پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا

قانون


قانون
این ساز به شکل ذوزنقه قائم الزاویه است.بلندترین ضلع(کمی بیشتر از یک متر)-نزدیک به نوازنده و کوتاه ترین آن-موازی با ضلع قبلی-دور از او قرار می گیرد.ضلع سمت راست(به طول تقریبی ۴۰ سانتی متر) قائم به هر دو صلع موازی پسشگفته است و ضلع سمت چپ-اضلاع موازی را به طور مورب قطع می کند.سمت راست ساز حفره ای به شکل مربع مستطیل به ابعاد ۱۵ در ۴۰ سانتی متر قرار گرفته و روی آن را پوستی یک یا چند تکه ای کشیده اند و خرکی نسبتا کم ارتفاع ولی دراز-با چند پایه در نقاط برابر طی طول پوست-روی آن تکیه کرده است.
تعداد اصوات قانون ۲۶ است و هر صوت توسط سه سیم هم کوک حاصل می شود.سیم ها در کنار راست ساز تثبیت شده-پس ار عبور از روی خرک و طی طول ساز.هر سه سیم از میان دستگاه مخصوصی که جهت کوک موقت-(یا زیر و بم کردن صوت سیم ها تا حد یک پرده و نیم)-تعبیه شده-عبور می کند و هر سیم به گوشی مخصوص کوک اصلی می رسد-به کمک دستگاه مخصوص کوک موقت-که در قانون های مصری تغییر کوک بسیار سریع و راحت انجام می گیرد- می توان تمام صداهای کروماتیک مخصوص موسیقی شرق(و موسیقی ایرانی)را از ساز حاصل کرد.
نت نویسی قانون-امروزه معمولا بر روی دو حامل(پائینی با کلید_فا_برای دست چپ و بالائی با کلید _سل_دست راست)عمل می شود مضراب ساز عبات است از ((انگشتانه))ای که به انگشتان اشاره ی هر دو دست می کنند.تیغه ای از جنس شاخ-مانند ناخن به انگشتانه ها الصاق شده که نوازنده ی قانون به وسیله ی آن به سیم های ساز زخمه می زند.
قانون سازی است ایرانی الاصل که در حمله ی اعراب به ایران این ساز توسط ایرانیان به دسته فراموشی سپرده شد و به راحتی به اعراب واگذار گردید واگذاری این ساز توسطه ایرانیان همانا و ادعای مالکیت سازه قانون توسط اعراب همان شد که در ایران دیگر این ساز که ظاهری همانند سنتور و نوایی خوش آهنگ دارد بیش از پیش به فراموشی سپرده شود اما در این میان کسی است که هنوز بر اصلیت خود پا بر جاست و این را فرا میگیرد سپس صاحب سبکه ده انگشتی در این ساز می شود و هم اکنون سالهاست که در ایران به آموزشه این ساز می پردازد و او کسی نیست جز سرکاره خانومه ملیحه ی سعیدی که زنده یاد استاداحمد ستوده همسر ایشان نیز به ساخت این ساز می پرداختند.
منبع : سازها