ماثر سلطانیه (از روی نسخه بریتانیا)

نویسنده : مفتون‌دنبلی - عبدالرزاق‌بن‌نجفقلی
به اهتمام : منصوری - فیروز
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۹/۱۶
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۴۳
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۹۰
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۱۳۵۴/م۷م۲
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۱۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۲۳-۵۵۰-۹

'م‌آثر سلطانیه' یکی ازمنابع مهم تاریخی دوره‌ی قاجار و مشتمل بر رویدادهای تاریخی دوران فتحعلی شاه و شرح حوادث جنگ‌های ایران و روسیه است. کتاب با مقدمات تاسیس سلسله قاجاریه دست آغا محمدخان و چگونگی مرگ او و به سلطنت رسیدن فتحعلی شاه در 1212 هـ ق آغاز می‌شود و به حوادث سال 1241 هـ ق ختم می‌شود. نویسنده کتاب, 'عبدالرزاق دنبلی' در سال 1176 ـ پایتخت زندیه ـ بازداشت بود و به حالت گروگان به سر می‌برد. در زمان آغا محمدخان به زاد بومش بازگشت و در زمان عباس میرزا, عهده‌دار منصب استیفا و نویسندگی ارقام دیوان شد. بسیاری از مطالب کتاب, گزارش گونه‌ای از دیده‌ها و شنیده‌های نویسنده است‌؛ از این رو از لحاظ تاریخی اعتبار و سندیت ویژه‌ای دارد. لازم به ذکر است که کتاب حاضر نخستین بار به صورت چاپ سنگی در سال 1241 هـ ق/ 1206 هـ ش منتشر شده است. همین چاپ در سال 1392 هـ ق/ 1351 ش به صورت افست, به اهتمام غلامحسین صدری افشار از سوی انتشارات ابن سینا چاپ مجدد شد. اما چاپ حاضر, بازنویسی و حروف‌چینی از روی نسخه خطی موزه بریتانیا است. 'کوشنده' کتاب معتقد است در چاپ سنگی, تحریف‌هایی به نفع روس‌ها صورت گرفته است. به همین منظور مغایرت‌ها و تفاوت‌های نسخه‌ی خطی موزه بریتانیا (کتاب حاضر) را با چاپ افست, در پایان کتاب آورده و تحلیل کرده است.