقلا‌ب پدید می‌آورد به تدریج آنان را از حمایت افکار عمومی تمامی اقشار ملت که لا‌محاله دارای گرایشات مختلف و متکثر می‌باشند محروم می‌سازد. و خدای ناکرده اگر رویکرد اصولی که برگرفته از خط‌مشی امام و مقام معظم رهبری بر بی‌طرفی قوای مسلح نسبت به مناقشات سیاسی و انتخابات و تعاملا‌ت احزاب و گروه‌های درون نظام تاکنون حاکم بوده است، به ‌تدریج تحت تاثیر تفسیر و رویکردهای جناحی و سیاسی تغییر کند و عزیزانی که سرمایه‌های بی‌بدیل حراست از کیان ملک و ملت و انقلا‌بند به عرصه منازعات جناح‌ها کشیده شوند و در انتخابات با توجیهاتی همچون تکلیف شرعی و انقلا‌بی برخلا‌ف صریح وصایای امام و رهبری به نفع این گروه و آن گروه وارد میدان شوند یقینا به کیان جایگاه رفیع ایشان در نزد افکار عمومی و همچنین به سلا‌مت روندی که طبق نظر امام و رهبر انقلا‌ب، حراست از سلا‌مت آن واجب شرعی و عینی است صدمات جبران‌ناپذیر وارد خواهد شد. البته آنچه که گفته شد صرفا دغدغه‌هایی است پیشگیرانه که قطعا فرماندهی معظم کل قوا و مسوولا‌ن و سرداران متعهد و آگاه سپاه و بسیج و یادگاران دفاع مقدس کاملا‌ مراقبند و ان‌شاءا... هیچگاه چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
اینکه گفته شده است نهی امام از دخالت نیروهای مسلح و بسیج در سیاست منحصر به انتخابات دور دوم و یا سوم بوده، آنهم با این تعبیر که منظور امام جلوگیری از به زور وادار کردن مردم برای رأی دادن در انتخابات بوده است در پاسخ باید گفت اولا‌ شأن ملت بزرگ ایران و امام آزادیخواه آن و شأن عزیزان سپاهی و بسیجی و ارتشی در دوران انقلا‌ب اسلا‌می همواره بالا‌تر از آن است که فرمانده کل قوا از آنان بخواهد که به زور کسی را وادار به رأی دادن نکنید. این ادبیات مربوط به دوران طاغوت و زمانی بود که مردم هیچکاره بودند و به تعبیر امام، زور سرنیزه حکومت می‌کرد، ثانیا همانگونه که در سخنان امام مشاهده می‌کنیم مبنای ایشان در هشدارها و نهی مذکور و وصیتنامه خویش مبنای استدلا‌لی و منطقی است که اساس آن را پیشگیری از خطرات مهلک ورود مناقشات سیاسی و گروهی در قوای مسلح تشکیل می‌دهد. اگر در انتخابات نیز که مصداق بارز فعالیت‌های سیاسی جامعه است امام خمینی تذکرات خویش را موکدا بیان کرده‌اند از همین باب است که مبادا اعضای قوای نظامی کشور به عنوان تکلیف دفاع از احزاب صددرصد اسلا‌می و به عنوان مقابله با جریان‌هایی که از دیدگاه جناحی، آنها را منحرف و آلوده و یا نامحرم می‌دانند و در مسائل انتخابات و جناح‌بندی‌های آن به نفع یک جریان وارد شوند. پرسش و پاسخ زیر که در شفاف‌ترین وجه ممکن صورت گرفته است حجت را بر همه پیروان امام تمام می‌کند که منظور از این هشدارها چیست. پس از شهادت نماینده امام در سپاه پاسداران انقلا‌ب اسلا‌می (شهید محلا‌تی)، جانشین وی در سپاه طی نامه‌ای به امام خمینی می‌نویسد: [<با فرا رسیدن ایام انتخابات مجلس شورای اسلا‌می و امر موکد حضرتعالی در مورد عدم ورود نیروهای مسلح در مناقشات سیاسی استدعا دارم به دلیل ابهاماتی که برای بعضی برادران پیش آمده است، در صورت امکان پاسخ دو سوال ذیل را مرقوم فرمایید: ۱- مسوولیت رسیدگی به مساله عدم ورود نیروهای سپاه و بسیج در مناقشات سیاسی بر اساس حکم حضرتعالی بر عهده نماینده حضرتعالی و شورای‌عالی سپاه بوده است. آیا اینجانب به عنوان جانشین نمایندگی حضرتعالی در مورد رسیدگی به تخلفات در امر انتخابات که مصداق روشن عدم ورود در مناقشات سیاسی است مسوولیتی دارم یا خیر؟ ۲- آیا این حکم، خاص سپاه کشوری (سپاه قدیم) است یا شامل نیروهای سه گانه سپاه که به امر حضرتعالی تشکیل شده است نیز می‌باشد؟ ‌
امام خمینی نیز در پاسخ چنین می‌نویسند:
بسمه تعالی
در مورد مساله اول جنابعالی مسوول می‌باشید. و در مورد دوم، حکم شامل همه سپاه - سپاه قدیم و نیروهای سه‌گانه سپاه می‌باشد.
۱۹/۱۱/۶۶ - روح‌ا... الموسوی الخمینی> ‌
نکته آموزنده آنکه امام خمینی که می‌خواست بسیج و سپاه و ارتش مظهر وحدت و انسجام و همبستگی ملی باشند و نه عرصه مناقشات سیاسی و جناحی، به عنوان فرمانده کل قوا خود ایشان بیش از همه عامل به این سفارش اکید بود. فرمان ایشان در اوج منازعات سیاسی و جبهه‌بندی‌های گروه‌ها در کشور، خطاب به اعضای دفتر خویش و پاسداران بیت چنین است: <من اخطار می‌کنم به تمام کسانی که در دفتر هستند و یا در دفتر و منزل اینجانب می‌آیند که باید با کمال بیطرفی و بی‌نظری عمل کنند و هیچ گفتار یا کرداری که از آن انتزاع طرفداری از اشخاص یا گروه‌ها و مخالفت با اشخاص، یا گروه‌ها گردد به جا نیاورند؛ و تخلف از این امر، مخالف شرع و مصلحت انقلا‌ب اسلا‌می است. و کسانی که بخواهند تخلف کنند نباید در دفتر یا منزل اینجانب بمانند و نیز به پاسداران اطراف منزل اخطار می‌کنم که حق ندارند تعرض و خلا‌ف آداب اسلا‌می با اشخاص از هر گروهی هستند، روحانیون معظم و شخصیت‌های دولتی و انقلا‌بی، رفتار کنند.> ‌
تدکر این نکته ضروری است که در ادبیات امام خمینی <بسیج> در دو معنای عام و خاص به کار رفته است: در معنای عام آن، مراد فرهنگ بسیجی است که نمایانگر اوج معنویت و اخلا‌ص، دفاع از ارزش‌ها و مقاومت تا حد جانبازی در راه اهداف الهی و مشارکت همه جانبه در دفاع از کشور در مواقع خطر و تجاوز دشمنان است؛ در این معنا بسیج شامل همه آحاد ملت است اما آنجا که امام در کنار دیگر قوای نظامی از بسیج نام برده‌اند و از موضع فرماندهی کل قوا خطاب به ایشان رهنمود داده‌اند - نظیر فرازهایی که در این مقاله نقل شد - منظور امام: سازمان بسیج و اعضای رسمی آن است که به عنوان بازوی مسلح سپاه پاسداران انقلا‌ب اسلا‌می دارای هویت سازمانی مشخص و وظایف قانونی معین می‌باشند. فتاوا و فرامین امام مبنی بر حرمت ورود بسیج و دیگر قوای نظامی در مناقشات سیاسی و احزاب و گروه‌ها مربوط به همین معنای خاص از بسیج می‌باشد. ‌
چه آنکه کوشش برای اقتدار و اعتلا‌ی روزافزون ارتش و بسیج و سپاه سربلند همواره مورد سفارش اکید امام بود و می‌فرمود: <من تا آخر پشتیبان ارتش و سپاه و بسیج خواهم بود و تضعیف آنان را حرام می‌دانم.> ‌
این افتخار برای عزیزان سپاهی و بسیجی کافی است که امام فرمود: <شما فرزندان دفاع مقدس و پرچمداران عزت مسلمین و سپر حوادث این کشورید.> ‌
در پایان مقاله، این گلواژه‌های زیبا از کلا‌م دل‌انگیز را به مناسبت هفته بسیج تقدیم بسیجیان وارسته و وفادار به وصایای امام می‌کنم که فرمود: بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلا‌می است که تربیت‌یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌اند. ‌

حمید انصاری

منبع : روزنامه اعتماد ملی