چای را به جای دارو مصرف کنید نه به جای آب

حدود ۵ هزار سال قبل وقتی امپراتور چین با یك فنجان آب داغ در دست به همراه تعدادی از همراهان بر روی تپه ای ایستاده بود، باد ملایمی وزید و چند برگ چای داخل فنجانش افتاد. همین امر آب ساده و بی طعم را متحول كرد؛ یك فنجان چای درست شده بود.
خاستگاه اولیه چای، چین است. چای را در قرن سیزدهم میلادی برای نخستین بار ماركوپولو سیاح ونیزی به اروپا برد و مدت ها به علت گرانی و كمیابی اش فقط آشامیدنی لوكس طبقات بالای جامعه و درباریان بود.
پیشینه مصرف چای در ایران به قرن هفدهم برمی گردد. اما كشت این گیاه نخستین بار به همت میرزاعلی مشهور به كاشف السلطنه در سال ۱۲۷۶ شمسی انجام شد. لقب كاشف السلطنه، چایكار بود. شاهزاده حاجی محمدمیرزا كاشف السلطنه چایكار، پس از اتمام تحصیلاتش در اروپا در سال ۱۳۱۴ هجری قمری و در ۳۵ سالگی با سمت كنسول به هندوستان رفت، در آنجا فن زراعت چای را آموخت و این محصول را با زحماتی زیاد ـ یعنی به طور قاچاق! ـ به ایران آورد. او نخستین كسی بود كه چایكاری را در ایران رواج داد و تمام عمر خود را صرف ارائه این خدمت كرد.
● انواع چای
۳ نوع چای وجود دارد: چای سبز، چای سیاه، چای اوولانگ.چای سیاه بیشتر در اروپا، آمریكای شمالی و آفریقای شمالی استفاده می شود، چای سبز در آسیا و چای اوولانگ درچین و ویتنام.
● چای مرغوب را بشناسیم
محمدعلی رضایی كارشناس گیاهان دارویی معتقد است: «چای مرغوب باید رنگ قهوه ای مایل به سیاه و ملایم داشته باشد، گس باشد و هیچ گونه بوی غیرطبیعی ندهد. در غیر این صورت چای، طبیعی نیست و با افزودن طعم دهنده ها و مواد شیمیایی فرآوری شده است».
رضایی می گوید: «زمان دم كشیدن چای مرغوب ۲۰ دقیقه است در حالی كه چای فرآوری شده با رنگ ها و مواد شیمیایی در مدت كوتاهی دم می كشد و رنگ می اندازد».
این كارشناس بهترین روش دم كردن چای را همان شیوه قدیمی و سنتی ایرانیان می داند و می گوید دم كردن چای در ظروف نشكن، پیركس یا چایساز سبب می شود خواص چای تا حدودی كاهش یابد.
● چای میوه نخوریم
مصرف انواع چای میوه در بسته بندی های گوناگون در جامعه رواج یافته است اما متخصصان تغذیه معتقدند این نوشیدنی ها از طعم دهنده ها و رنگ های مصنوعی تولید شده و برای سلامتی مضر است. متخصصان توصیه می كنند به جای مصرف این گونه نوشیدنی ها از دم نوش های سنتی استفاده شود.
● چای سبز
اگرچه چای سبز نوشیدنی ملی ژاپنی هاست اما چینی ها نیز از طرفداران پروپاقرص این چای اند و خود نوعی چای تولید می كنند كه عطر تند گل یاس و گل های دیگر را در خود دارد و به نام ماندرن بزرگ یاسی شهرت یافته است. نوشیدن این چای بعد از خوردن غذای چینی بسیار دلچسب است.
● خواص دارویی چای سبز
چای سبز یك تونیك (تقویت كننده) بسیار مفید است. خاصیت ضدچربی (از هر نوع آن) دارد و مقوی اعصاب است. قدری نیز خاصیت تب بری دارد. چای سبز موجب تقویت معده می شود و ضمن دفع سموم بدن نفخ معده را نیز برطرف می كند. این چای موجب تقویت حافظه می شود و برای افراد افسرده داروی مناسبی است. چای سبز موجب نشاط و سرزندگی می شود.
مطالعات دانشمندان ژاپنی حاكی است كه چای سبز پس از مصرف در سلول های معده تجمع یافته و بدین ترتیب موجب افزایش غلظت عوامل جلوگیری كننده از رشد سلول ها می شود و به دنبال آن مرگ سلولی در سلول های سرطانی معده را موجب خواهد شد.
همچنین چای سبز از سرطان ریه جلوگیری می كند و اثرات سیگار كشیدن را كاهش می دهد. سرطان تخمدان و سرطان خون نیز به وسیله چای سبز قابل درمان است. خواص ضدسرطانی و ضدجهش زایی چای سبز سبب شده كه امروز بسیاری از غذاها، نوشابه ها و لوازم آرایشی و بهداشتی با عصاره این گیاه غنی و این عصاره به عنوان یك مكمل به آنها اضافه شود.چای سبز چسبندگی پلاكت های خون را كاهش می دهد و درجلوگیری از تشكیل لخته های خون مؤثر است.
● دم كردن چای به روش چینی
برای هر فنجان چای، دو پنسه (مقدار چای كه بین دو انگشت شصت و سبابه قرار می گیرد) چای در قوری ریخته و كمی آب جوش روی آن بریزید و مدت ۲ دقیقه كنار بگذارید. پس از ۲ دقیقه آب آن را خالی كنید زیرا آب دارای مقدار زیادی تانن است. سپس قوری را از آب جوش پر كرده ۳ تا ۵ دقیقه روی سماور بگذارید تا دم بكشد. این چای مقدار زیادی از عناصر مضر خود را از دست داده است.
● چای در استكان
یادتان باشد چای را در استكان یا فنجان بخورید نه در لیوان دسته دار.

اشرف پورمند

منبع : روزنامه ایران