بررسی راهکار های مقابله با گرم شدن زمین

این روزها هوا آنقدر گرم است كه در خانه زیر كولر ماندن گاهی اوقات ارزش آن را دارد كه به خاطر آن حتی یك قرار مهم كاری را از دست داد. از هر كس كه بپرسی چه پیر و چه جوان، می گوید، چنین گرمایی را به خاطر ندارد. گویی عادت هر ساله شهروندان گرمازده است كه سالهای خنك تر پیشین را با حسرت و افسوس به یاد آورند و از هوا شكایت كنند كه چرا هر سال گرم تر می شود. اما بهتر است بدانید، این هوا نیست كه هر سال گرم تر می شود، آتش از جای دیگری بلند می شود، از زمین؛ از سیاره ای به نام زمین.بله، بالاخره مشكلی كه مردم آن را كم اهمیت تر از پیدا كردن یك منزل مسكونی و دولت ها كمتر از مناقشات داخلی و خارجی می پنداشتند، كم كم خود را نشان می دهد. امسال و این دهه گرم شدن هوا و دهه های آینده احتمالا آب گرفتگی قسمت اعظم خشكی های جهان. ترسناك است ولی می توان آن را حتی از طاعون دوران رنسانس اروپا و ایدز دوران طلایی جهان امروز هم خطرناك تر دانست، اما با این همه می توانیم آن را كنترل كرده یا حتی با اقدامات خود برطرف كنیم. اما مهم اینجاست كه باید چه كنیم. در مورد اقدامات جوامع بشری برای پیشگیری و كنترل گرم شدن زمین، نظرات متفاوت گوناگونی وجود دارد. بعضی ها معتقدند كه اصلا نباید به این مسئله اهمیت داد و بعضی می گویند نتایج آن چندان هم كه در رسانه ها عنوان می شود خطرناك نیست. این گروه استنباط می كنند كه طولانی شدن فصل ها كه مهمترین نشانه و اثر گرم شدن زمین است تغییر مهمی بر سرنوشت انسان و زمین نخواهد گذاشت. اگر این افراد، ایرانی بودند احتمالا فصل بندی ایران باستان را مثال می زدند و می گفتند مگر در آن دوران كه ایرانیان فقط دو فصل تابستان و زمستان داشتند، دچار سرنوشت شومی شده بودند كه ما بخواهیم امروز از آن بترسیم. در مقابل اینان اما، كسانی هستند كه گرم شدن زمین را جدی گرفته اند و برای مقابله با آن راهكارهایی هم پیشنهاد می كنند. اصلی ترین و مهمترین پیشنهاد آنها برای جلوگیری از گرم شدن زمین، همانا جلوگیری از تولید دی اكسید كربن ودیگر گازهای گلخانه ای است. همانطور كه می دانید، محققان و دانشمندان همگی متفق القول، دی اكسید كربن را اصلی ترین عامل گرم شدن زمین معرفی كرده اند. افرادی كه معتقدند باید برای جلوگیری از گرم شدن زمین، تولید دی اكسیدكربن را شدیدا كاهش دهیم، بر این باورند كه ما – در اینجا مجازا یعنی تمام انسان های زمین- بیش از حد مورد نیاز، انرژی مصرف می كنیم. آنها عقیده دارند برای جلوگیری از تولید دی اكسید كربن باید تمدن ها (جوامع پیشرفته صنعتی شهری) كاهش پیدا كنند كه البته این نظریه مورد قبول تمام صاحب نظران نیست.در همین زمینه، كشورهای دارای تمدن بسیار پیشرفته – با همان تعریفی كه پیشتر اشاره شد- پیمانی با نام پیمان كیوتو نوشته اند كه طبق آن خروجی گازهای گلخانه ای در سال ۲۰۱۰ باید به میزانی برسد كه در سال ۱۹۹۰ ثبت شده است. البته این طرح، مخالفان پیشرفته و غیرپیشرفته بسیار زیادی دارد كه سردمدار همه آنها چین و آمریكا هستند.در این میان گروهی هم وجود دارند كه بدون غرض ورزی، راهكارهای علمی برای كاهش تولید گازهای گلخانه ای ارائه می دهند. این دسته از محققان، مخالف تمدن یا همان جوامع صنعتی پیشرفته نیستند، بلكه الگوی جدیدی برای آن ارائه می دهند.
اولین پیشنهاد آنها جایگزین كردن نفت، زغال سنگ و گاز با انرژی هسته ای است. در مورد جایگزین كردن زغال سنگ به عنوان بزرگترین ماده تولید كننده دی اكسید كربن در مقایسه با میزان انرژی تولید شده و همچنین تولید كننده سمی ترین گازهای جهان، می توان كمی خوشبین بود، اما جایگزین كردن گاز كه به آن سوخت آینده می گویند لااقل تا آینده ای نه چندان نزدیك، دور از ذهن به نظر می رسد. راهكار دیگر، استفاده از انرژی خورشیدی است كه آن هم به دلیل هزینه تمام شده بسیار بالا، فعلا جایگزین مناسبی به نظر نمی رسد.اگر فرض بر این باشد كه تمام انرژی دنیا توسط نیروگاه های هسته ای (چه شكافت و چه همجوش هسته ای) تولید شود و هیچ گاز دی اكسید كربنی از این طریق تولید نشود، آن وقت مشكل استفاده گسترده از الكتریسیته به وجود می آید. یكی از بزرگترین مشكلات هم در بخش حمل و نقل به وجود خواهد آمد. جایی كه فن آوری آن پا به پای فن آوری هسته ای رشد نكرده است و مطمئنا در آینده هم به همین صورت پیش خواهد رفت.
در همین بخش، یعنی صنعت حمل و نقل، گزینه دیگری هم برای كاهش و حتی قطع خروج دی اكسیدكربن مطرح است و آن استفاده از هیدروژن مایع است. حسن این ایده این است كه موتورهای بنزین سوز براحتی می توانند از هیدروژن مصرف كنند، اما از مشكلات آن می توان به حجم باك سوختی اشاره كرد كه باید برای ذخیره هیدروژن استفاده كرد. این مخزن تقریبا سه برابر باك های معمولی باید باشد، البته سوای قسمت خارجی باك كه به صورت یك عایق عمل می كند. از هیدروژن علاوه بر راهكاری برای كاهش تولید گاز دی اكسید كربن، به صورت بالقوه به عنوان سوخت جایگزین بنزین هم نام برده می شود، اما در كنار تمام افراد و گروه هایی كه به آنها اشاره شد، افراد دیگری هم وجود دارند كه عقیده دارند كاهش تولید انرژی به تنهایی نمی تواند از گرم شدن زمین جلوگیری كند، بلكه باید با روش هایی دی اكسید كربن موجود در اتمسفر زمین هم كاهش یابد. تنها گزینه بسیار قدرتمند و سنتی آنها گیاهان، هستند. همه ما بخوبی می دانیم كه گیاهان، دی اكسید كربن هوا را جذب می كنند و اكسیژن پس می دهند، اما بد نیست همه ما این را هم بدانیم كه تنها گیاهانی كه در حال رشد هستند این ویژگی را دارند، به همین خاطر این افراد پیشنهاد می كنند كه در مناطق بسیار وسیعی از جهان باید درختان را برید و به جای آن درختچه ها یا درختانی كه سریع رشد می كنند، كاشت و هنگامی كه رشد آنها پایان یافت آنها را هم برید و درختان جدید كاشت. طبق این نظریه باید آنقدر این كار ادامه داده شود تا میزان دی اكسید كربن در اتمسفر تعدیل شود، اما نكته مهم اینجاست كه این كار نیاز به زمان بسیار زیادی دارد. طرح هایی هم ارائه شده اند كه راهكارهایی برای جذب دی اكسید كربن توسط اقیانوس پیشنهاد داده اند كه البته هیچ كدام فعلا قابل اجرا نیست. در آینده هم باید منتظر طرح های دیگری باشیم چون مشكل گرم شدن زمین، خواهی ،نخواهی در حال تبدیل شدن به یكی از بزرگترین چالش های جهانی است و اگر این بار این چالش برطرف نشود، دوباره همانند اجدادمان جهان دو فصلی خواهیم داشت، با این تفاوت كه این بار ما فصل بندی مان را به زمین تحمیل نمی كنیم كه این زمین است كه ما را مقهور خشم خود خواهد كرد.

منبع : روزنامه همشهری