پروژه عبور از کرزای کلید می‌خورد

امریکایی ها برای عبور از کرزای آماده می شوند. شواهد و قرائن از جمله جنگ لفظی این روزهای هیلاری کلینتون و دبیر کل ناتو علیه کرزای و انتقادات متقابل و شدید اللحن کرزای از امریکایی ها، موید آن است که واشنگتن در حال آماده کردن فضا برای کنار گذاشتن حامد کرزای و انتصاب یک رییس جمهور شبه انتخابی است. انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نزدیک است(بهار یا پاییز آینده) وامریکا تصمیم دارد ناکارامدی در بازسازی اقتصادی و برقراری امنیت را به عنوان دو مولفه مهم در افغانستان پس از حمله امریکا، نتیجه فساد اداری دولت کرزای اعلام کند و خود را در وضع موجود بی تقصیر نشان دهدو پیش ازآنکه مجبور شود درباره نتایج عملکرد ۷ ساله خود در افغانستان پاسخگو باشد، کرزای را قربانی کند. درست مانند وزرای ناکارامدی که در برخی کشورها ممکن است برای جلوگیری از استیضاح و برکناری، مدیران وزارتخانه هایشان را برکنار کنند.
تجربه دخالت امریکا در افغانستان اگر چه منجر به ساقط کردن حکومت سیاه ، مرتجع و بدوی طالبان شد اما امروز افغانها بشدت ازعدم بازسازی اقتصادی کشور و رشد نا امنی، مایوس و ناراضی و ازکشتارهای هوایی غیر نظامیان توسط بمب افکن های امریکا و ناتو خشمگین هستند.
کرزای درکشوری که اختیارات امنیتی آن در کنترل امریکا- و نه حتی ناتو-بوده و دولت در کابل اصولا توان و امکانات و اختیارات کافی و متناسب با مسوولیتش برای برقرار کردن امنیت نداشته است، و حتی جز اعتراض و شکوه و شکایت به حملات امریکا به شهروندان افغان، ابزاری برای متوقف کردن این حملات ندارد، چگونه می‌تواند مسوول بی ثباتی ها باشد؟
دولت کرزای که بودجه محدود چند صد میلیون دلاری و حداکثرچند میلیارد دلاری دارد و کمک های بین المللی نیز به جای تحویل به دولت وی توسط نهاد های بین المللی و عمدتا برای حقوق و دستمزد کارکنان خود این نهاد ها صرف می شود، چگونه می توانسته است اقتصاد افغانستان را بازسازی کند؟
فساد اداری و دخالت دولتمردان در قاچاق مواد مخدر نیز در افغانستان مختص و محدود به کرزای و دولت وی نبوده و نخواهد بود و اگر قرار است مواد مخدر دلیل متهم کردن کرزای شود،چرا کسی سوال نمی کند که تولید مواد مخدر چرا هم در دوره اشغالگری امریکا سال به سال افزایش یافته و به فراتر از ۸ میلیون کیلو رسیده است وهم چرا بیشترین تولید تریاک و هرویین در هلمندیعنی قلب مواد مخدر افغانستان صورت می گیرد که بیشترین تمرکز نیروهای انگلیس و ناتو در انجا است؟
واقعیت ان است که کرزای باید برود چون پیش درامد استراتژی جدید امریکا در افغانستان که ژنرال پترایوس طراح و مجری اصلی ان است، معرفی یک مقصر برای ناکارامدی های ۷ ساله در برابر طالبان و القاعده است و اگر قرار است امریکا و ناتو مقصر نباشند پس چه کسی مقصر است جز کرزای.

علاوه بر این امریکابرای مهار طالبان و القاعده به یک رییس جمهور جدید نیاز دارد که بین پشتون ها در جنوب و جنوب شرق یعنی پایگاه اصلی طالبان، وجهه مناسب تری داشته باشد و قادر به همراه کردن قبایل پشتون با امریکا باشد و خود نیزهمراه تر با امریکا و دورتر از ایران و روسیه باشد (نکته ای که امریکا علیرغم وارد کردن فشارهای سنگین بر کرزای برای دوری گزیدن از ایران هرگز به ان دست نیافت).
امریکا به چنین رییس جمهوری در چارچوب طرح جدید پترایوس نیاز دارد، زیرا یک رییس جمهور ذی نفوذ بین پشتون ها جزیی از استراتژی چند بعدی پترایوس است که ابعاد دیگر ان دیپلماسی و رایزنی فعال با کشورهای ذی نفوذ منطقه و همراه کردن انها با طرح امریکا، تلاش برای وادار کردن اعضای ناتو به اعزم نیروی رزمی بیشتر و تجهیزات مورد نیاز به افغانستان، افزایش نیروهای امریکا از ۳۲ هزار کنونی به ۶۰ هزار تن، تغییر مدیریت سیاسی در پاکستان و کمک به روی کار امدن دولت ضد طالبان زرداری-گیلانی،تلاش برای جلوگیری از حمایت ارتش پاکستان از طالبان و ...است .
سفر اخیر ۴ شخصیت ذی نفوذ پشتون ها به امریکا به قصد مذاکره با اوباما نشانگرآن است که امریکا طرح عبور از کرزای را با استفاده از جاه طلبی های شخصی برخی سیاستمداران افغانستان کلید زده است. اشرف غنی احمد زی وزیر دارایی سابق و علی احمد جلالی وزیر کشور سابق ، درکنار گل اقا شیرزی والی قدرتمند سابق قندهار(مرکز قدرت سنتی پشتون ها در طول تاریخ افغانستان) و والی کنونی ننگرهار(مرکز قدرت پشتون های شرقی وگلوگاه شاهراه تجاری پیشاور-جلال اباد- کابل) و نیز دکتر عبدالله وزیر خارجه پشتون-تاجیک تبار سابق، کنسرسیومی از منافع قدرت هستند که امیدوارند اوباما که درصدد عبور از کرزای است، جانشین و یا تیم جانشین وی را از بین آنان انتخاب نماید.
در شرایطی که انتصاب رییس جمهوری بین جلالی و اشرف غنی وسپس فراهم کردن رای مردم به یکی از یان دوبا دوپینگ مالی و انتخاباتی محتمل تر است، حضورگل اقا شیرزی در این سفر نماد حمایت قبایل پشتون از جلالی یا اشرف غنی به عنوان نامزد مورد نظر امریکایی ها است گرچه خود گل اقا شیرزی در قد و قواره ریاست جمهوری نیست و بیشتر در اندیشه به رسمیت شناختن جایگاهش به عنوان قدرتمند ترین رهبر قبایل پشتون و مزایای عرفی و محلی و مالی مترتب بر ان در قندهار و هلمند و جلال اباد است.
دکتر عبدالله وزیر خارجه سابق نیز به دقت در این هیات قرار داده شده است.دیپلمات ارشدی که بین تاجیک ها نان همراه بودن با احمد شاه مسعود وشناخته شدن به عنوان یک عنصر سیاسی تاجیک را می خورد وبین پشتون ها به واسطه پشتون بودن پدرقندوزی اش، خود راسیاستمدار پشتون تبار جا می اندازد و در مجموع در تلاش است تا خود را یک مجاهد پیشین، تکنوکرات فعلی، بالانسر و توازن دهنده بین پشتون‌ها و تاجیک ها وشانس و سرمایه افغان ها برای تعامل با امریکا و قدرت های جهانی معرفی کند.
این کنسرسیوم قدرت، تغییر استراتزی امریکایی ها را فرصتی برای به قدرت رسیدن خود و کنار زدن کرزای می دانند. اما هنوز معلوم نیست مردم بیگانه ستیزافغانستان به‌ویژه پشتون ها (بزرگترین اقلیت قومی کشور) که بشدت از امریکا خشمگین هستند، در برابر این سناریوی نوشته شده در واشنگتن چه واکنشی از خود نشان خواهند داد.

نویسنده : مراد ویسی

منبع : دیپلماسی ایرانی