واکسیناسیون از نگاهی دیگر

چكیده:
امروزه، واكسیناسیون به بخشی لاینفك از زندگی بشری تبدیل شده است؛ پدیده‌ای كه با گذشت زمان و به ویژه در كشورهای پیشرفته با شك و تردیدهایی جدی روبه‌رو شده است. هم اكنون در حالی كه اجرای طرح‌های مختلف واكسیناسیون در كشورهای در حال توسعه و فقیر به عنوان یكی از افتخارات مسوولین بهداشتی این گونه كشورها شناخته می‌شود، در كشورهای تولیدكننده و پیشروی این فن‌آوری، نگرانی‌هایی جدی در حال مطرح شدن است.واكسن‌ها ما را از ابتلا به بیماری‌های عفونی در امان نگه داشته‌اند. دیگر به واسطه‌ی اجرای برنامه‌های گسترده واكسیناسیون، اثری از شیوع آبله و فلج اطفال نیست. در پاییز هر سال، مردم برای زدن واكسن آنفولانزا به مراكز بهداشتی هجوم می‌آورند و كودكان تا پیش از شش سالگی، حداقل بیست و دو واكسن را تجربه می‌كنند. حتی حیوانات خانگی هم در برابر بیماری‌ها واكسینه می‌شوند. دیگر تولید واكسن به یك صنعت مهم و بزرگ تبدیل شده است و مراجعه مردم برای واكسیناسیون خود، فرزندان و حیوانات خانگی‌شان، به كسب و كار پزشكان، متخصصین اطفال و دام‌پزشكان رونق داده است. با این وجود، چرا باید شاهد گسترش فزاینده نگرانی درباره نقش و ماهیت واكسن‌ها و به ویژه پیامدهای آن بر كودكانمان باشیم؟
بیماری‌های ناشی از تزریق واكسن
«بارابارا لوفیشر» مدیر مركز اطلاع‌رسانی واكسن در ایالات ویرجینیا مدعی است كه واكسن‌ها مسوول افزایش شمار كودكان و بزرگسالانی است كه به اختلالات عصبی، نقص در سیستم ایمنی، بی‌قراری، اختلالات یادگیری، آسم، خستگی مزمن، روماتیسم، صرع و … دچار می‌شوند. از این روی خواستار آن است تا مطالعاتی با هدف شناسایی و كنترل تأثیرات بلند مدت واكسن‌های پرمصرف صورت پذیرد و از همین رو از پزشكان مسوول هم می‌خواهد تا در روند طرح‌های جامع واكسیناسیون، اطمینان حاصل نمایند كه چنین ابزاری با آسیب به مردم همراه نباشند.هیچ كس نمی‌تواند با وجود چنین شواهدی، منكر خطرات واكسن‌ها شود. واكسن‌های سرخك، اوریون، سرخجه و آبله، حامل ویروس‌های زنده و البته ضعیف شده این بیماری‌ها هستند. اگرچه هم اكنون مسوولین بهداشتی مدعی‌اند كه از سال ۱۹۷۹ دیگر اثری از آبله در آمریكا وجود ندارد، اما آنها از بیان این نكته كه موارد ثبت شده از این بیماری‌ها در این كشور از آن زمان تا كنون، همه معلول همین واكسن‌ها بوده، سرباز می‌زنند.
آلودگی واكسن‌ها
یكی از مشكلاتی كه همواره برای سازندگان واكسن‌ها دردسر ساز بوده است، مسأله آلودگی واكسن‌های تولیدی می‌باشد. در خلال جنگ جهانی دوم، واكسن تب زرد كه از خونابه انسان تولید شده بود، ناخواسته به ویروس هپاتیت آلوده شد و پس از آلودگی، به نظامیان ارتش آمریكا تزریق شد. نتیجه این كه، در طی واكسیناسیون سربازان این كشور، بیش از پنجاه هزار واكسن آلوده مورد مصرف قرار گرفت. در دهه ۱۹۶۰ مشخص شد كه واكسن‌های آبله از بافت كلیه میمون‌هایی تولید شده بود كه به ویروس نوع ۴۰ سیمیان آلوده بوده‌اند. اگرچه آزمایش این ویروس بر روی حیوانات آزمایشگاهی به سرطان در آنها انجامید، اما مقامات پزشكی اصرار می‌ورزند كه این ویروس هیچ مشكلی در انسان به وجود نمی‌آورد. هم اكنون بسیاری از دانشمندان، واكسن‌های آلوده به این ویروس را با شمار قابل توجهی از سرطان‌های نادر شش و مغز استخوان مرتبط می‌دانند.در گزارش منتشر نشده‌ای در سال ۱۹۹۹، فاش شد كه در بافت چهار كودك كه پس از سال ۱۹۸۲ متولد شده‌اند، آثار این نوع ویروس كاملاً مشخص است كه از این چهار نفر، سه نفر مجبور به پیوند كلیه شده و چهارمی هم به تومور كلیه مبتلا شد. آیا با وجود چنین شواهدی، امكان انتقال چنین آلودگی‌ای از والدین به كودكانشان ممكن نیست.
آزمایش‌های مخفیانه
استفاده از كودكان به عنوان خوكچه‌های آزمایشگاهی در آزمایش‌های خطرناك مرتبط با واكسن، تبدیل به یكی از نگرانی‌های جدی والدین شده است. چنین مواردی واقعاً در خلال سال‌های ۱۹۹۱ ـ ۱۹۸۹ توسط نهادهای بهداشتی آمریكا و با استفاده از واكسن سرخك اتفاق افتاد. در همین سال‌ها بود كه واكسن سرخك تولید شده در یوگسلاوی، بر روی ۱۵۰ كودك فقیر و عمدتاً هم سیاه‌پوست و یا كودكان آمریكای لاتین و نیز بر روی كودكان ساكن در محله‌های فقیرنشین شهر لوس‌آنجلس، مورد آزمایش قرار گرفت. سازمان بهداشت جهانی نیز همواره بر آن بوده تا چنین آزمایش‌هایی را بر روی كودكان كشورهایی همانند مكزیك، هائیتی و یا كشورهای آفریقایی پیاده نماید كه البته در سال‌ها اخیر و به دنبال مرگ و میر شمار زیادی از كودكان در این كشورها، دیگر اجازه چنین آزمایش‌هایی به آنها داده نمی‌شود.نكته عجیب دیگر آنكه، واكسن آزمایشی سرخك در چنین مناطقی با پیامدهای روحی و جسمی در مدت شش ماه تا سه سال بر روی كودكان همراه بوده است. در نتیجه، چنین كودكانی با آسیب‌پذیری و مرگ و میر بیشتری نسبت به كودكانی كه در همین مناطق از واكسن استفاده نكرده بودند، مواجه شدند. نكته‌ تأسف آور دیگر آن كه، میزان واكسن مصرفی بر روی دختران آفریقایی بیش از پسران بوده و نتیجتاً آمار مرگ و میر آنها هم بیشتر از پسرها بوده است. ماحصل چنین پیامدهایی بود كه بالاخره سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۲، این نوع واكسن را از بازار جمع‌آوری نمود.از دیگر نمونه‌های عجیب واكسن، می‌توان به واكسن سرخك E- Z اشاره نمود كه نتایج آن در بیستم ژوئن ۱۹۹۶ در نشریه لوس‌آنجلس تایمز افشا شد. در این گزارش كه پنج سال پس از شروع واكسیناسیون منتشر شد، آمده است كه شمار زیادی از كودكان ساكن مناطق فقیرنشینی كه مورد آزمایش این واكسن قرار گرفتند، به طور فزاینده‌ای به آسم مبتلا شدند. گزارش‌ها حكایت از آن دارد كه همه ساله پنج هزار نفر مبتلا به آسم، جان خود را در آمریكا از دست می‌دهند. هم اینك ۳/۱۷ میلیون نفر در آمریكا به آسم مبتلا هستند كه ۸/۴ میلیون نفر از آنها را كودكان تشكیل می‌دهند و البته رقم مبتلایان به آسم در سال ۱۹۸۰ تنها ۷/۶ میلیون بوده است. آسم كه غالباً در سنین پیش از شش سالگی فرد را مبتلا می‌سازد، در بین سیاه‌پوستان ۲ تا ۳ برابر سفیدپوستان است و تنها در منطقه برونكس و هارلم نیویورك كه مناطق فقیرنشین و عمدتاً محل سكونت سیاه‌پوستان است، میزان بستری شدن مبتلایان به این بیماری، ۲۱ برابر بیش از ساكنان مناطق متمكن این شهر است.اما به رغم چنین شواهدی، تاكنون به هیچ وجه مقامات مسوول اقدامی برای بررسی گسترش چنین بیماری‌ای ـ كه دقیقاً پس از انجام واكسیناسیون مذكور در چنین مناطقی شیوع یافته ـ به عمل نیاورده‌اند.انجام طرح‌های آزمایشی واكسیناسیون كه پیش‌تر بر روی آفریقائیان و امروزه بر روی سیاهان آمریكا در حال انجام است، وضعیتی یافته كه هم اكنون ۲۵ درصد آمریكاییان آفریقایی‌تبار معتقدند كه ایدز محصول طرحی برای قتل عام جمعیت سیاهان جهان بوده كه توسط دولت آمریكا طراحی و اجرا شده است.البته چنین آزمایش‌هایی در دهه نود، به سیاهان محدود نشد. زنان مكزیكی و نیكاراگوئه‌ای كه مورد آزمایش واكسن كزاز قرار گرفتند، با میزان گسترده‌ای از سقط جنین و یا عقیم شدن مواجه شدند. در سال ۱۹۹۵، یكی از سازمان‌های طرفدار حقوق بشر در آمریكا، سازمان بهداشت جهانی را متهم نمود كه با تزریق واكسن كزاز آلوده به نوعی هورمون خاص، در پی قتل عام زنان و كودكان است. پس از این اتهام، مشخص شد كه سه ماه پیش از افشای این مطلب، میزان استفاده از این واكسن در مناطقی از آمریكا با پنج برابر رشد روبه‌رو بوده و نكته جالب توجه این كه، این واكسن تنها بر روی زنانی كه توانایی باردار شدن داشته‌اند، انجام شده است. پس از آن كه تعدادی از این زنان با سقط جنین مواجه شدند، آزمایش‌های به عمل آمده نشان داد كه عامل این میزان گسترده سقط، همین واكسن آلوده به این نوع هورمون بوده است. شواهد حكایت از آن دارد كه ظاهراً سازمان بهداشت جهانی در پوشش این نوع واكسن، در پی دست یافتن به نوعی واكسن ضدبارداری بوده است. البته در موارد تزریق شده بر روی زنان، علاوه بر ایجاد مقاومت در آنها علیه كزاز، با اختلال‌های گسترده در بارداری آنها نیز همراه شد. در فیلیپین نیز تحقیقات انجمن پزشكی این كشور فاش ساخت كه بیست درصد واكسن‌های ارسالی سازمان بهداشت جهانی به این كشور، به این نوع هورمون ضدبارداری آلوده بوده است.نسل جدید واكسن‌ها هم از این گونه خطرات در امان نیستند. در اكتبر سال ۱۹۹۹، نوعی واكسن با هدف مقابله با نوعی عفونت كه به اسهال در كودكان می‌انجامد، مورد استفاده قرار گرفت، اما ناگهان از بازار جمع‌آوری شد. در سال ۲۰۰۰ استفاده از واكسن روتاشیلد كه بر روی بیش از یك میلیون كودك آزمایش شده بود، به واسطه افزایش خطر ابتلا به انسدادهای شكمی در كودكان، ناگهان متوقف شد.نكته دیگر درباره واكسن‌ها، به مسأله آلودگی آنها مربوط می‌شود. عمده مردم تصور می‌كنند كه واكسن‌ها ضدعفونی شده و عاری از هر گونه میكروبی‌اند، اما ضد عفونی كردن واكسن، خود به نابودی پروتئین‌های لازم در واكسن می‌انجامد و از این رو شاهد وجود واكسن‌های ضدعفونی نشده و البته آلوده هستیم. شواهد چنین ادعایی، امروزه در بیماری ایدز آشكارا قابل استناد است.تعدادی از محققین بر این باورند كه ویروس HIV در خلال آزمایش واكسن هپاتیت B در سال‌های ۱۹۸۱ ـ ۱۹۷۸ به هزاران هم‌جنس باز در لوس‌آنجلس، سانفرانسیسكو و نیویورك تزریق شد كه شیوع ناگهانی آن در سال ۱۹۸۱ و دقیقاً در همین شهرها، شاهدی بر این مدعا است و حقیقت آن است كه اصولاً نشانه‌های این بیماری، در آمریكا پیش از آفریقا گزارش شده است.واكسن هپاتیت B كه از بافت نوعی شامپانزه تولید شد، با هدف مقابله با گسترش این بیماری كه عمده انتقال آن هم از طریق جنسی بود، مورد استفاده قرار گرفت. اولین آزمایش‌های این واكسن نیز به واسطه نگرانی همجنس‌بازها بر روی آنها صورت پذیرفت كه البته آلودگی آن به چنین ویروسی، با پیامدهای ناگوارتری همراه شد.یكی دیگر از نظریات مطرح درباره منشأ ایدز، به واكسن آبله مربوط می‌شود كه به ویروس‌های میمون و شامپانزه آلوده بوده است و برای نخستین بار در دهه ۵۰ در آفریقا مورد آزمایش قرار گرفت. شرح دلایل و شواهد چنین فرضیه‌ای توسط «ادوارد هوپر» در كتاب خواندنی و مستندش با عنوان «سفری به منشأ ویروس HIV و بیماری AIDS» آمده است.برخی دیگر از صاحبنظران بر این باورند كه منشأ ایدز با طرح‌های گسترده واكسیناسیون سازمان بهداشت جهانی در خلال دهه هفتاد در آفریقا مرتبط است و خود من هم بر این عقیده‌ام كه منشأ این بیماری، ارتباطی تنگاتنگ با واكسن‌های آبله آلوده‌ای كه در دهه‌های قبل در آفریقا مورد آزمایش قرار گرفته، دارد و ویروس آبله، البته ویروسی بسیار مستعد و قابل استفاده در عرصه مهندسی ژنتیك هم محسوب می‌شود.
سندروم خلیج فارس
عامل اصلی این بیماری هنوز هم ناشناخته است. سال‌هاست كه مقامات پنتاگون از پرداختن به این بیماری سرباز می‌زنند و این در حالی است كه محققین معتقدند كه این بیماری به همسران این سربازان، دیگر اعضای خانواده‌شان و حتی به حیوانات خانگی آنها هم منتقل شده است. برخی بر این باورند كه واكسن‌های چندگانه و به ویژه واكسن سیاه زخم، در بروز این بیماری مؤثرند. دكتر «گریت نیكلسون» و همسرش «نانسی نیكلسون» در خون نیمی از مبتلایان به این بیماری، نوعی میكروب باكتریایی یافته‌اند كه به نحو شگفت‌آوری با ویروس HIV همراه است و مجموعاً به ویروسی شكل داده كه به طور طبیعی توان تولید شدن ندارد و تنها می‌تواند محصول دستكاری بشری و استفاده از مهندسی ژنتیك باشد.
سؤالات پیش رو
«گرچون وگل» در نشریه ساینس، طی مقاله‌ای خاطرنشان می‌سازد كه اعتماد به واكسن، اعتمادی متزلزل است. هم اكنون در كشورهای ولز، والدین مخالف واكسیناسیون، ترتیب برگزاری جشن‌هایی را می‌دهند تا كودكانشان در كنار مبتلایان به سرخك قرار گیرند تا عمداً به این بیماری مبتلا شوند.در سال‌های اخیر، دانشمندان با هدف كاهش نگرانی‌های مردم، در تولید واكسن‌های سرخك، سرخجه و آبله یعنی واكسن‌های سه‌گانه‌ای كه به طور معمول به كودكان تزریق می‌شود، به تیره سلولی انسان به جای استفاده از جنین جوجه و كلیه میمون روی آورده‌اند. وگل در مقاله خود به این مسأله اشاره می‌كند كه استفاده از تیره سلولی انسان، به مراتب می‌تواند خطرناك‌تر از واكسن‌هایی با منشأ بافت حیوانات و پرندگان باشد. حال با توجه به مسایلی از این دست، این سؤال مطرح می‌شود كه به راستی ترس از واكسن، آیا ترسی موجه نیست؟ شكی نیست كه واكسن با خطرات بسیاری همراه است. آلودگی آنها یك حقیقت است و آزمایش آنها نیز بر روی انسان‌ها، خطری برای سلامت بشریت محسوب می‌شود. آیا با وجود چنین شرایطی، امكان ظهور بیماری‌ای جدید همانند بیماری ایدز كه تا دو دهه پیش اصلاً وجود نداشت و امروزه در حال تبدیل به یك بیماری عالمگیر است، وجود ندارد؟ در صورت تحقق چنین امری، بی‌شك این طاعون‌های جدید، به مراتب خطرناك‌تر از بیماری‌هایی خواهد بود كه به دنبال برنامه‌های واكسیناسیون در خلال قرن بیستم تقریباً ریشه‌كن شده‌اند.
منبع: www.whale. to/ v/contwell
نویسنده:الن كانت ول
منبع: ماهنامه سیاحت غرب/ سال دوم/ شماره سیزدهم/ مرداد ۱۳۸۳

منبع : باشگاه اندیشه