یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

پایگاه رسانه ای اپوزیسیون کجاست ؟


پایگاه رسانه ای اپوزیسیون کجاست ؟
در میان تریبون های حامی و پشتیبان دانشجویان معارض - علاوه بر رسانه های بیگانه - می توان به دو روزنامه اعتماد و کارگزاران اشاره نمود که به صورتی فزاینده به انعکاس اخبار، مقالات و گزارش های تحلیلی پیرامون این طیف از دانشجویان می پردازند. گزارش پیش رو، تحلیلی مستند در این خصوص است.
□□□
دنیای امروز را عصرانفجار اطلاعات می نامند که به معنای افزایش سرعت انتشار اخبار و اطلاعات و در نتیجه ارتقای جایگاه رسانه ها در زندگی انسان امروز می باشد. کارکرد رسانه ها تنها به انتشار اخبار و اطلاعات و در راستای تنویر افکار عمومی خلاصه نمی گردد، بلکه رسانه ها به یکی از ابزارهای مهم در اختیار دولتها در راستای تعارض و کشمکش با یکدیگر و یا برخورد با معارضان داخلی شان و حتی برعکس به ابزار گروه ها و احزاب معارض برای مقابله با نظام های سیاسی تبدیل گردیده اند. در همین راستاست که امروز تعبیر «جنگ رسانه ای» وارد ادبیات سیاسی نشده است.
سالیان مدیدی است که احزاب، گروهها و جریانهای معارض نظام جمهوری اسلامی نیز از این ابزارها بهره های لازم را می برند. البته این بهره برداری تنها به رسانه های بیگانه و دامنه بیرون مرزها محدود نمی گردد بلکه در مقاطع زمانی مختلف شاهد آن بوده ایم که برخی از رسانه ها از جمله روزنامه های رسمی داخلی عملا تبدیل به پایگاه اپوزیسیون شده بودند، نمونه بارز این رویداد، نقش آفرینی مخرب «روزنامه های زنجیره ای» در دوره اصلاحات بود که در پیدایش چالش های مهم نظام در آن مقطع، مانند «حوادث کوی دانشگاه» و «قتل های زنجیره ای» نقش مهمی داشتند. در شرایط فعلی نیز برخی از روزنامه های رسمی داخلی عملا چنین نقشی را در ارتباط با دانشجویان سیاسی معارض انجام می دهند. روزنامه های اعتماد و کارگزاران از جمله روزنامه هایی هستند که به گونه ای هدفمند و در قالب جنگ رسانه ای - در راستای تکمیل پروژه جنگ روانی دشمن - بازیگر اصلی این صحنه شده اند. در تبیین نقش حمایتی روزنامه های مذکور از جریان های دانشجویی غیرقانونی و معارض، محورهای زیر قابل توجه می باشند:
۱) بزرگ نمایی برخوردهای امنیتی با دانشجویان و سرکوبگرانه وانمود کردن آن ها:
روزنامه های اعتماد و کارگزاران در هم آوایی کامل با دشمنان نظام و محافل مدافع حقوق بشر و با درج اخبار، گزارش ها و تحلیل های گوناگون پیرامون دانشجویان زندانی، اخراجی و محروم از تحصیل و نیز دانشجویان موسوم به «دانشجویان ستاره دار»، نقشی کاملا جانبدارانه را ایفا می نمایند. جالب توجه این که در هیچ جای این اخبار و گزارش ها به جرایم دانشجویان مذکور اشاره نمی گردد، بلکه با مظلوم نمایی و به صورت یکجانبه ذهن مخاطب را، قطع نظر از اقدامات غیرقانونی این طیف از دانشجویان، به سمت نوع و کیفیت برخورد با آنها منحرف می نمایند. توجه به برخی از تیترهای اخیر مورد استفاده در این روزنامه ها خالی از لطف نیست: «سرنوشت یک دانشجوی دکترا»، ۱«محرومیت هفت دانشجوی تربیت معلم» ۲، «ستاره و مهر تقلب بر پیشانی دانشجویان» ۳ ، «بررسی برخوردهای قضایی با دانشجویان» ۴ و «تشکیل کمیته ویژه پیگیری وضعیت دانشجویان توسط شورای تهران تحکیم وحدت به دنبال دستگیری تعدادی از اعضای تحکیم وحدت» ۵ در گزارش «ستاره و مهر تقلب بر پیشانی دانشجویان»، مندرج در کارگزاران، بدون هیچ گونه مدرک و شواهدی استفاده از «نرم افزار تقلب یاب» توسط سازمان سنجش، در جهت برخورد با دانشجویان سیاسی ارزیابی شده و آمده است: « به کارگیری این شیوه جدید در کنار تداوم سیاست ستاره دار کردن فعالان دانشجو، موضوع تازه ای است که جامعه دانشگاهی را نگران کرده است». شاهد مثال دیگر خبری است که روزنامه کارگزاران در تاریخ ۳۰ مرداد ۸۷، با عنوان «تشکیل اصلاح طلب قزوین» آورده است. در این خبر با اشاره به بیانیه «تشکل اصلاح طلب دانشگاه بین المللی امام خمینی» آمده است: «این روزها خبر دستگیری دانشجویان کسی را تعجب زده نمی کند و شنیدن خبر صدور احکام برای آنان نیز اخبار عادی تلقی می شود».
۲) تحلیل های انحرافی، جانبدارانه و حتی جناحی از حوادث دانشجویی:
روزنامه های مذکور در راستای جنگ رسانه ای، با ارائه تحلیل های کاملاً هدفدار از برخی حوادث و جریانات دانشجویی ، سعی می نمایند با تفسیری جانبدارانه از این حوادث، ذهن مخاطب را از ماهیت واقعی آنها دور نموده و با جوسازی به نفع جریان های دانشجویی معارض، در راستای تقویت آن ها عمل نمایند. حادثه کوی دانشگاه و اخیراً حادثه دانشگاه زنجان از مواردی اند که از تیررس چنین تحلیل هایی در امان نمانده اند. روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «۱۸ تیر، شکستن یک بال در ۱۹ تیر ۸۷، ضمن گزارشی از نشست شاخه دانشجویی جبهه مشارکت، از زبان تاج زاده می نویسد : «مخالفان اصلاحات براین باور بودند که مطبوعات و دانشجویان دو بال اصلاحات هستند و با این کار ] اشاره به کوی دانشگاه[ می خواستند این دو بال را از بین ببرند» مجید فراهانی نیز در نشست مذکور می گوید: «۱۸ تیر به این دلیل به وجود آمد که قرار شد جنبش دانشجویی تنبیه شود». «جنبش دانشجویی در تقابل با نظام نبود»، عنوان گفتگوی دیگری است که روزنامه اعتماد در ۱۳ تیر ۸۷ با موسوی لاری وزیر کشور دوره اصلاحات انجام داده بود. در این گفتگو نیز با همین نگاه به حادثه کوی دانشگاه پرداخته می شود. موسوی لاری با اشاره به سخنرانی خاتمی در همدان (بعد از ۱۸ تیر) می گوید: «آقای خاتمی تلقی شان این بود تلقی درستی هم بود که برخورد اولیه با دانشجویان در شب حادثه برخورد انتقام جویانه بود». لازم به ذکراست خاتمی در این سخنرانی گفته بود: «در حادثه کوی دانشگاه تاوان کشف قتل های زنجیره ای بود».
در مورد حادثه اخیر دانشگاه زنجان نیز در کنار اخبار و گزارش های تحریک کننده در زمان حادثه، روزنامه کارگزاران مورخ ۱۹ مرداد ۸۷، در عنوانی جنجالی «پرونده دانشگاه زنجان در مسیری دیگر»، سعی می کند به التهابات موجود دامن بزند. در بخش هایی از این خبر آمده است: «به نظر می رسد به تدریج ماجرای اخلاقی دانشگاه زنجان مسیر دیگری می یابد و در نهایت با بحث دادستان زنجان بر سر مسائلی چون «صیغه موقت»، اصل ماجرا شکل دیگری پیدا می کند. ]... [ مسئولان قضایی و آموزش عالی با کنترل رسانه ای ماجرای دانشگاه زنجان، آگاهانه یا ناخودآگاه بحث اصلی دانشگاه زنجان را به مسیر دیگری کشانده اند.»
۳) تضعیف جریان های دانشجویی انقلابی و تقویت جریان های دانشجویی سکولار: در کنار بزرگ نمایی مسائل جریان های دانشجویی معارض اعم از لیبرال و چپ جریان های خودی مانند بسیج دانشجویی، جامعه اسلامی، جنبش عدالتخواه و اتحادیه انجمن های اسلامی مستقل، از کمترین جایگاهی در اخبار و گزارش های این دو روزنامه برخوردار نبوده و حتی در راستای تضعیف آنها نیز عمل می گردد. شاهد مثال، دو مقاله ای است که در ۲۰ تیر ۸۷ در کارگزاران منتشر نشده است. در مقاله «وابستگان مستقل»، استقلال انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل زیر سؤال رفته و در مقاله دیگر با عنوان «مدعیانی برای انجمن اسلامی» نیز تاریخ، سنت و میراث انجمن اسلامی متعلق به طیف غیرقانونی تحکیم ارزیابی شده و مستقل ها لقب «مدعی» می گیرند از طرف دیگر همزمان با مقاله ی مذکور، در گفتگوی کارگزاران با غلامرضا ظریفیان از مسئولان وزارت علوم در دولت اصلاحات نیز شکل گیری انجمن های اسلامی مستقل «غیر دانشجویی» تحلیل می شود. درکنار این برخورد سلبی با انجمن های اسلامی مستقل «غیر دانشجویی» تحلیل می شود در کنار این برخورد سلبی با انجمن مستقل، توجه ایجابی ویژه ای به طیف غیرقانونی دفتر تحکیم وحدت و سازمان دانش آموختگان دانشگاه تهران (سازمان ادوار تحکیم) صورت می گیرد. انعکاس کامل مواضع طیف غیرقانونی تحکیم وحدت در قالب اخبار و گزارش های مرتبط با نشست ها، بیانیه ها، دیدارها و... از شاخصه های این توجه است که در این جا فقط به ذکر چند نمونه از آن اکتفا می گردد: «دیدار اعضای تحکیمی ها با منتظری، صانعی و بیات زنجانی» ۶، «آزادی آکادمیک و استقلال دانشگاه، خواسته اصلی دانشجویان» (در گفتگو با عرب شاهی دبیر سیاسی تحکیم وحدت) ۷، «مراسم افطاری دانش آموختگان دانشگاه تهران» ۸، «نامه تحکیمی-های علامه به احمدی نژاد» ۹ ...
۴) پوشش کامل خبری حوادث و اتفاقات دانشگاههای کشور وبزرگنمایی آن ها: بازداشت، دستگیری و آزادی دانشجویان در زمره اخباری قرار دارند که روزنامه کارگزاران به همراه اعتماد، در راستای بزرگنمایی اعتراضات دانشجویی و یاری رسانی به جریان های دانشجویی معارض - هم صدا با رسانه های بیگانه و سازمان های مدافع حقوق بشر - اقدام به پوشش آن ها می نمایند. این پوشش خبری از حوادث ساده ای نظیر احضار یک دانشجو به کمیته انضباطی نیز دریغ ندارد. اما این انعکاس خبری بدون هیچ اشاره ای به جرم دانشجویان خاطی و با هدف تأثیرگذاری جهت دار بر افکار عمومی و در راستای مظلوم نمایی صورت می گیرد، مظلوم نمایی دانشجویانی که در بین آنها متهم به براندازی مرتبط با اپوزیسیون خارج، ترویج افکار الحادی و مارکسیستی هم وجود دارد. چند نمونه از بسیاری اخبار مشابه عمق و دامنه این نوع پوشش خبری هدفدار را روشن خواهد کرد: «بازداشت پنج دانشجو در مشهد» ۱۰، «آزادی و بازداشت دو دانشجو»، ۱۱ «علی عزیزی احضار شد» ۱۲، «آزادی مجید اسلامی دانشجوی دانشگاه علامه»، ۱۳ «بازداشت یک دانشجو»۱۴، «آزادی دو دانشجو» ۱۵، «تعلیق از تحصیل یک دانشجو» ۱۶ و...
درکنار صدها عنوان خبری مرتبط با دانشجویان سیاسی که طی چند ماه اخیر در روزنامه کارگزاران و ستون اخبار در روزنامه اعتماد که عمده اخبار مندرج در آنها در مقام دفاع، حمایت و انعکاس خواسته های جریان های دانشجویی دگراندیشی، غیرقانونی و شالوده شکن می باشد، چه تفسیری جز همنوایی با بیگانگان می تواند داشته باشد؟ اساساً روزنامه هایی که بخشی از هزینه های آنها از منابع دولتی تأمین می گردد، چه توجیهی بر پوشش اخبار سایت ها و و بلاگ های غیرقانونی فیلتر شده از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی دارد؟ اکنون افکار عمومی دانشجویان انقلابی در پی پاسخی بر این پرسش است که آیا اغماض در برابر این تخلف آشکار از سوی مراجع قضایی با توجیهی قابل قبول همراه است.
منبع : روزنامه کیهان