نیاز کودکان امروز به ویتامین ها

متاسفانه ، امروزه غذاهای فراوری شده، سریع و بدون محتوای غذائی به آسانی در دسترس کودکان قرار می گیرند. جعبه های آب نباتهای رنگی و جذاب، نوشابه های حاوی شیرین کننده های مختلف، و اسنک های پر روغن و نمک در دبستان ها و دبیرستانها مورد توجه کودکان و نوجوانان می باشد.
به نظر می رسد تهیه کنندگان تنقلات عاری از مواد مغذی حضور خود را در هر جائی که امکان حضور کودکان فراهم است به نمایش می گذارند.
در این میان، والدینی که ضرورت مقابله با این روند مخرب را دریافته اند به دنبال راه حلی مناسب برای رساندن ریز مغذی ها(مولتی ویتامین ها و مواد معدنی) هستند. یک راه مناسب استفاده از مکمل های مولتی ویتامین است که بسیاری از آنها مناسب با ذوق و سلیقه کودکان تهیه شده است. مولتی ویتامین هائی غنی و استثنائی که علاوه بر رساندن ریز مغذهای لازم به کودکان، به واسطه مواد خاص و طبیعی خود در تقویت سیستم ایمنی نیز موثر هستند.
به دلیل تنوع طبخ غذاها، حتی والدین مشکل پسند نیز نمی توانند از محتویات غذائی که آماده می کنند با خبر شوند. مثلا ویتامین های محلول در چربی می توانند حرارت طبخ نرمال را تحمل کنند اما ویتامینA,E به تدریج در مجاورت هوا از بین می روند. به طریق مشابهی ویتامین های محلول در آب مثل ویتامین B۱,B۶ ، فولیک اسید و پانتوتنیک اسید در حرارت از بین می روند. ویتامین B۱۲ در مجاورت نور و حرارت و ویتامین C در اثر هوا و نور از بین می روند، بسیاری از نگهدارنده های به کار رفته در فراوری مواد غذائی، ویتامین های موجود در آن را از بین می برند.
بسیاری از والدین با مشکلات فراوانی برای یافتن مولتی ویتامین های خوش مزه و جذاب که بتواند %۱۰۰ مواد مغذی را به کودکانشان برساند با مشکل مواجهه هستند، موادی مانند منیزیم، آهن، ید و مس موجود در مولتی ویتامین ها سبب طعم بد آنها هستند. برخی از سازندگان برای جلوگیری از طعم بد داروها از به کار بردن این مواد در مولتی ویتامین ها خودداری می کنند، در حالی که برخی دیگر با به کارگیری مقدار بسیار زیاد قند و طعم دهنده های مصنوعی سعی در پوشش آن دارند.
بهترین مولتی ویتامین های تهیه شده برای کودکان و خردسالان آن هائی هستند که از پایه های میوه ای به مقادیر کم شیرین کننده ها ساخته شده و نیاز کودکان به آنتی اکسیدانت ها، مواد مغذی گیاهی و میزان بسیار کم کالری (تا حد ۴ کالری در روز) را تامین می نمایند.
در انتخاب نوع مولتی ویتامین باید دقت شود که تا موادی چون بیوتین، فولات ، نیاسین، پانتوتنیک اسید، ویتامین B۱۲ ، ویتامین B۱، A، B۶، C،DوE را هر روزه به بدن کودکان برساند.
● عواقب ناشی از کمبود ویتامین ها و ریز مغذی ها:
▪ آهن: در جهان حدود ۱ میلیارد نفر مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند که %۲۰ از این افراد را کودکان سنین دبستان و ۱۲-%۲۵ آن را زنان و کودکان در سایر سنین تشکیل می دهند.
مصرف مقادیر کم گوشت قرمز، ماهی و مرغ و مصرف مقادیر زیاد سریال ها کرنفلکس و شیرینیجات ابتلا به عفونت کرم های قلاب دار ، آسکاریس، شیستوزومیازیس، مالاریا، کمبود ویتامینC، آلرژی به شیر گاو ، مصرف ناکافی لبنیات، تخم مرغ و بتاکاروتن سبزیجات و میوه جات از جمله عوامل موثر در ابتلا به عارضه فقر آهن هستند. عواقب این عارضه معمولا به صورت کاهش سطح هوشیاری، عدم توانائی در انجام فعالیت های روزانه و طولانی تر بودن آنمی مربوط به متابولیسم ویتامین A و ید نشان داده می شود.
▪ ویتامین:A حدودا۲۵۴ میلیون کودک در سنین قبل از دبستان از کمبود ویتامین A رنج می برند. مصرف مقادیر کم محصولات لبنی ، تخم مرغ، بتاکاروتن میوه جات و سبزیجات و ابتلا به عفونت انگلی هلمینث و آسکاریس از جمله عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامین A می باشد. عوارض کمبود ویتامین A به صورت افزایش خطر مرگ و میر کودکان، شب کوری و خشکی چشم نمایان می گردد.
▪ ویتامین B۱۲ (کوبالامین): از عوامل ایجاد کننده کمبود این ویتامین می توان به مصرف ناکافی فراورده های حیوانی و اختلال در جذب غذا به دلیل آتروفی معده در نتیجه عفونت هلیکوباکتر پیلوری و یا اختلال شدید در متابولیسم ویتامین B۱۲ اشاره کرد. عوارض کمبود ویتامین B۱۲ شامل آنمی مگالوبلاستیک، اختلالات رشد، اختلال عملکرد عصبی و دمیلینه شدن اعصاب است.
▪ ویتامین:B۱ مصرف مقادیر زیاد برنج و سریال های صبحانه به صورت تصفیه شده، مصرف مقادیر کم محصولات حیوانی لبنی و غلات، مصرف تیامیناز موجود در ماهی خام و مشکلات متابولیسم تیامین از جمله عوامل کمبود ویتامینB۱ و بوجود آورنده بری بری منجر به نوروپاتی مزمن محیطی، فلج و عدم هماهنگی اعضا» هستند.
▪ ویتامینB۳(نیاسین): کمبود می تواند به عارضه پلاگرا با علائم درماتیت، تهوع، استفراغ، افسردگی و از دست رفتن حافظه منجر شود.
▪ ویتامین:B۶ علائم کمبود این ویتامین غیر اختصاصی بوده و می تواند شامل علائم عصبی همراه تشنج و درماتیت شود.
▪ ویتامین :C کمبود ویتامین C به دلیل عدم مصرف مقادیر کافی از میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C و یا پخت طولانی مدت سبزیجات حاصل می شود. کمبود شدید ویتامین C باعث ایجاد اسکوربوت همراه با سندرم خون ریزی دهنده و کم خونی می شود.
▪ ویتامین :D کافی نبودن میزان اشعه ماورا بنفش خورشید، پوشیدن لباس های زیاد و یا داشتن پوست تیره می تواند به کمبود ویتامین D منجر شود. موارد شدید ناکافی بودن این ویتامین به استئومالاسی و ریکتس در بچه ها منجر می شود.
▪ ید: حدود ۲ میلیارد انسان در سراسر جهان از کمبود ید در غذای خود رنج برده و به همین دلیل در معرض ناراحتی های ناشی از کمبود این ماده قرار دارند. زندگی در مناطقی که از نظر میزان ید در خاک و آب دچار کمبود هستند و یا ارتفاعات شانس ابتلا به بیماریهائی نظیر کریتینیم، اختلال عملکرد حواس ، هایپوتیروئیدی، گواتر و نقایص مادر زادی را افزایش می دهد.
▪ روی: این ماده در مواد با منشا» حیوانی و گیاهی وجود دارد. سو» جذب این مواد و یا عفونت با انگل های روده ای اسهال و یا نارسائی های ژنتیکی دائمی که منجر به کاهش سطوح روی در بدن می شوند می توانند به علائم غیر اختصاصی نظیر رشد ناقص، حساس شدن به بیماریهای عفونی، عقب ماندگی جسمانی، اسهال و اختلالات روانی منتهی شوند.
▪ فولات: کوتاهی در مصرف میوه ها و سبزیجات ، غلات و لبنیات ، سو» جذب مواد و عفونت های انگلی به همراه نارسائی های ژنتیکی در متابولیسم فولیک اسید منجر به نقایصی عصبی و نقایص صورتی و دهانی و یا نارسائی های قلبی در هنگام تولد، بالا رفتن هموسیستئین پلاسما، بیماریهای قلبی و حملات قلبی، افسردگی و نقص سیستم حسی می شوند.
● استفاده از مکمل ها، آسان ترین راه مبارزه با کمبود ریز مغذی ها:
کلمه Supplementation و یا استفاده از مکمل های مولتی ویتامین و مینرال به عنوان واژه ای برای استفاده از دوزهای غنی ریز مغذی ها معمولا به شکل قرص، کپسول و یا شربت به کار برده می شود. حسن استفاده از این مواد رساندن مقدار اپیتیم ریز مغذی ها در فرم بسیار قابل جذب و به سریع ترین وجه ممکن برای کنترل کمبود این مواد در جمعیت ها یا افراد خاص است.

دانیال تارمست

منبع : علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند