یارانه داروهای خاص به کام دلالان

قاچاق دارو بحث جدیدی نیست اما وقتی این قاچاق به داروهایی مربوط می شود که به صورت ویژه در اختیار بیمارانی با شرایط خاص قرار می گیرد ماجرا فرق می کند. داروهای بیماران خاص به رغم تمام حمایت های دولتی به سختی گیر می آیند و کمبود آنها مشکل همیشگی بیماران است. حالا صحبت از دارویی است که بعد از طی مراحل اداری پر پیچ و خم به جای اینکه به دست بیمار نیازمند برسد سر از انبار دلالانی در می آورد که سلامت را معامله می کنند. مشتریان هم آنهایی هستند که با استفاده از یارانه های دولتی ایران گران ترین و نایاب ترین داروها را به قیمت ارزان به دست می آورند.
● بازار حاشیه خیابان
کافی است با پلاستیک مخصوص دارو از داروخانه ۱۳ آبان بیرون بیایید تا در کمتر از چند لحظه دلالان محترم دارویی شما را شناسایی کنند و در صورت مساعد بودن بازار پیشنهاد خریدشان را به شما بدهند. در این میان و این روزها داروی سوئیسی دسفرال یکی از پر طرفدارترین داروها میان دلالان است. این داروی تالاسمی ها بعد از اینکه بر اساس تصمیمات وزارت بهداشت از لیست خرید دارویی حذف و قرار شد نمونه داخلی آن تولید شود به کیمیایی گرانقیمت بدل شد. نمونه ایرانی این دارو به نام دسفوناک از نظر بیماران تاثیر خوبی ندارد و این گونه است که دسفرال های سوئیسی که آخرین محموله شان چند ماه پیش تحویل داروخانه های خاص کشور شده اند طرفداران سینه چاکی پیدا کرده است. دسفرال های سوئیسی برای دلالان هم سود سرشاری دارند و با توجه به میزان بالای دریافت دارو توسط بیماران- میانگین ماهانه ۷۰ ویال- امکان فروش اندکی از این سهمیه فراهم می شود. این دسفرال ها در کشورهای خلیج نشین قیمت بالایی دارند و در عوض بیماران ایرانی باید داروهای ایرانی و نامطلوب را به بدن تقدیم کنند.
● نشت دارو
دکتر شهریاری عضو کمیسیون بهداشت یکی از افرادی است که در این باره پیگیری های زیادی انجام داده است. او می گوید؛ رئیس بنیاد بیماری های خاص از قاچاق داروهای بیماران خاص که با یارانه دولتی وارد کشور می شود و با قیمت بسیار کمی در اختیار داروخانه ها و بیماران قرار می گیرد، ابراز نگرانی کرد. این داروها که توسط بیماران با قیمت بسیار کمی خریداری می شود، در بازار آزاد با قیمت بالایی به فروش می رسد و ارزان بودن این داروها در کشور و گران بودن آن در کشورهای همسایه، زمینه قاچاق این داروها را فراهم می آورد.به گفته شهریاری در این جلسه رئیس بنیاد بیماری های خاص خواسته با اتخاذ راهکاری، از قاچاق داروهای خاص که با یارانه دولتی و برای رفع نیاز بیماران خاص وارد کشور می شود، جلوگیری شود. یک مسوول در وزارت بهداشت نیز با تایید قاچاق داروهای بیماران خاص گفت؛ متاسفانه قاچاق داروهای بیماران خاص، که با یارانه وارد می شود، در کشور وجود دارد چرا که قیمت وارداتی با قیمت آزاد آن به هیچ وجه قابل مقایسه نیست. وی افزود؛ این داروها به قیمت بسیار ارزان در اختیار داروخانه ها و با قیمت نازل تری در اختیار بیماران قرار می گیرد، به همین دلیل امکان سوء استفاده و فروش آن در بازار آزاد نیز وجود دارد. به گفته این مسوول آنچه موضوع قاچاق این داروها را پررنگ تر می کند و جای نگرانی دارد این است که متاسفانه قاچاق دارو در پروسه واردات آن، که از گمرک تا توزیع را دربر می گیرد و شامل گمرک، شرکت های پخش دارویی، داروخانه ها و بیماران می شود، وجود دارد. به گفته این منبع آگاه، وجود بسته های داروهای بیماران خاص در میان داروهای قاچاق، نشان قطعی از بروز پدیده نشت و قاچاق این داروها از سوی برخی دست اندرکاران ، شرکت های پخش دارویی و داروخانه ها دارد که این مساله بیشترین حجم داروهای قاچاق در بخش بیماران خاص را شامل می شود. اما داروهای قاچاق فله یی و ریخته نشان از فروش در بازار آزاد و قاچاق به صورت چمدانی از سوی بیماران دارد که حجم کمتری را شامل می شود.
● خونی های پرطرفدار
سه چهار قلم از فرآورده های انعقاد خون که برای بیماران هموفیلی از داروهای حیاتی و ضروری محسوب می شود، داروی دسفرال مربوط به بیماران تالاسمی و داروی نئورال مورد نیاز بیماران پیوند کلیه از جمله داروهایی است که قاچاق می شود. اما فرآورده های انعقادی به دلیل قیمت ارزان و در دسترس بودن حجم بالایی از داروهای قاچاق به دیگر کشورها را تشکیل می دهد. این مسوول در پاسخ به اینکه در صورت خروج و قاچاق داروی بیماران خاص از کشور توسط برخی بیماران، نیاز خود بیماران خاص چگونه برطرف می شود و آیا مستنداتی در این زمینه وجود دارد، گفت؛ در بحث فروش داروهای گرانقیمت و خاص توسط بیماران دو نکته مطرح است؛ اول اینکه برخی از افراد با سندسازی، خود را به جای بیماران خاص جا می زنند و با مراجعه به برخی پزشکان داروهای خاص را دریافت می کنند. از سوی دیگر برخی افراد که بیمار واقعی هستند، با چندین بار مراجعه در هفته چندین نوبت دارو را دریافت می کنند که این مساله نشان از بی توجهی برخی پزشکان به سوابق پزشکی و رجوع به پرونده پزشکی بیماران دارد.
● گران های پردردسر
شایان ذکر است بحث قاچاق داروهای خاص در حالی از سوی مسوولان ذی ربط مطرح می شود که در حال حاضر کمبود داروهای بیماران به دلایل مختلف از جمله - به گفته یکی از مسوولان وزارت بهداشت- تاخیر در پروسه واردات است. اما باید به این نکته نیز توجه کنیم که داروهای بیماران خاص از جمله بیماران هموفیلی، تالاسمی، سرطانی، دیالیزی و MS از جمله داروهای گرانقیمتی است که دولت همه ساله با اتخاذ تمهیداتی از جمله تخصیص یارانه به این داروها که اغلب نیز وارداتی است و همچنین تحت شمول بیمه بردن این داروها تلاش می کند که فشار کمتری به بیماران وارد شود. بنابراین قاچاق این داروها در وهله اول باعث کاهش ذخایر دارویی و در وهله دوم هدررفتن ارز دولتی و یارانه هاست.
● قاچاق در عین کمبود
مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین- وابسته به سازمان تامین اجتماعی - هم از افزایش قاچاق داروهای بیماران خاص به سایر کشورها انتقاد دارد و می گوید؛ به رغم کمبود این داروها در کشور شاهد قاچاق آن به سایر کشورها هستیم. به گفته دکتر مهدی محمدزاده در حالی که سالانه شاهد ورود داروهای قاچاق به کشور هستیم و اغلب این داروها را مسکن ها و داروهای گوارشی تشکیل می دهد اما در مورد داروهای بیماران خاص شاهد قاچاق این داروها به خارج از کشور هستیم و این در حالی است که اغلب بیماران خاص در کشور برای تهیه داروهای مورد نیاز خود با مشکل مواجه هستند. او می گوید؛ قیمت داروهای بیماران خاص در اکثر کشورها بسیار بالا است به گونه یی که برخی داروها در کشور امریکا با قیمتی معادل دو الی سه میلیون تومان به دست مصرف کننده می رسد اما مصرف کننده همان دارو در ایران، آن را با ۲۰ هزار تومان دریافت می کند. بنابراین این امر باعث می شود تا این قبیل داروها به سایر کشورها قاچاق شود. محمد زاده تصریح کرد؛ به رغم اینکه مسوولان در سیستم دارویی نسبت به مشکلات بیماران خاص برای تهیه دارو واقف هستند اما همچون موضوع قاچاق دارو به کشور که مورد بی توجهی قرار گرفته، معضل قاچاق داروهای بیماران خاص به سایر کشورها نیز مورد سهل انگاری قرار گرفته است. مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین خاطرنشان کرد؛ در حالی داروهای ایرانی به سایر کشورها قاچاق می شود که اغلب مردم ما تمایل دارند از مشابه خارجی آن استفاده کنند و کیفیت داروهای داخل را قبول ندارند.

مسعود میر

منبع : روزنامه اعتماد