نکات مهم در مطالعه مؤثر

با توجه به اینكه رعایت اصول مطالعه می تواند بازده كار را بالا برده و خود موجب علاقه بیشتر به مطالعه و در نتیجه یادگیری بهتر شود، لذا نكات مهم مطالعه مؤثر را یادآوری می كنیم:
۱) برای انجام مطالعه باید برنامه ثابت هفتگی داشته باشیم كه در آن برنامه ساعتها و سهم هر درس تعیین شده باشد و به آن برنامه متعهد و پایبند باشیم.
۲) اصل یادگیری با فاصله استراحت را فراموش نكنیم، یعنی هر ۴۵ دقیقه مطالعه حدود ۱۵ دقیقه استراحت.
۳) همیشه در فضای فیزیكی مناسب (نور، دما و جریان هوا) مطالعه كنیم و بهتر است سعی كنیم محل مطالعه ثابت باشد؛ یعنی هر روز جا عوض نكنیم و از خوابیدن و دراز كشیدن یا لم دادن در هنگام مطالعه پرهیز شود؛ زیرا باعث كاهش تمركز و ایجاد خواب آلودگی خواهد شد.
۴) قبل از خواندن هر فصل كتاب برای خود زمان مناسب تعیین كنیم؛ زیرا این كار باعث سرعت و پایبندی به مطالعه خواهد شد.
۵) در هنگام خستگی، گرسنگی و كسالت نباید مطالعه كنیم؛ زیرا شرایط مفیدی نیست و با توجه به همین موضوع نباید مطالب برای شب امتحان انباشته شود؛ چون از خواب و استراحت كاسته می شود و در نتیجه مطالعه مفید و مؤثر سیر نزولی پیدا خواهد كرد و نتیجه فشار مطالعه در شب امتحان هر چند ممكن است شما را راضی كند، اما كاملاً سطحی و گذرا بوده و مطالب بزودی فراموش خواهد شد.
۶) با توجه به این كه عموماً انتهای شب و آغاز صبح زمان مفیدتری برای مطالعه هستند، اما شما باید خودتان بهترین زمان مطالعه را برای خود شناسایی كنید؛ یعنی این كه مثلاً چه زمانی را بهتر می توانید مطالعه كنید؟ یا چه زمانی برای مطالب حفظ كردنی بهتر است؟ و یا در چه زمانی مطالب حل كردنی را با دقت و سرعت بیشتری حل می كنید و خلاصه این كه در چه ساعتهایی و حالاتی چه درسهایی را بهتر یاد می گیرید؟
۷) برای داشتن حافظه بهتر و یادگیری مؤثرتر به داشتن خواب كافی توجه داشته باشید؛ زیرا مقدار خواب مناسب لازمه یادگیری و عملكرد خوب مغزی است.
۸) در هنگام مطالعه سؤالهایی برای خودتان در مورد آن درس داشته باشید و برای به دست آوردن پاسخ آنها یك مطالعه هدفمند داشته باشید. مطالب مورد مطالعه را به مطالب قبلی آن درس ربط دهید و آنچه را می خوانید مورد ارزشیابی قرار دهید؛ زیرا این فعالیت پرسش و پاسخ درونی می تواند خواندن را مفید و مؤثر نماید.
۹) برای موفقیت بیشتر سعی كنید آموخته هایتان را تثبیت نمایید؛ یعنی در اوقات به اصطلاح مرده مثلاً زمان ایاب و ذهاب مدرسه به تفكر و بررسی مطلبی بپردازید كه این كار می تواند از طریق مباحثه با یك همكلاسی انجام شود.
۱۰) مطالب را سازماندهی و دسته بندی كنید حتی بهتر است كه به آنها كد و رمز بدهید؛ یعنی با اختصار كردن رئوس مطالب و تعاریف و یا به هر نحو مطلوب دیگر، باید مطالب منظم شود.
۱۱) مرور كردن از اصول مطالعه مؤثر است كه باید در فواصل مختلف و منظم مطالب مرور شود.
۱۲) سعی كنیم در مطالعه سرعت، دقت و درك مناسب داشته باشیم و دیگر این كه مطالب به خاطر سپرده شده را برای بازیابی تمرین كنیم.
۱۳) باید فصلها و بخشهای كتاب را به قسمتهای كوچكتر تقسیم كرد و تقسیمات كوچك را دقیق فراگرفت.
۱۴) سعی نماییم نگرش به تمام درسها داشته باشیم و این را یقین بدانیم كه هر مطلب و درسی جنبه های مثبتی دارد و ما باید نگرش منفی خود را درباره آن تغییر دهیم.
۱۵) سعی و تمرین كنیم كه هر درس را فقط یك بار و دقیق فرابگیریم؛ یعنی ذهن را شرطی كنیم و سطح توانمندی ذهن را بالا ببریم كه نیاز به چندین بار مطالعه نباشد.
۱۶) این اصل را به یاد داشته باشیم كه خوب خواندن هنر است، نه زیاد خواندن.
۱۷) باید بدانیم كه استعداد به همراه پشتكار و تلاش می تواند نتیجه خوبی به بار آورد، یعنی استعداد و پشتكار دو روی سكه موفقیت هستند.

علی چاپار - كارشناس و مشاور تحصیلی

منبع : روزنامه قدس