یک اثر هنـری آرمان گرا

▪ کارگردان: شیائو گانگ فنگ
▪ سناریست ها‎/ لیوهونگ و هنگ لیو، بر اساس کتاب رمان «گوانزی»، نوشته یانگ فینگ یوان
▪ تاریخ اکران بین المللی‎/ ۲ دی ماه ۱۳۸۶
▪ ژانر: جنگی- درام
▪ داستان فیلم در یک خط‎/فرمانده یک گروهان پس از اتمام جنگ داخلی (چین) می کوشد ارزش همرزمان کشته شده خود طی جنگ را به دیگران نشان بدهد.
▪ تهیه کنندگان‎/ کمپانی فیلم چین با مشارکت ام. کی.پیکچرز و همچنین وانگ. ژونگ جون و رن ژونگ لون
▪ بازیگران اصلی‎/ ژانگ هان یو، چائو دنگ، هنگ فو، جون هو، فیل جونز، فن لیائو، ناروین لی، کوان رن، یان تانگ و بواکیانگ وانگ
«Assembly» (یا«Ji jie hao») فیلمی از شیائوکانگ فنگ چینی که در جشنواره امسال فیلم فجر اکران خواهد شد. چندی پیش به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره بین المللی بوسان کره جنوبی به نمایش درآمد و به محض این که بلیت های آن در دسترس علاقه مندان قرار گرفت، به فروش رفته و به پایان رسید. شاید هم توفیق زیاد این فیلم به سبب پیشینه روشن این کارگردان بوده باشد که ساخت آثاری پر سرو صدا مثل «دنیایی بدون سارقان» و «The Banquet» را در کارنامه اش دارد و دومی یک اثر هملت گونه در دنیای سینمای رزمی برآورد شده است.
با این حال وقتی قرار است کارگردانان چینی چیزی را بسازند که بر اساس تاریخ چین و حول سوژه جنگ است، اولین تصوری که به ذهن تان می رسد، ساخت یک کار پروپاگاندا و تبلیغی است. تیمی که قاعدتاً و معمولاً با اصول یک داستان تکراری آمیخته و بر پایه یک دیالوگ احساس برانگیز عرضه می شود. هنری که شیائو گانگ فنگ به خرج داده، عبور از این مرزها و رسیدن به اندازه ها و تعاریف جدیدی از یک سوژه تاریخی، لااقل در سینمای چین است. از طرف دیگر او توانسته است فیلمی را بسازد که به رغم متمرکز بودن بر وقایع چین و سال های پرتنش بعد از اتمام جنگ جهانی دوم و زوم کردن بر روی جنگ های داخلی چین و ستیز های قومی در این کشور، یک تم و رویکرد بین المللی هم دارد و برای سایر کشورها نیز نکاتی تماشایی را در بر دارد. واژه Assembly معانی متفاوتی را در بر دارد و یکی از آنها اقدام به عقب نشینی و سپس تجدید سازمان و حرکت دوباره به سمت هدف در میدان کارزار است و این کاری است که فرمانده (ژانگ هان یو) و ۴۷ سرباز گروهان او در یک میدان جنگی دشوار و به واقع در دل جنگ های داخلی چین و در شرایطی که به نظر می رسد روال تشکیل و حرکت گروهان بدخیم و بدون عاقبت باشد، دست به آن می زنند.
فرمانده و همراهانش با این که در اقدامات جنگی مهارت دارند، اما فاقد ساز و برگی هستند که برای تقابل با دشمن به آن نیاز است. رقیب آنها نیروهای موسوم به ارتش ملی هستند که سلاح های زبده و برتری را در اختیار دارند. با این وجود، درس ها و توانایی ها گروه از مسائل و آموخته های سختی این رشته بر می خیزد و در نتیجه آنها به راحتی تسلیم نمی شوند و متعهد شده اند که به هر قیمتی و با هر کار ممکن به هدف خویش برسند.
به این ترتیب «Assembly» بیشتر یک نوع ارج گذاری بر وحدت جنگی و حفظ روحیه گروهی در داخل واحدهای نظامی است و به فاکتورهای شجاعت و تسلیم ناپذیر بودن تحت سخت ترین شرایط می پردازد.
اگر کلاً به دنبال یک فیلم جنگی و نمونه ای روشن و مستقیم از این ژانر باشید. «Assembly» باعث نا امیدی تان نمی شود. فیلم به ۳ قسمت اصلی تقسیم می شود. اولی که ۶۰ دقیقه طول می کشد، در بردارنده بیشترین برخوردها و صحنه های جنگی و ستیزها بین نیروها و لشکرهای مختلف در چین است. این صحنه ها بر خلاف آن چه مثلاً در «خط قرمز نازک» کار سال ۱۹۹۸ ترنس مالیک دیده ایم، شاعرانه و پر ظرافت نیست و اگر قرار باشد شباهت اندکی را بین آن و سایر کارهای معروف بیابیم و عنوان کنیم، فیلم تند و بی واسطه جنگی سال ۱۹۹۸ استیون اسپیلبرگ یعنی «نجات سرباز رایان» به یادمان می آید. زیرا این فیلم چینی مثل آن واقع بین، صریح و ارائه گر خشونتی تند در برخی سکانس های خود است. در سال های اخیر فیلم های پرشماری را داشته ایم که بیننده ها را در مقام افراد مهاجم و ارتشی های در حال پیشروی به سمت اهداف و پایگاه های دشمن به تصویر کشیده است و تعداد کارهایی مثل «نامه هایی از ایووجیما» که در آن بیننده ها در مقام مدافع قرار می گیرند و شبیه به دفاع کنندگان از سنگرهای جنگی می شوند، اندک بوده اند. در این گونه فیلم ها هجوم در پی هجوم را به سمت دشمنان شاهد هستیم و در نتیجه بیننده ها خسته می شوند و شاید نقطه قوت «Assembly» نیز همین باشد، زیرا از چهار صحنه و سکانس بزرگ جنگی آن ۳ مورد فقط پز دفاعی کاراکترهای اصلی و تلاش آنان برای دفع تهاجمات طرف مقابل را به تصویر می کشند. و یک مورد نیز که در ظاهر تهاجمی است، به واقع به جای منتهی شدن به پیروزی، شکست نسبی را برای کاراکترهای مرکزی فیلم در بر دارد. شیائو گانگ فنگ در مقام کارگردان جزئیات را به طور کامل شرح داده و حتی به کارگیری سلاح های بدوی و اسلحه های اولیه را که طی روندی اجباری توسط سربازان صورت می گیرد، به تصویر کشیده است. اولین نتیجه ای که بیننده می گیرد، این است که سربازان چینی در آن زمان در قیاس با همتاهای ژاپنی خود عقب افتاده تر و صاحب امکانات کمتری بوده اند. زیرا ظواهر و حتی سلاح های موجود در دست ارتشی های ژاپنی و همچنین برخی از قوای متفقین در زمان جنگ جهانی دوم، وسایل پیشرفته تری بوده است و در ادامه آن موج و در سال های بعد از اتمام آن جنگ، لابد نباید سلاح هایی بدوی تر را در دست چینی ها ببینیم.
اگر دو فیلم جنگی سال پیش کلینت ایست وود را که به نامه ای «پرچم های پدران ما» و «نامه هایی از ایووجیما» و به فاصله زمانی بسیار کمی با یکدیگر اکران شدند، به ذهن بیاوریم، شاید به این نتیجه برسیم که فیلم شیائو گانگ فنگ ترکیب و ادغامی از این دو است و مانند این دو نگاهی عمیق به وقایعی است که در دل یک جبهه جنگی روی می دهد و وقت قابل توجهی را نیز به بیان وقایع دراماتیک جبهه و برخورد دو طرف اختصاص می دهد. در دو قسمت بعدی فیلم تلاش فراوانی را در نقاط و دقایق مختلف از جانب فرمانده شاهد هستیم زیرا او می خواهد حقانیت سربازان تحت فرماندهی اش و ارزش دستاوردهای آنان و بخصوص ارج و قرب سربازان کشته شده را به اثبات برساند و به دیگران بگوید که آنها چه کرده اند. شاید عده ای بخش اول فیلم را بیشتر بپسندند، اما دومی نیز الزامی است.
زیرا از این نکته می گوید که چگونه برخی سربازان حاضر در این جنگ بیش از آن که به فکر خود بوده باشند، به حفظ همرزمان خود می اندیشیده اند و بهای گزافی برای آن پرداخته اند و این نیز یک تفکر ایده آلیستی و ناب در دنیای جنگ و البته ادبیات و سینمای مرتبط با آن است.در نهایت «Assembly» و به روایتی «گردهمایی» یا «تجدید سازمان» یک فیلم آرمان گرا است و درام و احساس و اکشن را با یکدیگر آمیخته و در بسیاری از موارد به بهترین نتیجه گیری ممکن رسیده است. در میان بازیگران باید توجهی ویژه را به ژانگ هان یو مبذول داشت که رل کاپیتان «گو» را بازی کرده و چنان موفق بوده که به نظر می رسد این یک نمایش تک نفره است. او هم برای عوض کردن تاریخ و کمک به سربازان تحت فرماندهی اش تلاش می کند و هم با سیستمی به مبارزه می پردازد که درست نمی پندارد، ولی در ستیز با آن دست تنها است.
در نهایت پس از تماشای این فیلم، احساس «اغلب منفی» گذشته تان را در قبال فیلم های جنگی چین از دست می دهید و بدتان نمی آید که کارهای بعدی موجود در این زمینه را ببینید و این به خودی خود یک موفقیت بزرگ برای سینمای جنگی چین و این ژانر دشوار است.یادتان باشد که قرار هم نیست هر فیلمی که از چین بیرون می آید، همان قدر هوشیارانه و خلاقانه باشد که مثلاً کارهای دراماتیک، اجتماعی، تاریخی و رزمی اساتیدی مثل ژانگ ییمو و چن کایگه هست.

منبع : روزنامه ایران