سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا
روزه و ریاضت
یکی از تفاوتهایی که بین ریاضتهای غیردینی و ریاضتهای دینی وجود دارد، به کارگیری محصولات و نتایج ریاضت است. یک انسان مؤمن هرگز حاضر نیست از این کمالی که به دست آورده، سوء استفاده کند و در راه حرام، آن را به کار گیرد؛ اما مرتاض ممکن است بر اثر ریاضت، توانمندیهایی به دست آورد و در راه غیرصحیح و غیرمشروع از آنها استفاده کند.
● تفاوت روزه با ریاضتهای غیردینی در چیست؟
«ریاضت» در لغت چند معنا دارد که عبارتند از:
۱) تحمل رنج و تعب برای تهذیب نفس و تربیت خود یا دیگری.
۲) تمرین و ممارست.
۳) کوشش و سعی.
۴) گوشهنشینی توأم با عبادت و خودداری نفس. ریاضت در اصطلاح نیز به معنای تحمل رنج و مشقت و از نظر جسمانی، خود را در محدودیت قرار دادن و در قبال آن به توانمندیهای روحی رسیدن است.
● انواع ریاضت
از یک نظر میتوان ریاضت را به دو نوع تقسیم کرد:
۱) ریاضت به صورت مطلق؛ قطع نظر از آموزههای دینی.
۲) ریاضت در قالب آموزههای دینی و براساس معیارهای شرعی.
فرقهای این دو عبارتند از:
۱) ریاضت به معنای مطلق، عبارت است از این که انسان از هر راه ممکن، جسم خود را به مشقّت بیندازد تا مهارتها و توانمندیهایی را در بعد روحی به دست آورد؛ قطع نظر از این که آیا چنین عملی از نظر احکام شرعی و مبانی دینی صحیح است یا نه. از این رو، مرتاضانی که بدون در نظر گرفتن شریعت الهی، ریاضت میکشند، برای رسیدن به هدف خود، هر عملی را انجام میدهند؛ زیرا آنان بر این باورند که فلان عمل، موجب تقویت روح یا ارادهشان میشود؛ اما در ریاضتهای دینی (مانند روزه)، هرگز فرد از چارچوب شریعت خارج نمیشود و هر قدرت و نیرویی برای او مطلوب نیست.
او، براساس احکام الهی، روزه میگیرد؛ زیرا احکام دینی، برای این است که انسان را در حوزه عبودیت خدا قرار دهد و او را به مقام قرب الهی برساند؛ پس نتیجه و اثر ریاضتهای شرعی و غیرشرعی، کاملاً با هم متفاوت است.
۲) فرق دیگر ریاضت دینی با ریاضت غیردینی، این است که دین، به انسان اجازه ضرر زدن به خود یا به دیگری را نمیدهد و اعمال او همواره باید فایده عقلایی داشته باشد؛ برای مثال، روزه، عمل واجبی است که افراد مکلّف، باید آن را بگیرند؛ اما همین روزه، اگر در جایی موجب آسیب شدید جسمانی یا بیماری و یا تشدید آن گردد، حکم آن لغو میشود و چنین فردی، نباید روزه بگیرد؛ در حالی که مرتاض، ممکن است عملی را به این جهت انجام دهد که موجب تقویت اراده شود و کاری ندارد به این که این عمل ممکن است برای او ضرر داشته باشد یا نه و به عبارت دیگر، بر اساس قاعده کلی «لاضرر و لا ضرار فی الاسلام»، ضرر رساندن و ضرر دیدن، در اسلام و احکام آن، قرار داده نشده است. همچنین در قرآن آمده است:
«خداوند برای هیچ کس بیشتر از تواناییاش تکلیف نمیکند».۱ مرتاض، این قواعد و اصول را نه تنها مد نظر ندارد، بلکه ممکن است برخلاف آنها عمل کند؛ به این جهت که میخواهد با ریاضت، ابعاد روحی و روانی خود را تقویت کند. از همین رو، بسیاری از احکام، ممکن است در مورد عدهای، تغییر کند یا آن تکلیف از دوش آنان برداشته شود؛ برای مثال، اگر کسی بیمار است و روزه گرفتن برای او ضرر دارد یا درمان او را به تأخیر میاندازد و نیز افرادی که مسافر هستند، نباید روزه بگیرند.
۳) تفاوت دیگر، مربوط به انگیزه و هدفی است که مرتاض دنبال میکند. اگر از مرتاض سؤال شود که انگیزه و هدف تو از این عمل چیست، ممکن است بگوید: برای تقویت روح یا به جهت تقویت اراده و یا به دلیل این که بتوانم توانایی به دست آورم؛ اما نخستین شرط روزه، این است که روزهدار، باید نیت و قصد «قربت» کند؛ «انما الاعمال بالنیات؛ عملها تنها با نیت، صحیح است».۲
روزهدار نیز ممکن است انگیزهاش دستیابی به بهشت و نعمتهای بهشتی باشد؛ اما باید قصد «قربهٔ الی الله» کند. او میخواهد در قالب بندگی، رضایت خدا را به دست آورد و به دنبال آن، از نعمتهای مادی و معنوی نیز بهره بگیرد؛ پس در ریاضتهای الهی، قصد و انگیزه، الهی است؛ ولی معلوم نیست مرتاض چنین هدفی را دنبال کند.
۴) یکی دیگر از تفاوتهایی که بین ریاضتهای غیردینی و ریاضتهای دینی وجود دارد، به کارگیری محصولات و نتایج ریاضت است. یک انسان مؤمن - که در قالب عمل به احکام الهی به کمالاتی دست مییابد - هرگز حاضر نیست از این کمالی که به دست آورده، سوء استفاده کند و در راه حرام، آن را به کار گیرد؛ اما مرتاض ممکن است بر اثر ریاضت، توانمندیهایی به دست آورد و در راه غیرصحیح و غیرمشروع از آنها استفاده کند.
حال ممکن است سؤال شود که آیا میشود انسانی از طریق ریاضتهای غیر دینی، به جایی برسد؟ جواب آری است؛ زیرا ریاضت و نتایج آن، تحت نظام علّی و معلولی قرار دارد؛ یعنی اگر علت (به مشقّت انداختن جسم)، ایجاد شد، معلول (تقویت روح در بعدی از ابعاد) نیز حاصل میشود. این علّت و معلول، ممکن است در قالب یک نظام ارزشی و الهی شکل بگیرد و ممکن است خارج از این نظام باشد؛ درست مثل یک چاقوی تیز که میتوانیم در راه صحیح و یا غلط از آن بهرهبرداری کنیم و ممکن است این چاقو از طریق صحیح تیز شده باشد و یا از راه غصبی. بنابراین، تقویت روح، چیزی شبیه تیز کردن چاقو است. بنابراین، در سایه ریاضتهای دینی، علاوه بر این که نفس انسان قدرتمند میشود و او به کمالاتی میرسد، به سعادت واقعی و جاودان نیز دست مییابد و این، امری است که با ریاضتهای غیردینی حاصل نمیشود.
۱. بقره، آیه ۲۸۶.
۲. حسین نوری، مستدرک الوسایل، ج ۱، ص ۹۰.
منبع:ماهنامه پرسمان، شماره ۴۹
۲. حسین نوری، مستدرک الوسایل، ج ۱، ص ۹۰.
منبع:ماهنامه پرسمان، شماره ۴۹
منبع : خبرگزاری فارس
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شهرداری تهران شورای شهر تهران تعطیلی مدارس هلال احمر قوه قضاییه پلیس سیل بارش باران آموزش و پرورش
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا یارانه بورس خودرو دلار بازار خودرو سایپا حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازنشستگان
شهادت رئیس جمهور داریوش ارجمند پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سینمای ایران آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر زری خوشکام رسانه ملی نمایشگاه کتاب
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان دانشگاه پیام نور تلسکوپ فضایی هابل
رژیم صهیونیستی اسرائیل ترکیه امیرعبداللهیان روسیه غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس لیورپول لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی رئال مادرید منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات گوگل سامسونگ موبایل اپل اینترنت آیفون فناوری
رژیم غذایی آلزایمر طول عمر سلامت روان کاهش وزن افسردگی مغز انسان