چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا

ولتا


ولتا
ولتا در سال ۱۷۴۵ در كومو كه در نزدیكی میلان ایتالیا بود به دنیا آمد دایی ولتا مسئولیت تربیت وی را كه در كالج یسوعی محلی آغاز شده بود به عهده گرفت سپس دایی دیگرش كه از فرقه دومینیكی و در معتقدات یسوعی با او سهیم بود آن را به پایان رسانید ولتا تحصیلاتش را در مدرسه مدهبی بنتسی ادامه داد و در آنجا بود كه كتاب لوكریتوس سخت بر او اثر گذاشت داییهای او می خواستند كه او پیشه وكالت را كه از سوی خانواده مادرش شغل ابرومندی شناخته شده بود برگزیند ولتا ترجیح داد كه از آنچه نبوغ خود می نامید پیروی كند و این نبوغ او را در هجده سالگی به مطالعه در باره برق كشانید ولتا در بیست و نه سالگی معلم مدرسه شبانه روزی «كوم» گردید. در همین موقع اسبابهای مختلف الكتریكی از قبیل الكتروفور، آب سنج، الكتروسكوپ و غیره را ساخت و شهرت بسیاری كسب نمود و در سال ۱۷۷۹ با سمت استادی در دانشگاه پاوی مشغول به كار شد ولتا در اختراع الكتروفور (دستگاه برق ساز) خود یعنی شگفت آور ترین ابزار برقی پس از بطری لید این بینش را كه صمغ (رزین) برق خود را بیش از شیشه حفظ می كند با این واقعیت تلفیق كرد كه یك ورقه فلزی و عایق بارداری كه خوب تنظیم شده باشند می توانند جرقه های فراوان تولید كنند بی آنكه برق را ضعیف سازند در سال ۱۷۷۲ ولتا صورت مفصل و دشواری از Electtricismo artificial را منتشر كرد كه بیش از پیش مؤید این نظر عجیب بود كه برقهای ناهمنام در پیوند یك عایق باردار و یك هادی كه موقتاً به زمین وصل شده است فقط به این منظور یكدیگر را خنثی می كنند كه در تجزیه های بعدی با تقویت مجدد پدید آیند گاز سنج ولتا یكی از مهمترین كشفهای سده هیجدهم را محقق ساخت و آن عبارت بود از كشف تركیب آب كه لاووازیه در میان چیزهای دیگر با جرقه زدن اكسیژن و هیدروژن روی جیوه به دان پی برد. مطالعات بعدی ولتا در مورد هوا مربوط می شد به عمل و تأثیر گرما در گازها و بخارها تصور كلی او از گرما دنباله نظریه های كرافردوكرون درباره سیالات است با یك استثنا ی خاص گو آنكه منابع او پدیده گرمای نهان را به تركیبی شیمیایی نسبت می دادند كه موجب تغییر حالت بود او گرما را عمده ساخت و گرمای نهان را نتیجه جهش بعدی در ظرفیت گرمای ویژه دانست ولتا در اندازه گیری انبساط هوا به عنوان تابعی از گرما یا شاید تابعی از دمای كه در دماسنج جیوه ای نشان داده می شود موفقتر بود ولی مجلاتی كه مخصوص انتشار این نتایج بودند در خارج ایتالیا كمتر خوانده می شدند.
در هر حال حق قضیه «ثابت بودن ضریب انبساط هوا» بنابر رأی یكپارچه كنگره بین المللی فیزیكدانان در كومو كه به پاس صدمین سال درگذشت دو تشكیل شده بود بار دیگر به ولتا برگردانده شد در سال ۱۷۸۰ موضوع بحث مجامع علمی«الكتریسیته» بود والش ثابت كرده بود كه تكان حاصل از تماس با ماهی تورپیل از نوع تكانهای الكتریكی است. درسال ۱۷۷۳ ماهی مزبور را تشریح كرد و عنصر مولد الكتریسیته را پیدا نمود هنتر در همان عنصر مشابهی در بدن یكی از انواع مارماهی پیدا كرد به این ترتیب فكر اینكه حیوانات دیگر هم باید دارای این عضو باشند قوت گرفت لویی گالوانی استاد تشریح دانشگاه بولونی در سال ۱۷۸۰ این آزمایش را روی قورباغه انجام داد بطوریكه قورباغه را به برق گیر آویزان نمود و ملاحظه نمود كه هنگام عبور ابر عمل انقباض در پنجه های قورباغه انجام می شود گالوانی برای اطمینان كامل در هوای خوب قورباغه را به بالكون فلزی منزل خودش آویزان كرد ولی نتایج قبلی را مشاهده نكرد یك شب كه حوصله اش از نگرفتن نتیجه به سر آمده بود با عصبانیت قورباغه را از محلی كه آویزان كرده بود جدا كرد و در این موقع به موجب تصادف دراثر تماس گازانبری كه بوسیله آن قورباغه را گرفته بود با بالكون تكانی در قورباغه مشاهده می نماید و فكر می كند كه واقعاً مسئله الكتریسیته حیوانی را كشف كرده است.
ولی صدای مخالفی از ولتا بلند شد كه الكتریسیته كه در این عمل بوجود آمده است فقط در اثر تماس گاز انبر و بالكون آهنی است ولتا در واقع تجربیات گالوانی را تكرار نمود و در صدد برآمد كه ثابت كند قورباغه دخالتی در ایجاد الكتریسیته نداشته است آنگاه سكه ای ازنقره و قطعه ای روی به كار برد و آنها را با پارچه پشمی اسیددار از هم جدا نمود و بدینوسیله پیل الكتریكی تشكیل شد این پیل فقط جرقه تولید نمی كرد بلكه جریاتی متصل كه در حال عبور بود ایجاد می نمود دانشمند بزرگ روز بیستم مارس ضمن نامه ای اكتشاف خود را به جامعه پادشاهی اطلاع می دهد و از همین زمان شهرت فراوانی در سراسر اروپا كسب می نماید وكشف او تأثیر عمیقی در مجامع علمی بوجود آورد و ناپلئون او را به پاریس دعوت می كند و از او می خواهد ك تجربه اش را در مقابل آكادمی تكرار كند و بعد از اثبات آن او را به سمت كنت و سناتور كشور ایتالیا انتخاب می كند ولتا بعد از سه سال از شغل خود كناره می گیرد و به كوم می رود او در سال ۱۸۲۷ در هشتاد و دو سالگی زندگی را وداع می گوید.
منبع : ایرانیکا


همچنین مشاهده کنید