اتحادیه عرب و بحران لبنان

تصمیم تازه اتحادیه عرب برای ورود مجدد به پرونده بحران لبنان، اگر با حمایت یکجانبه از دولت فواد سنیوره نخست وزیر کنونی لبنان که مخالفان آن را به رسمیت نمی شناسند همراه شود، پیش از برگزاری محکوم به شکست خواهد بود.
وزیران امور خارجه اتحادیه عرب قرار است به دعوت مصر و عربستان و با هدف بررسی اوضاع لبنان و فلسطین فردا در قاهره بطور اضطراری در نشستی گرد هم آیند. اما آنچه که موفقیت احتمالی برگزاری این نشست را زیر سوال می برد بر اساس اعلام رسانه های لبنانی، اعلام پیشاپیش حمایت این نشست از دولت فواد سنیوره نخست وزیر کنونی لبنان و درخواست برای برگزاری بدون پیش شرط انتخابات ریاست جمهوری در این کشور است. این دو موضوع بطور دقیق دو مشکل اصلی پیش روی بحران سیاسی این کشور است که تاکنون راه به جایی نبرده وتمامی تلاشهای دو سال اخیر از سوی محافل داخلی، منطقه ای (از جمله اتحادیه عرب) و بین المللی (سازمان ملل و کشورهای اروپایی) را به شکست کشانده است.
هم اکنون نیز روند گفتگوهای داخلی برای حل بحران لبنان که در نهایت به انتخابات ریاست جمهوری و ترکیب دولت آتی این کشور رسیده به دلیل بالا گرفتن اختلافها بین دو طرف در خصوص مشروعیت دولت فواد سنیوره، تعدیل قانون اساسی برای امکان پذیرشدن انتخاب میشل سلیمان فرمانده کنونی ارتش لبنان به عنوان ریاست جمهوری، ترکیب دولت آتی و سهم هر یک از فراکسیونهای سیاسی در پارلمان در آن متوقف شده است.
اتحادیه عرب با وجود تلاشهای زیاد این نهاد و دبیرکل آن «عمر موسی» طی دو سال گذشته و ارائه طرحهایی برای تشکیل دولت وحدت ملی و پایان بحران در لبنان، کارنامه ای ناموفق در این زمینه داشته و به دلایل آن نیز بطور کامل واقف است و بر همین اساس تعجب برانگیز است که چگونه پیش از برگزاری نشست ویژه خود برای حل بحران این کشور، از یک طرف سیاسی در لبنان حمایت کرده است. بطور قطع این موضوع با مخالفت منتقدان دولت همراه خواهد شد. «عمرو موسی» دبیرکل اتحادیه عرب و برخی دیگر از مسئولان این اتحادیه و همچنین فرستادگان برخی کشورهای عربی مانند مصر و سودان طی دو سال گذشته تلاش کردند تا با سفرهای مکرر به بیروت و ارائه طرح هایی، دیدگاههای دو طرف لبنانی را به هم نزدیک سازند اما موفق به این کار نشدند.
از جمله این طرح ها که پیش از تصویب طرح دادگاه بین المللی رفیق حریری در شورای امنیت مطرح شد، تشکیل دولتی بود با ۱۰وزیر برای مخالفان و ۱۹ وزیر برای گروه ۱۴مارس و یک وزیر نیز به عنوان گزینه ای که به پیشنهاد نبیه بری و پذیرش فواد سنیوره وارد کابینه شود اما به دلیل اختلاف در حق رای داشتن وزیر اخیر میان دو طرف، بحث این پیشنهاد به جایی نرسید. این اتحادیه همچنین خواهان بررسی همه مشکلات سیاسی لبنان از جمله طرح تشکیل دادگاه بین المللی برای بررسی پرونده ترور رفیق حریری و تشکیل دولت وحدت ملی در سبدی واحد بود که عملا با تصویب طرح دادگاه مذکور در شورای امنیت، این بند از طرح اتحادیه مذکور حذف شد.
عمرو موسی و دیگر هیأت های اتحادیه عرب در همه سفرهای خود به بیروت و دیدار با مقام های لبنانی با دستان خالی بازگشتند و به توافق رسمی بین سران سیاسی لبنان برای حل بحران جاری در این کشور دست نیافتند. هر چند دبیرکل اتحادیه عرب هر بار که بیروت را ترک می کرد با ابراز امیدواری نسبت به حل بحران لبنان در آینده نزدیک، دل لبنانی ها را خالی نمی کرد اما خود بطور کامل می دانست که هیچ موفقیتی نداشته و امید چندانی نیز به حل بحران وجود ندارد با این حال همچنان اعلام می کرد که اتحادیه عرب اصرار دارد لبنان را از تونل تاریک کنونی خارج کند و خود را در برابر این کشور مسئول می داند و از آن چشم پوشی نخواهد کرد. پس از تلاشهای بی فرجام اتحادیه عرب، فرانسه بیشترین فعالیت را برای نزدیک کردن دیدگاههای سران دو طرف سیاسی در لبنان انجام داد و با دعوت از نمایندگان دو طرف برای شرکت در همایشی در حومه پاریس تلاش کرد تا آنان را برای رسیدن به توافق ترغیب سازد. اما تلاشهای چند ماهه پاریس و رفت و آمدهای مکرر برنار کوشنر وزیر امور خارجه فرانسه و دیگر نمایندگان دیپلماتیک این کشور به بیروت نیز نتوانست گره از اختلافهای سران سیاسی لبنان بگشاید.
همزمان با رایزنی های فرانسه، وزیران امور خارجه ایتالیا و اسپانیا نیز به بیروت سفر کردند اما با وجود تمامی دیدارها و تلاشهای آنان، هیچ یک از طرف های سیاسی این کشور حاضر به توافق نشدند. در تمامی این تلاشها آنچه واضح و روشن بوده این است که هر دو طرف به خواسته های خود اصرار می ورزند. مخالفان دولت می گویند اگر قرار است توافقی حاصل شود باید این موضوع شامل همه مواردی شود که مورد نظر هر دو طرف است از جمله انتخاب رئیس جمهوری، تشکیل دولت در آینده، سهم هریک از فراکسیونهای مخالف و موافق در کابینه و بیانیه های وزارتی که در آن دولت نسبت به رعایت اصول و مبانی مورد نظر همه لبنانی ها متعهد می شود. اما دولت و حامیان گروه ۱۴مارسی آن زیر بار این خواسته نرفته و می گویند شرط قایل شدن برای انتخاب رئیس جمهوری و تشکیل دولت را نمی پذیرند. بر همین اساس اختلاف های دو طرف باقی مانده و با وجود توافق بر سر نامزدی ریاست جمهوری آینده این کشور یعنی میشل سلیمان فرمانده کنونی ارتش، بحران لبنان همچنان ادامه دارد و در بن بست قرار گرفته است. با این حال منابع لبنانی به نقل از «فواد البدیوی» سفیر مصر در لبنان اعلام کرده اند که مشورت های مقدماتی برای برگزاری این نشست آغاز شده و مصر پیش بینی می کند وزیران امور خارجه عرب در نشست ویژه خود، تصمیم های واضح و روشنی را درباره لبنان اتخاذ کنند.

منبع : روزنامه ابرار