اران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول

نویسنده : رضا - عنایت‌الله
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۹/۲۸
رده دیویی : ۹۴۷.۵۲
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۷۲۰
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۶۱-۰۴۶-۲

اثر حاضر تحقیق مفصلی است درباره تاریخ سرزمین 'اران 'که امروزه 'جمهوری آذربایجان 'نامیده می‌شود .نویسنده در این تحقیق تلاش کرده ریشه‌ها و ویژگی‌های قومی, زبانی, محدوده جغرافیایی و تاریخ مردم و سرزمین اران, همچنین پیوندهای آن با مردم و سرزمین ایران را روشن نماید .کتاب از دو بخش تشکیل شده است .بخش نخست طی دوازده فصل به مباحثی درباره ماخذشناسی, قوم‌شناسی, زبان, باورهای دینی, محدوده و نام‌های جغرافیایی مردم سرزمین اران اختصاص دارد .عناوین فصل‌های این بخش بدین قرار است1 :ـ ماخذ و منابع مربوط به آلبانیای قفقاز, 2ـ نام آلبانیا (اران), 3ـ نام آذربایجان (اتورپاتکان), 4ـ محدوده آلبانیای قفقاز (اران), 5ـ محدوده آذربایجان, 6ـ اقوام ساکن آلبانیای قفقاز (اران), 7ـ اقوام ساکن آذربایجان, 8ـ زبان مردم آلبانیا (اران), 9ـ زبان پارسی در آلبانیای قفقاز (اران و شروان), 10ـ زبان مردم آذربایجان, 11ـ باورهای دینی در آلبانیای قفقاز (اران), 12ـ باورهای دینی مردم آذربایجان .بخش دوم کتاب که فصل‌های سیزده تا بیست و یک را شامل می‌شود, مروری است بر سیر تاریخی و حوادث مهم سرزمین اران از سده چهارم پیش از میلاد تا آغاز حمله مغول با این عناوین13 :ـ آلبانیا از سده چهارم پیش از میلاد تا آغاز عهد ساسانی, 14ـ آلبانیای قفقاز در عهد ساسانیان, 15ـ شهرهای اران در دوران پیش از اسلام, 16ـ اران از انقراض دولت ساسانی تا پایان خلافت اموی, 17ـ اران از آغاز خلافت عباسی تا پایان دولت ساجیان, 18ـ اشاره‌ای مختصر به عهد فرمانروایی سالاریان, روادیان, شدادیان و شروانشاهان, 19ـ درآمدن ترکان به قفقاز و نفوذ زبان ترکی .کتاب با این پیوست‌ها به پایان می‌رسد' :توران, ترکان, پان تورانیسم '(توضیحاتی برای ابهام زدایی از واژه‌های مذکور), 'چرا نام اران از میان رفت '(بررسی زمینه‌ها و چگونگی فراموشی نام 'اران(', 'پایان سخن', کتابنامه و نمایه .