سناریوی تصاعد بحران در آستانه سفر بوش به خاورمیانه

ساعت ۷:۴۰ روز یکشنبه پنج قایق تندروی ایرانی در منطقه تنگه هرمز خود را به سه ناو امریکایی نزدیک و طبق رژیم عبور بی ضرر حاکم بر تنگه های بین المللی اقدام به شناسایی و سوال از آنها کردند، ولی این حرکت در آستانه سفر ۹ روزه جرج بوش به منطقه مبنای یک جنجال گسترده خبری علیه ایران قرار گرفت.
آن طور که مقام ها و رسانه های امریکایی طی دو، سه روز گذشته مدعی شده اند، پنج قایق تندروی ایران در تنگه هرمز روز یکشنبه با نزدیک شدن به ناوهای جنگی امریکایی آنها را تهدید به انفجار کرده اند که به دنبال آن، ناوهای امریکا در آستانه گشودن آتش به سوی قایق ها بودند که قایق های تندرو مسیر خود را تغییر داده اند.این ادعای امریکایی ها مبنای یک جنجال بزرگ علیه ایران قرار گرفت که هر چند تعطیلی چند روز گذشته باعث شد بازتاب چندانی در داخل کشور پیدا نکند، ولی مورد توجه گسترده رسانه های بین المللی قرار گرفت.کاندولیزارایس، وزیر خارجه امریکا در گفت و گو با شبکه سی.ان.ان این حادثه را غیرعادی و تحریک کننده توصیف کرد و گفت که من امیدوارم ایرانی ها از این قبیل فعالیت ها خودداری کنند.گوردون جاندرو، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا چاشنی تهدید را نیز به اظهارات خود اضافه کرد و گفت: ما از ایرانی ها می خواهیم از این قبیل اقدامات تحریک کننده که می تواند منجر به حادثه خطرناکی در آینده شود، خودداری کنند.
رابرت گیتس، وزیر دفاع امریکا مدعی شد تعرض قایق های ایرانی به کشتی های امریکایی در تنگه هرمز یک حادثه نگران کننده و یک خطر واقعی محسوب می شود.این اظهارات در حالی بیان می شود که تذکر و شناسایی ناوهای خارجی در تنگه های بین المللی توسط کشورها، طبق کنوانسیون حقوق دریاها امری معمول بوده و با حقوق کشورهای ساحلی مطابقت دارد.
محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه ایران با کم اهمیت دانستن حادثه گفت: این اتفاق هراز چندگاهی برای دو طرف رخ می دهد و پس از شناسایی طرفین موضوع حل می شود.
حسینی مشکل را عدم شناسایی ناوهای امریکایی از سوی قایق های تندرو دانسته و اظهار داشته که پس از شناسایی به ناوهای امریکایی اجازه داده شده به مسیر خود ادامه دهند.یک مقام آگاه در نیروی دریایی سپاه نیز گفت: هیچ برخورد غیرعادی میان نیروهای گشت سپاه و ناوهای امریکا در آب های بین المللی در تنگه هرمز رخ نداده است.این مقام آگاه افزود: ساعت ۷:۴۰ صبح طبق روال گذشته شناورهای نیروی دریایی سپاه در تنگه هرمز مشغول گشت زنی عادی و کنترل شناورهای ورودی و خروجی به خلیج فارس بودند که سه فروند ناو امریکا در حال ورود به آب های منطقه از سوی این شناورها مشاهده شدند که مطابق معمول مورد شناسایی و سوال قرار گرفتند.وی گفت: ناوهای امریکایی نیز طبق روال گذشته ضمن معرفی خود شماره بدنه ناوها را اعلام کردند و بدون هیچ گونه روال غیرعادی به مسیر خود ادامه دادند.این حادثه در شرایطی به وقوع پیوست که جرج بوش، رییس جمهور امریکا امروز برای یک سفر ۹ روزه راهی خاورمیانه می شود تا با رهبران چندین کشور منطقه ملاقات و درباره تحولات فلسطین و ایران مذاکره کند.برخی ناظران سیاسی پیش بینی کرده اند که بوش در طول سفر خود تلاش می کند با بزرگنمایی تهدید ایران، رهبران منطقه را علیه جمهوری اسلامی تحریک نماید. در چنین شرایطی برخی ناظران جنجال گسترده امریکایی ها درباره حادثه تنگه هرمز را نوعی فضاسازی برای تصاعد بحران در آستانه سفر بوش می دانند تا زمینه ای فراهم کند که بوش مواضع خود را علیه ایران اعلام کند.
به گزارش جوان، فروشندگان مواد شوینده در سطح شهر تهران، مانند شیر رایانه ای فقط به مشتری های ثابت ، پودر شوینده می فروشند و در بعضی از فروشگاه ها نیز در ازای خرید کالا، یک پودر شوینده در اختیار مشتری قرار می دهند که البته قیمت آن بستگی به انصاف فروشنده دارد که همان ۳۱۵ تومان بفروشد و یا بالاتر از قیمت مصوب آن به مشتری تحویل دهد.
● جایگاه ایران نسبت به گذشته متفاوت است
گری سیک، مشاور سابق و کارشناس کنونی شورای امنیت ملی امریکا و استادیار دانشگاه کلمبیا در گفت و گوی تلفنی با ما درباره سفر بوش گفت: سفر رییس جمهور امریکا در مسیر ادامه روند صلح در منطقه خاورمیانه است. بوش در این سفر قصد دارد با دیدار از منطقه از نزدیک با شرایط حاکم بر خاورمیانه آشنا شود.
همچنین بررسی روابط و مذاکره با چندین کشور عربی هم از جمله برنامه های جرج بوش در سفر به خاورمیانه است.
وی افزود: این سفر دور دوم کنفرانس آناپولیس است که با حضور کشورهای مختلف جهان در مریلند امریکا و با هدف بهبود و توسعه صلح و پایداری در منطقه برگزار شد. بوش در این رابطه دیدارهایی هم با کشورهای منطقه خواهد داشت.
گری سیک ادامه داد: ایران هم اکنون نسبت به گذشته جایگاه بسیار متفاوت تری دارد و از لحاظ نفوذ در منطقه و اوضاع آن نقش بسیار مهمی را ایفا می کند، به همین خاطر دولت بوش هنوز ایران را به عنوان تهدید در منطقه محسوب می کند و یکی از برنامه های سفر بوش بررسی این موضوع خواهد بود. ایران الان یکی از موثرترین و مهم ترین طرف ها در روند صلح و پایداری در منطقه است. این کشور هم می تواند در روند بهبود اوضاع و هم در مسیر ایجاد اغتشاش و ناامنی در منطقه گام بردارد. سیک درباره مذاکرات ایران و امریکا درباره عراق گفت: من معتقد و امیدوارم که مذاکرات ایران و امریکا درباره عراق بتواند زمینه ایجاد امنیت و همکاری بیشتر را در این کشور فراهم کند. امریکا همیشه عنوان کرده است که ایران به ناامنی ها در عراق دامن زده و یکی از پدیدآورندگان بحران در عراق بوده است. حال با برگزاری چندین دور مذاکره و همکاری این دو کشور می توان امیدوار بود که عراق روز به روز امن تر شده و به پایداری بیشتری برسد. این مذاکرات یکی از اقدامات بسیار مثبتی است که بین دو کشور به وقوع پیوست و این دو کشور باید با آماده سازی هر چه بیشتر نمایندگان خود را برای بحث درباره همکاری های سازنده فرستاده و از به تعویق انداختن آن پرهیز کنند. عضو سابق شورای عالی امنیت ملی امریکا گفت: من فکر می کنم که مذاکرات درباره عراق می تواند فتح بابی برای مذاکرات مستقیم بین دو طرف شود و شخصا معتقدم که گفت و گوهای این دو کشور باید فراتر از مذاکره درباره عراق رفته و به گفت وگوهای مستقیم دو طرف تبدیل شود که می تواند تا حد بسیار زیادی به نفع منطقه و به سود منافع این دو کشور باشد.
● گفت وگو با همسایگان ایران به خاطر عجز در شورای امنیت
شارون اسکواسونی، کارشناس موسسه صلح کارنگی نیز در گفت و گوی تلفنی با ما اهداف سفر بوش به منطقه را ارزیابی کرده است. اسکواسونی می گوید: من فکر می کنم سفر ۹ روزه بوش به خاورمیانه چندین هدف را دنبال می کند که یکی از مهمترین آنها پیگیری روند صلح خاورمیانه است. همچنین اهداف دیگر دیدار از امارات متحده عربی، عربستان، مصر، کویت و سایر کشورها هستند. به نظر من سفر رییس جمهور امریکا به منطقه اهداف دیگری هم را در بر می گیرد که کاخ سفید هنوز آنها را اعلام نکرده است. وی می افزاید: برنامه و مقاصد هسته ای ایران در حال تبدیل شدن به یکی از اولویت های شورای امنیت ملی امریکا است و این نکته که ایران هنوز تسلیم قطعنامه های شورای امنیت نشده نگرانی هایی را برای امریکا به وجود آورده است. از طرفی دیگر اعضای دایم شورای امنیت در این زمینه دچار اختلاف بوده و عاجز از اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران مانده اند. از این رو این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و بوش در این سفر خود حتما درباره این موضوع با همسایگان ایران گفت و گو خواهد کرد. اسکواسونی با اشاره به این که برخی اهداف سفر بوش در راستای کنفرانس آناپولیس است، گفت: همچنین سفر بوش به منطقه در ادامه و در راستای کنفرانس آناپولیس است، کنفرانسی که در مدتی کوتاه برگزار شد و به نظر من دستاوردهای قابل ملاحظه ای نداشت. درست است که رهبرهای کشورهای مختلفی از جهان با هدف و اراده بهبود روند صلح در مریلند گرد هم آمدند، اما واقعیت این است که صلح خاورمیانه روندی بسیار پیچیده است که به اقدامات دیپلماتیک بیشتری نیازمند است، اما این هنوز آغاز کار است. وی همچنین در پایان ضرورت برگزاری مذاکرات مستقیم میان ایران و امریکا را خاطرنشان کرد و افزود: مذاکرات مستقیم بین ایران و امریکا از بهترین گزینه های مطرح شده بین دو کشور است که باید مورد توجه قرار گیرد، اما در عمل این طرح با موانعی روبه رو شده است. امریکا می گوید که ایران باید تسلیم قطعنامه های شورای امنیت شده و غنی سازی اورانیوم را تعلیق کند و آن را به عنوان پیش شرطی برای مذاکره با ایران می داند، از طرفی دیگر ایران هم شرایط خاص خود را دارد. این عوامل دست به دست هم داده تا مذاکره مستقیم بین دو کشور تاکنون صورت نگیرد.

عباس اصلانی

منبع : روزنامه جوان