تاویل قرآن در مثنوی

تأویل به معنی بازگشت به اصل یک شیء است و معانی اصطلاحی که برای آن گفته شده به همین معنی باز می گردد.
ـ ملاک صحت تأویل دو چیز است: یکی قول معصوم(ع) و دوم عدم مخالفت لفظ با معنی تأویلی.
ـ از نظر مولوی تأویل باطل دو نوع است: یکی تأویل مبتنی بر عقل جزئی و دوم تأویل مبتنی بر هوای نفس.
تأویل ممدوح از نظر مولوی از سه بعد مطرح می شود:
ـ بعد غایت شناسانه: یعنی باید پویایی و تحرک بخشد.
ـ بعد موضوع شناسانه: یعنی باید ظاهر کلام را نفی نکند و نص بر خلاف آن نباشد.
ـ بعد فاعل شناسانه: یعنی باید مبتنی بر کشف و شهود باشد.
تأویل قرآن از نظر مولوی, بر خلاف بعضی از متصوفه, با رعایت قابلیت لفظ برای معنی تأویلی صورت می گیرد.

مهدی ابراهیمی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی