شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

لورد ارنست رادرفورد


لورد ارنست رادرفورد
این فیزیکدان و شمیدان بزرگ در۳۰ آگوست سال ۱۸۷۱ در نیوزلند در خانواده ای متوسط چشم به جهان گشود. در کودکی به همراه خانواده اش به آنجا مهاجرت کرد و تا آخر عمرش در همان جا بود. در کشور انگلستان توانست با دریافت کمک هزینه تحصیلی درس بخواند و تا درجات عالی درس خواند. در سال ۱۸۹۳ درجه فوق لیسانس خود با عالترین نمرات و آن هم بصورت همزمان در دو رشته ریاضیات و فیزیک دریافت کرد. بصورت تشویقی به او اجازه داده شد که یک سال در دانشگاه بماند و با اختیار تام بتواند از دانشگاه استفاده کند. او ترجیح داد،این مدت را به تحقیق در رابطه با مغناطیسی شدن آهن از طریق تخلیه برقی هر بسامد اختصاص دهد. یک سال بعد، یعنی در سال ۱۸۹۵ کمک هزینه دیگری به همراه شغلی در آزمایشگاه به او پیشنهاد شد که بلافاصله پذیرفت. همان طور که می دانید در این زمان با انجام آزمایشی جالب که به بمباران کردن ورقه طلا مشهور است، توانست تهولی شگرف در علم شیمی دهد و پرتوهای آلفا و گاما و بتا را نیز کشف کند. بعدها و پس از انجام دادن آزمایشات دیگری دریافت که ذره آلفا همان اتم های هلیوم هستند. او عدد آووگادرو را نیز توانست به طور دقیق تر محاسبه نماید.
بزرگرترین (البته یکی از آنها) کشف او، کشف ساختار پیچیده و اولیه اتم بود. او برای اولین بار این مطلب را پس از انجام آزمایش مشهورش بیان نمود و گفت:«اتم تشکیل شده از مقدار زیادی فضای تهی،هسته باردار البته مثبت، کوچک و بصورت چگال در مرکز قرار دارد . بارهای مخالف هسته در اطراف آن قرار گرفته اند». به پاس زحمات گرانبهای او آزمایشات بسیارش در سال ۱۹۰۸ جایزه نوبل را به او اعطا کردند. همچنین به عضویت جامعه پادشاهی و استادی دانشگاه درآمد. در زمان استادیش شاگردان بسیار بزرگی را تربیت و به جامعه تحویل داد که از جمله آنها هنری موزلی است که بعدها موفق به کشف عدد اتمی شد و بواسطه آن جدول تناوبی امروزی را نیز کشف کرد. این محقق و اندیشمند بزرگ و فرزانه در ۱۹ اکتبر سال ۱۹۳۷ با افتخار درگذشت.
● آلفرد نوبل
آلفرد در ۲۱ اکتبر سال ۱۸۳۳ در کشور سوئد به دنیا آمد. او توانست در سن پطرزبورگ تحصیل کند. وی بسیار با استعداد بود.پدرش امانوئل نوبل از جمله مخترعانی بود که توانست یک مین زیردریایی بسازد. به همین دلیل به درخواست دولت روسیه که مین ها را خریداری کرده بود، به سن پطرزبورگ نقل مکان کرد. آلفرد نوبل در سال ۱۸۵۰ به آمریکا رفت و در آنجا نزد اریکسن مشغول به تحصیل شد.
وی در مدت اقامتش در آمریکا دائم به این مسئله فکر می کرد که آیا می شود با اختراع یک ماده منفجر کننده می توان از زحمت و رنج هزاران کارگر کاست یا نه. این موضوع همیشه فکر او را به خود مشغول می کرد. این شیمیدان بزرگ و ارزشمند سوئدی که در نهایت در سال ۱۸۶۶ توانست دینامیت را کشف کند، نتواست به مردم بگوید که نباید از این ماده برای کشتن و مقاصد جنگی استفاده کرد. با این اختراع آقای نوبل در زمان بسیار کمی و اندکی، میله های دینامیت جای ترکیبات بسیار خطرناک نیتروگلسیرین را گرفت. او اختراع خود را به ثبت رسانید و البته با فروش آنها نوانست ثروت بزرگ و هنگفتی بدست بیاورد.دینامیت سیما و چهره غرب را دگرگون کرد. از این ماده منفجره هم در موارد صلح جویانه و هم در ضمینه ویران و تخریب تمدن بشری می شد استفاده نمود. به خاطر کاربرد ناصحیح و غلط این ماده توسط بعضی کشورها او در بین مردم به عنوان یک مخترع بدشگون و بدخیم شناخته می شد. آنها می گفتند که او معلومات و دانش خود را درجهت کشف وسایل ویرانگر و نابودکننده مورد استفاده قرار داده است. شناخته شدن این وسیله (دینامیت) و کاربرد نادرست آن در جنگ ها و ویرانگریها و کشتن انسانها توسط بعضی کشورها نوبل بشیمان شد و برای آنکه بتواند آن را جبران کند، به هنگام مرگ وصیت نمود که تمامی ثروت و دارایی خود را که شامل ۳۱ میلیون کرون سوئدی می شد، به عنوان جایزه سالیانه به بهترین و برگزیده ترین شاعر ، نویسنده و به تمامی کسانی که در یکی از رشته های شیمی، فیزیک، زیست شناسی، پزشکی و یا در ضمینه صلح جهانی خدمتی کرده باشند و یا کشفی ارائه داده باشند، به ط.ور مساوی تقسیم گردد. این جایزه شامل دیپلم اقتخار و مدال طلا و چکی است که مبلغ آن ،بستگی به سود بنیاد نوبل در آن سال دارد. در سال ۱۹۶۸ بانک دولتی سوئد جایزه نوبل در رشته اقتصاد را نیز به آن اضافه نمود. از آن سال به بعد همه ساله این کار انجام می شود و در سال های اخیر اعتبار بیشتری پیدا کرده است و برگزیدگان بیشتر به جنبه علمی و تخصصی آن افتخار می کنند. آلفرد نوبل در سال ۱۸۹۶ در سان یو ایتالیا چشم از جهان فروبست.
● گئورگ زیمون اُهم
زیمون اهم در سال ۱۷۸۷در شهر مونیخ آلمان در خانواده ای فقیر به دنیا آمد. هوش و فراست وی از همان دوران کودکی جلوه گری می کرد و نمایان بود. وی با وجود مشکلات بسیار در زندگی اش موفق شد، در سن ۲۲ سالگی در سال ۱۸۱۱ درجه دکتری فیزیک را دریافت نماید. وی همیشه آرزو داشت که استاد دانشگاه شود ولی سرنوشت و زندگی او طوری دیگر رقم خورد. سالها در دبیرستان های مختلف به تدریس ریاضیات مشغول شد، اما هرگز قدرش دانسته نشد.مطالعات وسیعی داشت و در جریان اکتشافات اورستت در سال ۱۸۲۰ قرار گرفت. او کوشید نظریات انتقال حرارت خود را که در مورد انتقال برق بود، مورد آزمایش قرار دهد. وی به خوبی می دانست که برای رسیدن به استاد دانشگاهی باید تحقیق نمود و کشفی ارائه داد، اما تحقیق و آزمایش به پول و وسایل فراوان نیاز داشت. مجبور بود وسایل آزمایشگاهش را شخصا بسازد. اما با وجود این ذره ای از تلاش و پشتکارش نکاست و همچنان برای رسیدن به آرزویش سخت تلاش می کرد. وی در طی آزمایشاتش دریافت که «مقدار برق منتقل شده با طول سیم نسبت عکس و با سطح مقطع آن نسبت عکس دارد».به این ترتیب موفق شد نظریه ریاضی جریان برق را کشف کند که امروزه پایه و اساس فیزیک می باشد و به نام قانون اهم معروف است. این کشف در آغاز چندان مورد توجه دانشمندان قرار نگرقت چون بسیاری معتقد بودند که این کشف مبنی بر آزمایش و تجربه نیست و فقط بر روی کاغذ صحیح به نظر می رسد. با گذشت زمان و به تدریج مورد توجه دانشمندان کشورهای دیگر قرار گرفت. از این رو اهم در سال ۱۸۴۱ از سوی انجمن سلطنتی انگلستان موفق به دریافت مدال کاپلی گردید. اهم پس از این درجات ترقی را پیمود و توانست در سال ۱۸۴۵ عضو رسمی فرهنگستان باواریا شود. در سال ۱۸۴۹ به مدیریت دفتر فرهنگستان فیزیک در مونیخ منصوب شد. مورد تجلیل و ستایش قرار گرفت و به احترام او واحد مقاومت الکتریکی را اهم می نامند. در سال ۱۸۵۲ توانست به آرزوی دیرینه اش که استادی دانشگاه بود دست یابد و بدین ترتیب دو سال آخر عمرشرا در سمت استادی فیزیک گذراند. زیمون اُهم پس از عمری تلاش و زحمت در سال ۱۸۵۴ در شهر مونیخ در سن ۶۷ سالگی دیده از جهان فرو بست.
منبع : زیست‌نامه


همچنین مشاهده کنید