پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
یارانه، تشویقی برای مصرف بیشتر
در كشور سوریه مشتریان حدود۰۰۶/۰ دلار برای هركیلووات ساعت تا ۱۰۰ كیلووات ساعت اول می‌پردازند اما قیمت‌ها تا ۰۵۷/۰ دلار برای برق‌مصرفی بیش از ۶۰۰ كیلووات ساعت در یك ماه افزایش می‌یابد. بالاترین نرخهای تعرفه درخاورمیانه مربوط به سه شهر امارات متحده می‌گردد; شامل دبی، شارجه و ابوظبی كه به ترتیب‌مصرف كنندگان هزینه‌ای بالغ بر ۰۵۴/۰، ۰۴۶/۰، ۰۴۱/۰ برای هر كیلووات ساعت در هر سطح‌مصرف بایستی بپردازند. نرخهای تعرفه‌ای یارانه‌ای یك عامل مهم ضرر و زیان برای تعدادی از شركتهای برق منطقه‌ای‌هستند. تحلیل‌گران همواره تاكید می‌كنند كه یارانه‌ها بایستی پایان یابند، چرا كه تعرفه‌های انرژی‌باید منعكس كننده هزینه واقعی تولید و توزیع برق باشند.
هزینه تولید یك كیلووات ساعت با در نظر گرفتن عمر نیروگاه و اندازه آن و با توجه به نوع سوخت مصرفی و حتی فصل متناوب است همانطوری كه دمای هوای محیط می‌تواند بر هزینه تولید تاثیربگذارد. به نقل از یكی از مسوولان خلیج (خلیج فارس): دامنه هزینه‌های تولید از ۰۱۹/۰ تا ۰۳۰/۰ برای هر كیلووات ساعت می‌باشد و با احتساب هزینه‌های انتقال و توزیع، هزینه‌های فوق بین ۱۵تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. مشكلی كه شركتهای تولید كننده برق با آن روبرو هستند به این حقیقت محدود نمی‌شود كه‌تعرفه‌ها بطور كلی پایین‌تر از هزینه تولید و تحویل برق به خانوارها می‌باشد. در بسیاری از نواحی‌خلیج (خلیج فارس) مشتریان به نیروی برق به عنوان قسمتی از كمك‌های دولتی نگاه می‌كنند درنتیجه هیچگونه هزینه‌ای برای استفاده از برق نمی‌پردازند. بنابراین شركتهای تولیدكننده برق به شدت از لحاظ درآمد وابسته به ساكنان غیر بومی (ساكنانی‌كه تابعیت آن كشور را ندارند) هستند.
آمار و ارقام نشان دهنده آن است كه شكاف میان هزینه‌تولید و تحویل از یك طرف و از طرف دیگر تعرفه چندان بزرگ نمی‌باشد. "بله هنوز یك یارانه‌وجود دارد اما آن بزرگ نیست." به نقل از یكی از مسوولان برق. مشكل آن دسته از كسانی هستندكه از پرداخت هزینه برق خودداری می‌كنند كه باعث بروز انحرافاتی در موضوع یارانه می‌شود. اگر ۵۰ تا ۶۰ درصد از جمعیت هزینه‌ئی برای برق نپردازند، یارانه به شدت افزایش می‌یابد. از آنجا كه حدود بیش از ۸۰ درصد از مصرف‌كنندگان دوبی را ساكنان غیربومی تشكیل‌می‌دهند لذا این شهر از یك وضعیت مستثنی برخوردار است.
شركت آب و برق دبی از یك طرف‌نمی‌تواند تعرفه‌های سنگینی وضع نماید و از طرف دیگر همچنان نیازمند به درآمدهای سالم‌می‌باشد. نتیجه آن است كه شركت آب و برق دبی تنها شركت تولیدكننده آب و برق در خلیج(خلیج فارس) به حساب می‌آید كه سودآور است. این موقعیت به این توضیح كمك می‌كند چرانقش مشاركت توسعه دهندگان خصوصی در بخش نیروی امارات نفی شده است. عدم پرداخت‌هزینه برای برق كماكان در خارج از خلیج (خلیج فارس) نیز به عنوان یك مشكل عمومی به‌حساب می‌آید. به عنوان مثال در كشور لبنان برای حدود ۵۴ درصد از برق تولید شده هیچگونه‌هزینه‌ای پرداخت نمی‌شود كه از این میزان ۲۶ درصد ناشی از مشكلات فنی می‌باشد كه به دلیل‌وضعیت بد انتقال است و ۲۸ درصد باقی مانده از زیانهای اقتصادی ناشی می‌شود به عبارت دیگرهزینه برق تولید شده به ثبت نمی‌رسد و یا آنكه هزینه آن پرداخت نمی‌شود. مطالعات اخیر حاكی از آن است تعرفه‌های پائین ضرورتا یك مانع برای خصوصی سازی درخاورمیانه به حساب نمی‌آیند.
در اغلب مواردی كه خصوصی سازی اتفاق افتاده، پروژه‌های‌نیروی مستقل (IPP) برق تولید شده را مستقیما به شركتهای انتقال دولتی به جای فروش به‌مصرف‌كنندگان نهایی به فروش می‌رسانند. بدین ترتیب یارانه می‌تواند بوسیله دولت در حالت‌فعلی حفظ شود و سپس برق را به مصرف‌كننده نهایی به فروش خواهد رسانید. این مدل بدان معنی است كه دولت‌ها می‌توانند به راحتی از موضوع بسیار حساس افزایش‌تعرفه‌ها بدین وسیله شانه خالی بكنند، كه همیشه باعث ایجاد یك عكس‌العمل سریع از خیابانهامی‌شود. جالب اینجاست اگر یك تعرفه منطقی وضع شود و درآمدها بهبود یابد، نیاز برای ظرفیت‌تولید جدید از توسعه‌دهندگان خصوصی به اندازه‌ای كه در حال حاضر ضروری می‌باشد ، ضروری نخواهد بود.
مجله مید ، جولای ۲۰۰۳
مترجم: رهام واقعی
مترجم: رهام واقعی
منبع : مجله بولتن بین الملل
