رانندگان اسیر کامیون های چینی و روسی

روسیه در همسایگی شمالی ایران از دیرباز قراردادهایی را با کشورمان بسته است که سابقه چندان جالبی از خود باقی نگذاشته است. آخرین قرارداد عظیمی که ایران با روسیه بسته است قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر بوده است که بنا به اظهارات مقامات سازمان انرژی اتمی ایران به علت بد قولی های مکرر طرف روسی قرارداد تا مرحله فسخ نیز پیش رفت اما به دلیل احتیاج مبرم کشورمان به سوخت هسته ای انعطافات سیاسی و اقتصادی ایران باعث نهایی شدن این قرارداد شد.
علاوه بر قرارداد هسته ای ایران با روسیه، با جستجویی در تاریخ روابط دو کشور به موارد بیشتری از بد قولی ها و بی اعتنایی های فراوان روسها در مبادلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی با ایران خواهیم رسید. مشاهده تاریخ نوعی رفتار شناسی روسیه را به مخاطب می نمایاند. در طول تاریخ مراودات ایران و روسیه تغییر رفتار ناشی از سیاست عمیق و دوگانه روسیه بر همگان مشهود بوده است. زمانی که درابتدای عقد قرارداد به تعهدات فراوانی گردن می نهند اما در طول قرارداد و موعد انجام تعهدات بی اعتنایی های بسیاری و در خیلی از مواقع تغییر مواضع سیاسی از طرف روسها باعث به وجود آمدن رنجش فراوان از سوی هم وطنانمان شده است.
از سوی دیگر به دلیل رشد فزاینده جمعیت در کشورمان و همچنین افزایش میزان مصرف کالاهای تولیدی سایر کشورها در ایران، روسیه نیز از این فرصت بهترین استفاده را برد و بازار ایران را بهترین محل برای عرضه محصولات نه چندان مناسب خود انتخاب کرده است. بیشترین اهداف روسها بازارهای شمالی ایران بوده است و بازارهایی همچون آستارا، بندر انزلی، بندر ترکمن، بندر گز و از جمله مهمترین بازارهای تجاری عرضه کننده جنس های روسی هستند. با یک چرخ زدن در یکی از بازارهای مذکور متوجه خواهید شد که کیفیت خیلی از کالاهای ساخت داخل کشورمان از اجناس مشابه روسی بسیار بالاتر و ارزنده تر است.
از نظرمردم قبل از ورود اجناس چینی به بازار ایران، جنس های روسی مقام اول بی کیفیت ترین اجناس را به خود اختصاص داده بودند. تنها مزیت اجناس روسی ارزان تر بودن آنها بود به طوری که اجناس روسی در بازارهای شمالی کشور به ارزان تر بودن معروف بودند. اما غافل از اینکه پول دادن برای خرید اجناس بی کیفیت ارزان کاری بس اشتباه به نظر می رسد. انگلیسی ها ضرب المثلی دارند با این عنوان که " هنوز آنقدر پولدار نشده ایم که جنس ارزان قیمت بخریم".
یکی از بازارهای بزرگ وبا ظرفیت بالای ایران بازار خودرو و حمل و نقل است. با قرار گرفتن در بین ترانزیت غرب به شرق و جنوب به شمال سالانه میلیون ها تن کالا از خاک کشورمان به کشورهای آسیایی و اروپایی ترانزیت می شود.
۹۰ درصد ترانزیت کالا و مسافر در داخل کشورمان از طریق حمل و نقل جاده ای صورت می گیرد که این مسئله بازار بزرگی را برای عرضه و استفاده از ناوگان حمل و نقل جاده ای در داخل کشور می طلبد.
خوشبختانه با تلاش صنعتگران داخلی بهترین مارکهای معتبر جهانی در دنیای حمل ونقل جاده ای در داخل کشور تولید و عرضه می شود. به گفته مهندس شاطرزاده معاون اقتصادی وزیر صنایع و معادن بازار ایران به لحاظ کمبود تولید کامیون و کامیونت با مشکلی برخودار نیست و بهترین و با کیفیت ترین مدلهای کامیون در داخل کشور توسط کارخانجات بزرگ در داخل تولید می شوند اما مشکل زمانی بروز می کند که عزیزان راننده از لحاظ پرداخت بهای کامیون با موانع بسیاری برخورد می کنند. معاون اقتصادی وزیر صنایع برای حل مشکل عدم استقبال کامیون داران از خرید مدل های معروف و البته گران داخل بازار پیشنهاد، روآوردن به کامیون هایی با کیفیت نازل تر را مطرح کرد و افزود: برای پرکردن خلا» موجود در بازار حمل و نقل می بایست به طریقی وارد عمل شد که هم ایران بازار ترانزیت منطقه را از دست ندهد و هم اینکه رانندگان توانایی خرید کامیون هایی را داشته باشند. بنابراین تصمیم گرفته شد علاوه بر تولید کامیون های داخلی کامیون هایی نیز از کشورهایی همچون چین به بازار تزریق شوند، وی ادامه داد: سال گذشته واردات این کامیون ها و کامیونت ها از چین آغاز شد و در ابتدا نیز به لحاظ قیمت نازل آنها مورد استقبال خریداران قرار گرفت اما متاسفانه بعد از گذشت چندین ماه به دلیل افت کیفیت و عدم کارایی آنها در شبکه حمل و نقل ایران دیگر خریداری پیدا نکردند و الان هم مجموعه صنایع و بازرگانی از واردات این نوع کامیونها راضی نیستند و باز به چاره جویی برای پیدا کردن راه حلی جهت ایجاد تسهیلاتی برای خریداران مارکهای معروف و با کیفیت خودروهای سنگین ساخت داخل پرداخته اند.حال با ذکر این مقدمه طولانی در خصوص تاریخچه مبادلات تجاری روسیه با ایران و همچنین از سویی دیگر شرح وضعیت حمل و نقل کالای کشور به نکته ای خواهیم رسید که در دل خود هشداری اساسی به مجموعه صنعت و بازرگانی ایران دارد که متوجه عملکرد خود در این مورد باشند.
اخیرا با رایزنی های اقتصادی جمهوری خود مختار تاتارستان روسیه با مجموعه صنایع استان آذربایجان شرقی در این استان شمال غربی ایران که همسایه دریایی این قسمت از روسیه نیز می باشد کارخانه ای تاسیس شده است که خط مونتاژ کامیون های مارک کاماز را در آن واحد تولیدی راه اندازی شود. ماهیت وجودی این اقدام یک عمل قابل قبول از لحاظ ایجاد اشتغال زایی، تقویت روابط همسایگان شمالی کشورمان، توسعه صنعت در استان آذربایجان شرقی و همچنین پاسخگویی به بخشی از نیازهای ناوگان حمل و نقل جاده ای کشور است اما با توجه به ذکر مواردی در خصوص تاریخچه همکاری با روسیه و نیز آنالیز استفاده از اجناس روسی به لحاظ کیفیت نازل آنها لازم است که مسوولان زیربط تنها به خاطر تاسیس یک واحد تولیدی یا اضافه کردن یک برند جدید تر به محصولات قبلی وسایط نقلیه سنگین تکرار مکرر اشتباهات را مرتکب نشوند.
هما نطور که در افتتاحیه این کارخانه مهندس شاطرزاده معاون وزیر صنایع و معادن در جمع خبرنگاران از چگونگی رضایت مندی خریداران ایرانی کامیون ها اظهار تردید کرد و گفت: تجربه ایران از معامله با چینی ها در خصوص واردات کامیون و کامیونت مناسب نبوده و امیدواریم که سرنوشت کامیون های روسی کاماز نیز مثل آنها نباشد و در بین خریداران جائی را برای خود بگشاید. اما آنچه در سخنان آقای شاطرزاده مشخص بود تردید بود که به قاطعیت نتوانست از ورود کامیون های روسی به بازار و جاده های ایران دفاع کند. شاید ذهن آقای معاون وزیر هم از شبهاتی پر بود که ما در مقدمه این مطلب به آن پرداختیم.
علاوه بر ملاحظات آقای معاون وزیر صنایع و معادن از پروژه مشاهدات جمعی از خبرنگاران از محصولات تولیدی این شرکت روسی نیز در جای خود جالب به نظر می رسد.
اولا اینکه شکل ظاهری بدنه و داخل اطاق این کامیون ها انسان را به یاد نخستین ماشین های ورودی به ایران در دهه ۳۰ شمسی می اندازد. رنگ بندی های نامناسب، فضای کوچک سرنشین ها، جلو داشبورد ابتدایی و بسیار ساده، نبود تجهیزات رفاهی مناسب برای راننده و کمک راننده و همچنین عدم تطابق نوع ساخت امکانات رفاهی این کامیونها با شرایط اقلیمی جاده های کشور ظاهری ترین نواقصی بود که چشم هربیننده ای را به خود معطوف می کرد. در نگاه اول کامیون های کاماز ساخت روسیه مناسب جاده ها سرد و هوای یخبندان اتحادیه جماهیر شوروی سابق یا روسیه فعلی دانسته می شود زیرا با شرایطی که در چند سطر بالا از این شکل اطاق این کامیون ذکر شده هیچ امکانات رفاهی مخصوص هوای گرم و خشک جاده های ایران در آنها تعبیه نشده است تا رانندگان بتوانند شبها و روزها با احساس کاملا آرام و به راحتی پشت فرمان آن به رانندگی بپردازند.
ثاتیا اینکه کل خط تولید کارخانه ای با تولید حداقل ۶ مدل از این نوع کامیون ها منتهی به یک سالن سرپوشیده به مساحت تقریبا ۵ هزار متر مربع که حکایت از بدوی ترین خط تولید صنایع خودروسازی داشت. در این سالن به اصطلاح خط تولید نه خبری از ربات های کارگر و نه از تکنولوژی روز این صنعت آثاری بود.
در هنگام افتتاح این کارخانه تعجب در چهره های تمامی بازدید کنندگان اعم از صنعتکاران استان آذربایجان شرقی، خبرنگاران رسانه های جمعی و دیگر مهمانان نمایان بود و همه با تعجب نواقص موجود در واحد تولیدی را به یکدیگر نشان می دادند.
سومین مورد از نظر همه موارد اهمیت واقع شده قیمت نه چندان پائین این نوع کامیون ها در هنگام فروش می باشد. البته بنا به دلایلی از ذکر قیمت اصلی این محصولات در این مطلب معذوریم اما به صورت سرپوشیده به عرض می رسد که تفاوت قیمتی این کامیون ها با سایر وسایط نقلیه سنگین موجود در بازار ناچیز است و مضاف اینکه هنوز از سوی وزارت صنایع تسهیلاتی به خریداران تعلق نمی گیرد.
آخرین موردی که ذکر آن پای چندین دستگاه دولتی و غیر دولتی را پیش می کشد تبلیغات رنگین و متعدد این شرکت در سطح شهر می باشد. در طول سالهای بعد از انقلاب همیشه به ما آموخته اند که به مصنوعات داخلی و ملی خود افتخار و در بوق و کرنا کنیم اما حال که یک محصول تمام خارجی و البته کم کیفیت با میلیون ها دلار خروج ارز از کشور به صنایع خودروسازی داخلی تحمیل شده است جای بس تعجب است که مسوولان وزارت ارشاد و همچنین وزارت صنایع اجازه تبلیغات گسترده و هزینه بر کاماز شرکت وارداتی روسی را در قلب پایتخت ایران صادر می کنند.
حال به جهت وظیفه اطلاع رسانی برخود واجب دانستیم که مشاهدات جمعی از کارشناسان و همکاران را به اطلاع مردم شریف ایران برسانیم تا در تصمیمات آینده خود در انتخابات محصول با آگاهی بیشتر پا به میدان بگذارند.

نویسنده : شهرام صدوقی

منبع : روزنامه مردم سالاری