سانسور رسانه ها در آمریکا

امروزه نظرات ضد و نقیض زیادی در امور اعمال سانسور یا عدم اعمال آن در آمریكا وجود دارد. در حال حاضر طبق اعلام مسئولان رسانه ها هیچ گونه سانسوری روی رسانه های آمریكا از طرف دولتمردان و یا سایر سازمان های دولتی و یا هر گونه موسسه غیردولتی اعمال نمی شود و مردم بخصوص جوانان می توانند هرگونه مطالب مورد نظرشان را بیابند و آن را مطالعه كنند یا ببینند.
در مورد كودكان نیز تقریبا وضع به همین منوال است اما این والدین آنان هستند كه تشخیص می دهند كودكانشان چه مطالبی را انتخاب كنند، چه برنامه هایی را در تلویزیون تماشا كنند، به چه نوع موسیقی گوش بدهند و چه نوارهایی را بشنوند و.... سانسور قاعدتا باید روی محتوای كتاب ها، مجلات هفتگی و ماهانه و دوره ای و بازی های كامپیوتری، فیلم های سینمایی، برنامه های تلویزیونی و رادیویی، گزارش های خبری، اینترنت و سایر رسانه هایی كه مردم با آن سر و كار دارند، اعمال شود.
اعمال سانسور ممكن است در مواردی كه محتوای رسانه آزاردهنده، تبعیض آمیز یا به نوعی غیرمستقیم توهین به مقدسات باشد و همچنین طرح فساد، خیانت به كشور، ایجاد فتنه و آشوب، یا به طور كلی موضوعاتی كه ممكن است منجر به ایجاد نگرانی عمومی و یا به خطر انداختن امنیت ملی كشور شود، اعمال شود.
اعمال سانسور در این موارد بر این فرض استوار است كه نظام خانواده، كلیسا و ایالت ها مصون بوده و تحت حمایت قرار بگیرد. علاوه بر این برخی از جناح های مذهبی با نمایش برخی از برنامه های خشونت بار از طریق رسانه های عمومی همچون تلویزیون و سینما مخالف هستند. به هر حال هنوز این باور قوی كه حق آزادی بیان برای تمام بشریت فراتر از حقوق شهروندی است، وجود دارد. و آزادی بیان ضروری تر از آزادی های فردی مد نظر است.
دست اندركاران رسانه های گروهی اعتقاد دارند كه اعمال سانسور برای كودكان بسیار ضروری است اما نباید این كنترل از طریق دولت یا سایر گروه ها و جناح ها اعمال گردد بلكه باید از طریق والدین نظارت مستقیمی بر روی كودكان معمول شود. در واقع آنها به نوعی از مسئولیتی كه در قبال جامعه بخصوص كودكان دارند، خود را مبرا كرده و عواقب تاثیر سوء را به والدین محول می كنند. كنترل رسانه ها برای كودكان مورد تایید همه قشرها است.
زیرا متوسط تعداد عملیات خشونت باری كه كودكان تا رسیدن به سن ۱۳سالگی آن را از طریق تلویزیون می بینند، حدودا ۱۰۰ هزار مورد است. اغلب برنامه های خشونت بار در برنامه های اخبار ارائه می شوند. اخبار برنامه ای است كه اغلب مردم برای آگاهی از اوضاع اجتماعی و باخبر شدن از وضع آب و هوا و یا شرایط راه ها و جاده ها به طور مداوم از طریق كانال های مختلف دریافت می كنند.
اگر دولت آمریكا سانسور را در اینگونه كانال ها اعمال كند، بزرگترها دیگر به اخبار محلی و حتی اخبار بین المللی توجهی نمی كنند در آمریكا كلیه حوادث، برخوردها، تصادفات و... در لابه لای خبرهای محلی و استانی با تفسیر و گزارشات و در قالب خبر مطرح می شود لذا دولت چنین كنترلی را شخصا اعمال نمی كند اما این وظیفه مهم را به والدین كودكان محول می سازد. در سال ۱۹۹۶ كنگره آمریكا طرح قانونی را به تصویب رساند كه مراكز تولید دستگاه های تلویزیون را وادار می كرد تا یك تراشه كوچك كامپیوتری را در سیستم درونی تلویزیون ها نصب نمایند، به طوری كه والدین بتوانند با برنامه ریزی روی آن تراشه برخی از كانال های تلویزیونی یا بعضی برنامه ها را مسدود كنند. با نصب این چیپس كوچك كامپیوتری كه به ویچیپ V-chip معروف شد، كنترل بخش برنامه های خشونت بار و غیرمفید برای كودكان آغاز شد.
همزمان با تصویب این قانون مخالفان درخواست اصلاح آن را داشتند و چنین عنوان می كردند كه آزادی بیان مورد تهدید واقع شده است. به هر صورت این قدم اول سانسور و كنترل برنامه های تلویزیون بود كه از سوی والدین در مورد كودكانشان اعمال می شد نه از سوی دولت. مخالفان اعمال سانسور و همچنین والدین با نصب V-chip موافق بودند چرا كه به والدین اجازه داده می شد تا برنامه ها را مسدود كنند. آنها مخالفان سانسور در باطن بر این نظر بودند كه اینگونه كنترل ها بسیار از اعمال سانسور توسط دولت فدرال بهتر است.
در واقع V-chip به فرد این اختیار را می داد تا برنامه های تلویزیون خودشان را كنترل كنند و نحوه استفاده از رسانه ها توسط فرزندانشان را تنظیم كنند. این بزرگترین گام در جهت جلوگیری از اعمال هرگونه سانسور دولتی محسوب می شد در عوض بزرگسالان نیز می توانستند برنامه های خود را ببینند و مصرف رسانه ای كودكانشان را نیز تنظیم كنند. همزمان با این برنامه ها، تلویزیون ها نیز نظام طبقه بندی تولیدات خودشان را برقرار ساختند و به نوعی فیلم های مربوط به سنین مختلف را از همدیگر تفكیك كردند.
هالیوود كه به خاطر ساخت و تولیدات فیلم های خشن، نژادپرستانه و تبعیض آمیز پیوسته مورد ملامت بود، به فكر افتاد تا سیستم درجه بندی را در مورد فیلم ها به كار بندد و بدین طریق والدین آگاهی یابند تا محتوای كدام گروه از فیلم ها برای كودكان مفید و قابل استفاده است. این حركت نیز گامی مهم بود تا از اعمال سانسور توسط دولت بر رسانه ها جلوگیری شود. با برقراری سیستم طبقه بندی فیلم ها، شخص درمی یافت تا محتوای آن از چه تمی برخوردار است و بدین طریق قابلیت انتخاب برای مخاطب فراهم شد و هرگونه اجباری در مورد دیدن فیلم، خرید یا تماشا و اجاره، مطالعه و... از بین رفت و مخاطب در انتخاب آن مخیر شد.
بر طبق مطالعات انجام شده، گروهی از مردم معتقدند كه نشان دادن فیلم های خشن تلویزیون نه تنها مناسب نیست، بلكه ممكن است موجب تكرار رفتارهای نامناسب و خشونت بار در جامعه شود. گروهی دیگر نیز اعتقاد دارند كه زندگی واقعی سراسر خشونت بار است، چرا نباید آن را همان طور كه هست نشان داد.
هر چند كه ممكن است چند تن كه گرایش به خشونت دارند، تحت تاثیر آن قرار بگیرند اما بقیه باید از شرایط زندگی خود آگاهی یابند و به صورت طبیعی با آنچه كه در پیرامونشان قرار دارد، روبه رو شوند.

مجید مجیدنیا

منبع : روزنامه شرق