جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

استفراغ‌ شدید حاملگی‌


استفراغ‌ شدید حاملگی‌
● شرح بیماری
استفراغ‌ شدید حاملگی‌ عبارت‌ است‌ از تهوع‌ و استفراغ‌ شدید در یك‌ خانم‌ حامله‌، كه‌ باعث‌ كم‌آبی‌ بدن‌ و تغییرات‌ شدید در تركیب‌ شیمیایی‌ بدن‌ می‌شود. این‌ حالت‌، متفاوت‌ و بسیار جدی‌تر از حالت‌ تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌ صبحگاهی‌ معمول‌ در خانم‌های‌ حامله‌ است‌.
● علایم‌ شایع‌
▪ تهوع‌ شدید
▪ استفراغ‌ پایدار (معمولاً ۸-۴ هفته‌)، ابتدا حاوی‌ مخاط‌، سپس‌ صفرا، و نهایتاً خون‌
▪ كم‌ آبی‌ بدن‌
▪ وزن‌ نگرفتن‌، یا كاهش‌ وزن‌ به‌ زیر وزن‌ قبل‌ از حاملگی‌
▪ پوست‌ رنگ‌ پریده‌، مومی‌، خشك‌ و گاهی‌ زرد
▪ تند شدن‌ ضربان‌ قلب‌
▪ سردرد، گیجی‌ یا خواب‌آلودگی‌ و بی‌حالی‌
● علل‌
ناشناخته‌ است‌. رایج‌ترین‌ فرضیه‌ها عبارتند از:
▪ حاملگی‌ دو قلو یا چند قلو، كه‌ باعث‌ تولید مقادیر زیادی‌ از هورمون‌ گنادوتروپین‌ جفتی‌ می‌شود.
▪ التهاب‌ لوزالعمده‌
▪ بیماری‌ مجاری‌ صفراوی‌
▪ عوامل‌ روانی‌ مثل‌ افسردگی‌ یا پاسخ‌ نامناسب‌ و ناكافی‌ به‌ استرس‌
▪ بیماری‌ تیرویید
● عوامل تشدید كننده بیماری
▪ حاملگی‌ در سنین‌ كم‌
▪ اولین‌ حاملگی‌
▪ زیاد شدن‌ وزن‌ مادر
▪ طلاق‌
▪ استرس‌ عاطفی‌
▪ خانم‌های‌ با پوست‌ روشن‌
● پیشگیری‌
▪ به‌ هنگام‌ حاملگی‌، هیچ‌ دارویی‌ را بدون‌ مشورت‌ با پزشك‌ مصرف‌ نكنید.
▪ در تمام‌ مراحل‌ حاملگی‌ رژیم‌ غذایی‌ مناسب‌ داشته‌ باشید.
● عواقب‌ مورد انتظار
معمولاً با گذشت‌ زمان‌ و درمان‌ مناسب‌ (جایگزین‌ مایعات‌ از دست‌ رفته‌) خوب‌ می‌شود.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ كم‌ آبی‌ شدید بدن‌
▪ ندرتاً رشد نامناسب‌ جنین‌ یا پیامد نامناسب‌ در جنین‌
● درمان‌
▪ اصول‌ كلی‌
ـ بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ برای‌ رد سایر اختلالات‌ كبد، كلیه‌، لوزالعمده‌، روده‌ و مجرای‌ گوارش‌ انجام‌ گیرند.
ـ در صورت‌ بستری‌ در بیمارستان‌ یا درمان‌ سرپایی‌، معمولاً مایعات‌ و الكترولیت‌های‌ از دست‌ رفته‌ (مثل‌ سدیم‌ و پتاسیم‌) جبران‌ خواهند شد. اگر خانم‌ حامله‌ تحمل‌ نوشیدن‌ مایعات‌ را نداشته‌ باشد، تزریق‌ سرم‌ ضروری‌ خواهد بود.
ـ حتی‌المقدور استرس‌ را كم‌ كنید. روان‌ درمانی‌ غالباً برای‌ غلبه‌ بر مشكلات‌ عاطفی‌ مفید خواهد بود.
ـ روزانه‌ خود را وزن‌ كنید و هرگونه‌ تغییر غیرطبیعی‌ را به‌ پزشك‌ خود گزارش‌ دهید.
▪ داروها
ـ سرم‌ درمانی‌ برای‌ جایگزینی‌ مایعات‌ و الكترولیت‌های‌ از دست‌ رفته‌ در صورتی‌ كه‌ این‌ اختلال‌ جدی‌ باشد. امكان‌ دارد تزریق‌ ویتامین‌ و داروهای‌ ضد استفراغ‌ داخل‌ رگ‌ ضروری‌ باشد.
ـ اگر داروهای‌ دیگری‌ برای‌ شما تجویز شوند، به‌ دستورالعمل‌ مصرف‌ آنها توجه‌ كنید.
ـ بدون‌ نظر پزشك‌، هیچ‌ دارویی‌ را برای‌ جلوگیری‌ از استفراغ‌ مصرف‌ نكنید.
▪ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
ـ استراحت‌ در رختخواب‌ ممكن‌ است‌ برای‌ بعضی‌ از بیماران‌ مفید باشد.
پـ س‌ از بهبودی‌، كارهای‌ روزمره‌ خود را تدریجاً و هر قدر كه‌ توانتان‌ اجازه‌ می‌دهد از سر گیرید. به‌ مقدار متوسط‌ كار و ورزش‌ كنید. به‌ مقدار كافی‌ استراحت‌ كنید.
▪ رژیم‌ غذایی‌
اگر اختلال‌ به‌ حدی‌ نرسیده‌ باشد كه‌ نیاز به‌ بستری‌ شدن‌ و دریافت‌ سرم‌ وجود داشته‌ باشد، این‌ دستورالعمل‌ها را پیگیری‌ كنید:
ـ اگر صبح‌ها احساس‌ تهوع‌ می‌كنید، قبل‌ از برخاستن‌ از رختخواب‌ نان‌ سوخاری‌ یا شیرینی‌ خشك‌ بخورید.
ـ وعده‌های‌ غذایی‌ بهتر است‌ كم‌ حجم‌ و تعدادشان‌ زیادتر باشد.
ـ غذاهای‌ سرخ‌ كردنی‌ یا پر ادویه‌ نخورید؛ این‌ نوع‌ غذاها باعث‌ افزایش‌ تهوع‌ می‌شوند. مصرف‌ محصولات‌، خصوصاً كره‌، شیر و پنیر را محدود كنید.
ـ پس‌ از اتمام‌ غذا، ۴۵ دقیقه‌ بنشینید.
ـ اگر نیاز به‌ سرم‌ باشد، پس‌ از مدتی‌ می‌توان‌ به‌ ترتیب‌ مایعات‌ شفاف‌ و رقیق‌، رژیم‌ كامل‌ مایعات‌، و سپس‌ رژیم‌ عادی‌ در وعده‌های‌ كوچك‌ را امتحان‌ كرد.
▪ درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
ـ اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ استفراغ‌ شدید حاملگی‌ را دارید.
ـ اگر علی‌رغم‌ درمان‌، تهوع‌، استفراغ‌ یا كاهش‌ وزن‌ بدتر شوند.
منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران